Z funduszami inwestycyjnymi zamkniętymi, których celem jest inwestowanie w wierzytelności, stykają się często osoby, które zostały pozwane z tytułu niespłaconych pożyczek lub kredytów. Fundusz sekurytyzacyjny jako pojęcie istnieje w Polsce już od dłuższego czasu (konkretnie od 2005 roku). Często za jego powstaniem stoją inne podmioty, które zarządzają wierzytelnościami – najczęściej są to różnego rodzaju spółki windykacyjne.
Fundusz sekurytyzacyjny to specyficzna forma inwestycji w wierzytelności
Działanie tego typu funduszu polega na emitowaniu tzw. certyfikatów inwestycyjnych. Fundusze najczęściej zajmują się skupowaniem wierzytelności nie tylko od banków, ale także od tzw. „chwilówek” czy dystrybutorów energii. Przeniesienie wierzytelności odbywa się na podstawie art. 509 k.c.
§ 1. Wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania.
§ 2. Wraz z wierzytelnością przechodzą na nabywcę wszelkie związane z nią prawa, w szczególności roszczenie o zaległe odsetki
Jednak wiele osób zadaje sobie pytanie, dlaczego właściwie wierzytelności są zbywane do tego typu funduszy? W przypadku instytucji finansowych niebędących bankami nie ma to aż takiego znaczenia, lecz w przypadku banków chodzi przede wszystkim o korzyści podatkowe.
Fundusze sekurytyzacyjne dzielą się na dwa rodzaje:
- standaryzowane
- niestandaryzowane
W przypadku funduszu standaryzowanego, mamy do czynienia najczęściej z lokowaniem środków w jedną pulę wierzytelności. Fundusz niestandaryzowany lokuje co najmniej 75 proc. swoich aktywów w określone wierzytelności, a także papiery inkorporujące lub prawa do świadczeń określonych wierzytelności.
Fundusz sekurytyzacyjne mają także obowiązki. Jednym z nich jest ich likwidacja po spełnieniu kilku warunków
W przypadku funduszu standaryzowanego, jego likwidacja musi się dokonać np. po zaspokojeniu wszystkich wierzytelności lub otrzymaniu wszystkich świadczeń od inicjatorów sekurytyzacji. Likwidacja funduszu standaryzowanego może nastąpić także w przypadku zaspokojenia większości wierzytelności, a co za tym idzie nieopłacalności zaspokojenia pozostałych z nich. Ten sam proces może dotyczyć także możliwości dalszego funkcjonowania funduszu w przypadku zaspokojenia większości należnych mu świadczeń.
W przypadku pozwania danej osoby, fundusze tego typu muszą udowodnić wymagalność roszczenia
Warto pamiętać o tym, że sam pozew jeszcze nie zamyka sprawy, a FIZ ma obowiązek udowodnienia przed sądem, że dane roszczenie jest wymagalne. Mecenasi często przypominają o tym, że to na konkretnym FIZ spoczywa obowiązek udowodnienia wypowiedzenia umowy pożyczki lub kredytu. W tym wypadku dotyczy to przede wszystkim doręczenia wypowiedzenia na adres pozwanego.
