Nikogo nie powinno dziwić, że fiskus działa tak, by zapewnić budżetowi państwa możliwie jak największe dochody. Tak jest również w przypadku darowizny z poleceniem. Zdaniem Dyrektora KIS jeśli obdarowany wykonał polecenie darczyńcy w tym samym dniu, w którym otrzymał darowiznę, to podatku od darowizny nie musi płacić. Jeśli chociaż dzień później – to taki obowiązek powstaje.
Darowizna z poleceniem. Fiskus ma „innowacyjne” podejście
Zgodnie z przepisami Kodeksu cywilnego darczyńca może „włożyć na obdarowanego obowiązek oznaczonego działania lub zaniechania, nie czyniąc nikogo wierzycielem”. Oznacza to, że obdarowany musi niejako wypełnić wolę darczyńcy – czyli np. jeśli darczyńca stwierdzi, że obdarowany musi za otrzymaną kwotę w ramach darowizny kupić mieszkanie, to obdarowany ma taki obowiązek.
Jak zwraca uwagę „DGP”, dyskusyjna jest natomiast kwestia podatku od takiej darowizny. Wszystko zaczęło się od wyroku NSA z 2018 r. Sąd uznał wtedy, że jeśli darowizna zostanie wykorzystana w całości na spełnienie polecenia, to wartość darowizny – obniżona o wartość polecenia – pozwoli obniżyć podatek do zera. Zgodnie z przepisami wartość polecenia można bowiem zaliczyć w ciężar darowizny i tym samym – zmniejszyć podstawę opodatkowania.
Z ówczesnym wyrokiem NSA nie do końca zgadza się jednak Ministerstwo Finansów. MF utrzymuje, że nawet jeśli nie będzie podatku od darowizny (ze względu na wykonanie polecenia i przeznaczenie na to całości środków z darowizny), to będzie podatek od nabycia tytułem polecenia.
Nikogo nie powinno zdziwić, że również i fiskus szukał sposobu na to, by obdarowany jednak musiał zapłacić jakiś podatek. Dyrektor KIS uznaje aktualnie, że darowizna z poleceniem pozwala na niepłacenie podatku (lub mniejszego podatku), o ile polecenie zostanie wykonane w tym samym dniu, co przekazanie darowizny. Jeśli następnego dnia lub później – to podatek trzeba będzie zapłacić, mimo wykonania polecenia.
Co ciekawe, sądy mają jeszcze inne zdanie na temat podatku od darowizny z poleceniem.
Odliczenie wartości polecenia możliwe tylko w niektórych przypadkach
Obecnie zdaniem sądów odliczenie wartości polecenia od darowizny i pomniejszenie podstawy opodatkowania jest możliwe tylko wtedy, gdy wykonanie polecenia odbywa się kosztem majątku obdarowanego. Czyli na przykład jeśli rodzice (darczyńcy) polecili, by dziecko, z części otrzymanej darowizny opłaciło czesne na studia rodzeństwa, a z pozostałej – kupiło sobie działkę budowlaną, to wartość darowizny można pomniejszyć jedynie o wartość czesnego, ponieważ zakupu działki nie można traktować jako ciężaru darowizny. Powód? Zakup działki nie uszczupli majątku obdarowanego.
Mamy zatem do czynienia z chaosem interpretacyjnym; nie do końca wiadomo, kiedy podatek od darowizny z poleceniem trzeba płacić, a kiedy nie. Wydaje się zatem, że konieczna jest zmiana przepisów – tak, by tę kwestię doprecyzować.
