Dziedziczenie po rodzicach to jedno z najczęstszych problemów prawnych, prędzej czy później dotyka ono większą część społeczeństwa. Z tego względu warto poznać jego zasady. Na jakich zasadach odbywa się dziedziczenie spadku po rodzicach?
Dziedziczenie spadku po rodzicach
Ponieważ w polskim prawie wyróżnia się dwie podstawy dziedziczenia, także w tym przypadku kwestie dziedziczenia po rodzicach należy rozpatrywać według dwóch scenariuszy. Inaczej będzie kształtować się dziedziczenie na podstawie ustawy, a inaczej na podstawie testamentu. Zasadą ogólną dziedziczenia w każdym przypadku jest dziedziczenie na podstawie ustawy, czyli przepisów zawartych w prawie spadkowym, umieszczonych w Kodeksie cywilnym. Zasada ta nie będzie mieć zastosowana do osób, które sporządziły testament. Po śmierci rodziców w pierwszej kolejności należy więc sprawdzić, czy sporządzili oni testament. Ponieważ testament nie może być wspólny, każde z nich powinno sporządzić osobny dokument. Najczęściej zostaje on spisany w obecności notariusza. Warto więc zapytać w najbliższych kancelariach notarialnych. Jeżeli testament został spisany jako odręczny, będzie on znajdować się w dokumentach prywatnych danej osoby.
Sporządzenie testamentu właściwie rozwiązuje problem dziedziczenia. W jego treści wskazane są osoby powołane do spadku. Testament należy przedstawić w sądzie w trakcie postępowania o stwierdzenie nabycia spadku lub na jego podstawie sporządzić akt poświadczenia dziedziczenia. Osoby pominięte w testamencie mogą wystąpić o zapłatę zachowku, o ile byłyby powołane do spadku w przypadku dziedziczenia ustawowego.
Dziedziczenie spadku po rodzicach na podstawie ustawy może wydać się trochę bardziej skomplikowane. To, kto dziedziczy dany majątek, wskazują przepisy prawa. W przypadku rodziców do spadku na podstawie ustawy powołane są dzieci zmarłego oraz jego małżonek, jeżeli żyje. W przeciwnym wypadku spadkobiercami są jedynie dzieci.
Małżonek i dzieci zmarłego rodzica nie dziedziczą w częściach równych. Uprzywilejowany jest w tym przypadku małżonek, który nie może otrzymać mniej niż 1/4 udziału w spadku. Pozostałe 3/4 części dzielone jest po równo między dzieci zmarłego. Oczywiście zasada ta dotyczy jedynie sytuacji, kiedy zmarły miał większą ilość dzieci. Jeżeli dzieci spadkodawcy było np. dwoje, spadek dzielony jest na trzy równe części.
Spadek po rodzicach — formalności i podatek
Poświadczeniem nabycia spadku są dwa dokumenty akt poświadczenia dziedziczenia lub sądowe postanowienie stwierdzające nabycie spadku. Zarówno przy dziedziczeniu ustawowym, jak i testamentowym spadkobiercy mogą wybrać procedurę, na podstawie której stwierdzą nabycie spadku. Uzyskanie dokumentu jest pierwszym krokiem do przeprowadzenia działu spadku, w trakcie którego spadkobiercy zdecydują, jak chcą podzielić odziedziczony majątek. Jeżeli podział jest zgodny, można dokonać go u notariusza, jeżeli na tym tle pojawia się konflikt, jedyną możliwością jest złożenie wniosku do sądu.
Ważną kwestią po zakończeniu wszystkich formalności jest kwestia podatku. Osoby najbliższe, w tym właśnie dzieci spadkodawcy, nie muszą płacić podatku od spadku i darowizn. Jednak, aby skorzystać ze zwolnienia, należy zgłosić fakt nabycia spadku do właściwego Urzędu Skarbowego. Na złożenie formularza zgłoszeniowego SD-Z2 spadkobiercy mają 6 miesięcy od dnia nabycia spadku.
