Tylko nieco ponad 1 na 4 Polaków pozytywnie ocenia poziom swojej wiedzy finansowej – taki wniosek płynie z badania „Poziom wiedzy finansowej Polaków 2024”. Co więcej, głównym źródłem wiedzy finansowej Polaków są blogi i portale internetowe; tak wskazało 59 proc. ankietowanych. To pokazuje natomiast, jak zaniedbana do tej pory była edukacja finansowa większości osób. Co zrobić, by nie powtarzać tego błędu w przypadku kolejnych pokoleń i jak zachęcić najmłodszą generację – czyli generację Alfa – do poznawania świata finansów?
Edukacja finansowa ważna już od najmłodszych lat. Teraz czas na generację Alfa
Obecnie najwięcej uwagi w kontekście podejścia do pracy i finansów poświęca się dwóm generacjom – czyli tzw. Millenialsom i „Zetkom”. Nie da się jednak nie zauważyć, że lada moment na rynek pracy wejdą przedstawiciele kolejnej generacji. Mowa o tzw. Alfach; przyjmuje się, że do tej generacji należą osoby urodzone po 2010 r. W tym gronie mamy zatem zarówno nastolatków, jak i małe dzieci.
To, co wyróżnia to pokolenie, to fakt, że już od najmłodszych lat ma styczność z nowoczesnymi technologiami – również jeśli chodzi o finanse. W dzisiejszych czasach nikogo nie dziwi już fakt, że nastolatek płaci za zakupy własną kartą płatniczą czy posługuje się BLIK-iem. Co więcej, przedstawiciele tej generacji często szukają możliwości dodatkowego zarobku przez internet – na platformach sprzedażowych czy jako twórcy.
Otwartość na nowe rozwiązania technologiczne, codzienne korzystanie z dostępnych obecnie możliwości i wychowanie w całkowicie cyfrowym świecie niesie jednak za sobą również pewne niebezpieczeństwa. Dzieci i młodzież często nie wiedzą, jak zadbać o swoje cyberbezpieczeństwo; do tego dochodzi brak świadomości na temat samych finansów. Mowa m.in. o oszczędzaniu i planowaniu wydatków, ale też – w przypadku starszych nastolatków – o możliwościach bezpiecznego inwestowania posiadanych środków. To właśnie dlatego tak ważna jest wczesna edukacja finansowa; dzięki niej dzieci i młodzież w większym stopniu rozumiałyby kwestie związane z finansami. Edukacja finansowa w tym wieku mogłaby również pozytywnie wpłynąć na rozwój przedsiębiorczości – zwłaszcza że jak wynika z niedawno przeprowadzonych badań Visa, aż 81 proc. dzieci deklaruje chęć posiadania własnej firmy lub pracy na własny rachunek.
Edukacja formalna jest niewystarczająca. Z tego względu kluczowa jest rola domu rodzinnego
Niestety, edukacja finansowa w szkołach jest na niewystarczającym poziomie – uczniowie mogą wprawdzie dowiedzieć się nieco na temat np. podatków, jednak brakuje wiedzy, którą mogliby wykorzystać na co dzień. Jak komentuje dla Totalmoney.pl Michał Polak, wiceprezes warszawskiego Instytutu Bankowości,
Biorąc pod uwagę niedostateczny poziom edukacji ekonomicznej w systemie edukacji formalnej, kluczowa w tym zakresie jest rola domu rodzinnego, który może być wzorcem dobrych, ale i niestety złych postaw, w zakresie zarządzania pieniędzmi.
Dodaje również, że
Ponadto, z naszych badań wynika, że wprawdzie popularność aplikacji mobilnych czy gier edukacyjnych na temat finansów na przestrzeni lat wzrosła, ale niezmiennie za najskuteczniejszą formę uznaje się – co ważne również w grupie wiekowej 18-24 lata – spotkania bezpośrednie. Tematycznie, ważne jest, aby szczególnie mocny nacisk kłaść na trzy główne obszary współczesnej wiedzy ekonomicznej, a mianowicie: oszczędzanie (na różne cele, w tym emerytalne), cyberbezpieczeństwo oraz inwestowanie. Wydaje się, że aby w dłuższej perspektywie odwrócić negatywne trendy dotyczące sposobem zarządzania swoimi pieniędzmi, potrzebne są z pewnością długofalowe zmiany w postawach kolejnych pokoleń, a tych nie da się przeprowadzić bez masowej i ustawicznej edukacji ekonomicznej, o czym warto pamiętać szczególnie w trwającym Roku Edukacji Ekonomicznej 2024.
