Na spadek składają się zarówno aktywa, jak i pasywa. Do tych drugich można zaliczyć także wydatki związane z pochówkiem spadkodawcy. Oznacza to, że jeśli koszty pogrzebu przekraczają kwotę zasiłku pogrzebowego można uznać je za dług spadkowy.
Co składa się na koszt pogrzebu?
Za koszty pogrzebu można uznać te związane zarówno z przewozem zwłok, nabyciem trumny czy zakupem miejsca na cmentarzu. Pojęcie to obejmuje także wydatki poczynione na wieńce i kwiaty czy zakup odzieży żałobnej, a nawet na stypę. Zgodnie z artykułem 922 § 3 Kodeksu cywilnego powyższe koszty pogrzebu traktuje się jako dług spadkowy, o ile są to wydatki odpowiadające zwyczajom przyjętym w danym środowisku. Takie koszty obciążają aktywa tworzące spadek. Tym samym na spadkobiercach ciąży obowiązek ich spłaty zgodnie z zasadami odpowiedzialności za długi spadkowe. Osoba, która samodzielnie poniosła wszystkie wydatki, a nie jest jedynym spadkobiercą lub w ogóle nie otrzyma spadku, może żądać zwrotu kosztów od współspadkobierców.
Czy postawienie nagrobka to również koszt pogrzebu?
Jeden z największych wydatków związanych z organizacją pogrzebu to koszt nagrobka. Taki wydatek również można uznać za koszty pogrzebu, a tym samym także za dług spadkowy. Zgodnie z orzecznictwem Sądu Najwyższego dopuszcza się nawet postawienie nieskromnego nagrobka, o ile odpowiada to miejscowym zwyczajom. Wiele zależy więc od norm przyjętych w danym środowisku. Zawsze jednak można żądać zwrotu jedynie poniesionych już wydatków. Oznacza to, że jeśli dopiero planuje się postawienie pomnika, nawet skromnego, nie będzie można uwzględnić tego kosztu w dziale spadku czy w sprawie o zachowek.
Jak długi spadkowe wpływają na dział spadku?
Zgodnie z artykułem 686. Kodeksu postępowania cywilnego:
w postępowaniu działowym sąd rozstrzyga także o istnieniu zapisów zwykłych, których przedmiotem są rzeczy lub prawa należące do spadku, jak również o wzajemnych roszczeniach pomiędzy współspadkobiercami z tytułu posiadania poszczególnych przedmiotów spadkowych, pobranych pożytków i innych przychodów, poczynionych na spadek nakładów i spłaconych długów spadkowych.
Oznacza to, że koszty poniesione z tytułu organizacji pogrzebu czy stypy rozlicza się w dziale spadku. Koszty pogrzebu jako dług spadkowy będą też miały znaczenie przy obliczaniu zachowku.
Które koszty pogrzebu nie mogą być uznane za dług spadkowy?
Koszty pogrzebu będą mogły być uznane za dług spadkowy tylko w takim zakresie, w jakim rzeczywiście obciążają spadek. Znaczenie ma tu więc zasiłek pogrzebowy i kwota otrzymana na podstawie artykułu 55. Prawa bankowego
Wysokość zasiłku pogrzebowego wynosi obecnie 4 tysiące złotych. Przykładowo więc, jeśli organizacja pochówku kosztowała w sumie 6 tysięcy złotych, długiem spadkowym będą tylko 2 tysiące złotych przekraczające wartość otrzymanego zasiłku.
Do zwrotu poniesionych kosztów pogrzebu może uprawniać także przepis Prawa bankowego. Zgodnie z artykułem 55. w przypadku śmierci posiadacza rachunku oszczędnościowego bank musi zwrócić koszty pogrzebu. Pieniądze może otrzymać każda osoba, która udowodni, że poniosła wydatki na koszt zorganizowania pochówku klienta banku. Taka kwota nie wchodzi w skład spadku po posiadaczu rachunku. Jeśli więc koszty pogrzebu zostaną pokryte z pieniędzy wypłaconych przez bank, nie będą obciążać spadku jako dług spadkowy, a tym samym spadkobiercy nie będą musieli zwrócić poniesionych wydatków.
