W tym roku kalendarz nie jest łaskawy dla tych, którzy liczyli na dłuższe wolne w święta. Oba dni wolne przypadają w weekend. Oznacza to, że pracodawca musi wyznaczyć dzień wolny za 25 grudnia 2021 roku. W zdecydowanej większości przypadków będzie musiał taki termin znaleźć w grudniu.
Na święta Bożego Narodzenia wiele osób czeka z niecierpliwością. Oprócz samej atmosfery świąt koniec grudnia to często moment, kiedy można na chwilę odpocząć od pracy. W tym roku jednak 25 i 26 grudnia przypadają w sobotę oraz w niedzielę, co ogranicza dłuższe świętowanie.
Dodatkowe wolne przysługuje za każde święto, które wypadnie w innym dniu niż niedziela
Jeżeli święto przypada w sobotę, to oznacza to, że pracodawca musi obniżyć liczbę godzin do przepracowania. Wynika to z art. 130 par. 2 Kodeksu Pracy:
§ 2. Każde święto występujące w okresie rozliczeniowym i przypadające w innym dniu niż niedziela obniża wymiar czasu pracy o 8 godzin.
Częstą wątpliwością u pracodawców, zwłaszcza tych, którzy zatrudniają pracowników tylko w dniach od poniedziałku do piątku, jest to czy za święto w niedzielę też trzeba oddać dzień wolny. Jednak jak widać z wymienionego powyżej przepisy, dotyczy to święta przypadającego w każdy inny dzień. Wynika to z faktu, że niedziela z założenia jest dniem wolnym, a pracujące jest pozostałe sześć dni tygodnia.
Większość pracowników pracuje od poniedziałku do piątku, dlatego dla nich dziwne może wydawać się, że za święto w sobotę jest dodatkowe wolne, a za takie przypadające w niedzielę nie. Dlaczego tak jest, można łatwo zrozumieć, kiedy zauważy się, że sporo firm pracuje przecież w soboty. Może być więc tak, że jakiś pracownik pracuje np. od wtorku do soboty po 8 godzin, co jest zgodne z Kodeksem Pracy Wtedy, gdyby święto przypadało na przykład w poniedziałek, czyli w dzień, który dla niego jest wolny, to pracodawca musiałby oddać mu dać dodatkowe wolne w inny dzień, tak by liczba godzin przepracowanych w miesiącu zgadzała się i była równa pracownikom, którzy pracowaliby by w systemie poniedziałek – piątek.
Dzień wolny za 25 grudnia 2021 roku można wyznaczyć jedynie w tym samym okresie rozliczeniowym
Święto w sobotę nie oznacza, że pracownicy dostają dodatkowy dzień urlopu, ale że obniżony jest wymiar czasu pracy. Oznacza to, że nie można takiego wolnego za 25 grudnia przerzucić na inny miesiąc, jeżeli mamy najbardziej powszechny, czyli miesięczny okres rozliczeniowy. Gdybyśmy tak zrobili, to wtedy pracownik miałby nadgodziny w grudniu, gdyż pracowałby o osiem godzin więcej, niż wynika to z wymiaru czasu pracy. Ten wyliczamy bowiem następująco:
- mnożąc 40 godzin przez liczbę tygodni przypadających w okresie rozliczeniowym – 4 tygodnie x 40 godzin = 160 godzin,
- dodając do otrzymanej liczby godzin iloczyn 8 godzin i liczby dni pozostałych do końca okresu rozliczeniowego, przypadających od poniedziałku do piątku – 3 dni x 8 godzin = 24 godziny
Łącznie daje to 184 godzin, jednak zgodnie z cytowanym wyżej art. 130 par. 2 Kodeksu Pracy, jesteśmy zobowiązani odjąć osiem godzin za święto przypadające w dzień inny niż niedziela. Daje nam to 176 godzin i tyle w grudniu powinien przepracować pracownik.
Nie jest istotne czy wolne zostanie przyznane przed świętem przypadającym na 25 grudnia, czy po świętach. Najważniejsze by odbyło się to w ramach jednego okresu rozliczeniowego. To przedsiębiorca wyznacza, jaki dzień będzie dniem wolnym za święto. Może więc wybrać jeden konkretny termin, na przykład 24 grudnia i uznać, że wtedy zakład pracy działać nie będzie, a wszyscy mają wolne za 25 grudnia, albo każdemu pracownikowi wyznaczyć inny dzień w grudniu, jeżeli tak będzie lepiej dla organizacji zakładu.
Zwolnienie lekarskie podczas wybranego dnia wolnego za święto nie uprawnia do dodatkowego wolnego
Jeżeli pracodawca wyznaczy dzień wolny za 25 grudnia, to uznaje się, że wtedy taki wybrany termin staje się jakby „świąteczny”. Oznacza to, że jeżeli ktoś miał zaplanowany na ten dzień urlop, to nie korzysta z niego, lecz wraca on do jego puli, tak jak nie wybiera się dni urlopowych za nieobecność np. z powodu 11 listopada.
Podobnie, chociaż z innym skutkiem, jest w przypadku zwolnień lekarskich. Jeżeli pracodawca wyznaczy dzień wolny za 25 grudnia 2021 roku na 27 grudnia, a ktoś będzie wtedy chory, to nie ma prawa do dodatkowego dnia wolnego. Tak samo, jak pracownik nie otrzymuje dodatkowego „urlopu”, jeżeli np. choruje w majówkę i „przepada” mu 1 oraz 3 maja.
Za miesiąc to samo. Pracodawca będzie musiał wyznaczyć dzień wolny za 1 stycznia 2022 roku
Pracodawca musi też pamiętać, że podobna sytuacja będzie miała też miejsce w kolejnym miesiącu. Będzie więc zmuszony wyznaczyć dzień wolny za 1 stycznia 2022 roku, ponieważ Nowy Rok przypada w sobotę. Pamiętając o tym, że należy zrobić to w tym samym okresie rozliczeniowym, dniem wolnym za 1 stycznia 2022 roku nie może być 31 grudnia 2021 roku. Może być za to 7 stycznia 2022 roku, co sprawi, że na początek roku pracownicy mogą mieć długi weekend.