Co zatem mogą zrobić rodzice czy opiekunowie, by przekazać potrzebną wiedzę dzieciom i młodzieży? Na pewno warto zwrócić uwagę na kampanie edukacyjne prowadzone przez banki i instytucje finansowe. W ich ramach często można znaleźć treści, które mogą z jednej strony zaciekawić dzieci i młodzież, a z drugiej – przekazać ważną wiedzę. Warto też sięgnąć po darmowy ebook „Generacja Alfa w świecie finansów. Od SKO po Cyfrowe Portfele”, opublikowany w ramach cyklu „Dwie Strony Monety”, czyli serii poradników finansowych przygotowanych przez ekspertów Totalmoney.pl. Ebook omawia ewolucję edukacji finansowej (od tradycyjnych SKO, czyli Szkolnych Kas Oszczędności, po zaawansowane aplikacje bankowe), a ponadto zawiera wskazówki, jak skutecznie uczyć dzieci wartości pieniądza i korzystania z nowoczesnych narzędzi finansowych.
Co jeszcze można znaleźć w darmowym ebooku od Totalmoney.pl?
Ebook przedstawia historię Szkolnych Kas Oszczędności (która prawdopodobnie nie jest znana większości dzieci i młodzieży), czyli oferty bankowej dla młodych klientów. Oprócz tego zawiera świetny przegląd bieżących ofert dla dzieci i młodzieży w poszczególnych bankach. Dzięki temu szczegółowemu zestawieniu rodzice i opiekunowie łatwo sprawdzą, jakie konto bankowe mogą założyć swojemu dziecku czy na jakich zasadach działa korzystanie z konta przez osobę niepełnoletnią. W ebooku przedstawiono też dodatkowe informacje dotyczące kart płatniczych oraz aplikacji mobilnych dla dzieci i młodzieży.
Jednocześnie – co warto podkreślić – w ebooku można też znaleźć odpowiedź na pytanie, jakie ograniczenia prawne obowiązują dla dzieci poniżej 13. roku życia i co w takim razie oferują banki. Ponadto czytelnik może zapoznać się z porównaniem produktów bankowych dla nastolatków i młodych dorosłych.
Edukacja finansowa dzieci i młodzieży to inwestycja w ich przyszłość
Sporo osób wychodzi z założenia, że dzieci będą mieć jeszcze wystarczająco dużo czasu, żeby zdobyć potrzebną wiedzę z zakresu finansów. Nie warto jednak zwlekać z przekazaniem najważniejszych, podstawowych informacji – m.in. tych dotyczących cyberbezpieczeństwa czy korzystania z produktów bankowych dostępnych dla dzieci i młodzieży. W ten sposób można nie tylko zapewnić bezpieczeństwo własnemu dziecku, ale również – a może przede wszystkim – zainwestować w jego przyszłość. Młody człowiek, wchodząc później w dorosłość, będzie już znać podstawowe zasady oszczędzania, planowania wydatków i organizacji domowego budżetu oraz wiedzieć, jak zabezpieczyć się przed internetowymi oszustami. Co więcej, będzie też mieć świadomość, w co warto zainwestować pierwsze odłożone środki. To wiedza, którą zdecydowanie warto mieć; pierwszy krok na drodze do edukacji finansowej można wykonać, ściągając wspomnianego wyżej ebooka od Totalmoney.pl. To praktyczne narzędzie dla rodziców, które pomoże zrozumieć, jak uczyć dzieci finansowej odpowiedzialności – i jak je zachęcić do korzystania z różnych rozwiązań w praktyce.
Ebook od Totalmoney.pl można pobrać z tej strony. Zachęcamy również do śledzenia kolejnych odcinków cyklu Dwie Strony Monety.
Artykuł powstał we współpracy z Totalmoney.pl
