Aby podejmować działania, które przynoszą zyski, niekoniecznie trzeba mieć zarejestrowaną działalność. Wiele osób zarabia na podstawie umów cywilnoprawnych. Nie brak też takich, którzy korzystają z możliwości prowadzenia działalności nierejestrowanej. Czasami jednak dochodzi do sytuacji, kiedy po prostu trzeba założyć działalność gospodarczą. Wystarczy, że spełnione zostaną 4 kryteria.
Kiedy trzeba założyć działalność gospodarczą?
W ustawie Prawo przedsiębiorców znajduje się definicja działalności gospodarczej. Zgodnie z nią za działalność gospodarczą uważa się:
- zorganizowaną
- działalność zarobkową
- wykonywaną we własnym imieniu
- i w sposób ciągły.
Są to więc 4 warunki, które trzeba spełnić łącznie, by można było uznać, że dana osoba wykonuje działalność gospodarczą. Jeśli tak się stanie, ma natomiast obowiązek złożenia wniosku o wpis do rejestru CEIDG. Zawsze może też rozważyć prowadzenie biznesu w formie spółki i dokonać wpisu do KRS. Nie bez powodu zresztą tak wiele osób zadaje sobie pytanie, co będzie lepsze: jednoosobowa działalność gospodarcza czy spółka z o.o. Tym bardziej teraz, w związku z Polskim Ładem.
Zorganizowanie
O zorganizowanej działalności można mówić przede wszystkim w momencie, gdy dana osoba wykonuje swoje zadania przy wykorzystaniu konkretnych elementów. Z jednej strony mogą to być składniki materialne, takie jak np. biuro, pomieszczenia przygotowane do prowadzenia działalności czy sprzęt potrzebny do wykonywania konkretnych działań. Znaczenie mają jednak także elementy niematerialne, takie jak prawa autorskie, know-how itd.
Jeśli więc dana osoba przygotowuje miejsce do regularnego wykonywania danych zadań, opracowuje konkretny proces wytwarzania towaru czy zaopatruje się w potrzebny do tego sprzęt, to można mówić o zorganizowaniu. Znaczenie ma też tzw. „zewnętrzny przejaw zorganizowania”. Chodzi tu o sytuację, gdy taka osoba daje do zrozumienia otoczeniu, że wykonuje konkretną działalność. Może to zrobić chociażby, otwierając lokal czy reklamując swoje usługi. Przejawem zorganizowania będzie także uzyskanie niezbędnych zezwoleń i koncesji czy utworzenie strony internetowej do reklamowania swoich usług.
W tym miejscu trzeba jednak zaznaczyć, że samo założenie strony internetowej, zamieszczenie oferty czy przygotowanie biura wcale nie oznacza, że nadszedł moment, kiedy obowiązkowo trzeba założyć działalność gospodarczą. W ten sposób spełniony został dopiero pierwszy warunek. Obowiązek rejestracji pojawia się natomiast dopiero, gdy spełnione zostaną wszystkie 4.
Działalność zarobkowa
Zarobkowy charakter w skrócie można określić jako nastawiony na osiąganie zysku. Jeśli więc dana osoba wprawdzie wykonuje działania zorganizowanie, w sposób ciągły i we własnym imieniu, ale nie jest nastawiona na zysk (np. działa w ramach organizacji non-profit), to trudno mówić, że prowadzi działalność gospodarczą.
Nie ma natomiast znaczenia, czy rzeczywiście dany zysk osiągnie, czy tylko miała taki zamiar i była nastawiona na wypracowanie dochodu. W końcu zawsze może się przecież zdarzyć, że mimo podejmowanych starań biznes przynosi tylko straty czy przynajmniej bilans jest równy zeru. Warunek działalności zarobkowej i tak zostanie jednak wtedy spełniony, jeśli działalność była nastawiona na generowanie zysku.
Wykonywanie działalności we własnym imieniu i w sposób ciągły
Działalność jest wykonywana we własnym imieniu, gdy dana osoba działa swoją rzecz i odpowiada za zaciągnięte w związku z tym zobowiązania. Właśnie to pozwala odróżnić przedsiębiorców od pracowników – ci drudzy działają na rachunek swojego pracodawcy, a nie na swój własny.
Ciągłość wiąże się natomiast z tym warunkiem, że działalności nie można prowadzić raz na jakiś czas, okazjonalnie. Z jednej strony czynności powinny być powtarzalne (co pozwala odróżnić je np. od umowy o dzieło czy świadczenie usług). Poza tym znaczenie ma drugi aspekt – zamiar podejmowania ich przez dłuższy czas. I to właśnie sam zamiar ma tu duże znaczenie. Chodzi o stałość dążenia do osiągania zysku czy wypracowania danego celu. Warunek ciągłości będzie więc spełniony również, gdy dana osoba prowadzi działalność np. sezonowo.
Wyjątek od reguły – działalność nierejestrowana
Spełnienie 4 powyższych warunków nie zawsze musi się jednak wiązać z koniecznością zarejestrowania działalności. Od kilku lat istnieje bowiem pewien wyjątek, jakim jest działalność nieewidencjonowana.
Wprowadzono ją przede wszystkim w celu wyeliminowania pracy na czarno. Wielu osobom nie opłacało się bowiem rejestrować w CEIDG w momencie, gdy podejmowane działania przynosiły naprawdę niewielkie pieniądze. Dzięki działalności nieewidencjonowanej nie muszą jednak tego robić. I to nawet jeśli wykonują zorganizowaną działalność zarobkową, we własnym imieniu i w sposób ciągły.
Taką możliwość przewidziano jednak tylko dla sytuacji, gdy osiągane przychody są niewielkie, a dokładniej nie przekraczają w miesiącu wysokości połowy minimalnego wynagrodzenia. Jeśli jednak limit ten zostanie przekroczony, osoba prowadząca do tej pory działalność nieewidencjonowaną musi złożyć wniosek do CEIDG. Ma na to 7 dni od momentu przekroczenia limitu.
