W tym roku wielu pracowników prosi swoich pracodawców o urlop w najbliższy poniedziałek – to pozwola na uzyskanie przedłużonego weekendu. Może się jednak zdarzyć również sytuacja odwrotna – i pracodawca będzie próbował wprowadzić nakaz wykorzystania urlopu wypoczynkowego 2 maja. Czy jest to zgodne z przepisami?
Osobie zatrudnionej na etacie przysługuje każdego roku 20 lub 26 dni urlopu wypoczynkowego (jego długość jest uzależniona od stażu pracy). Pracownik nie może zrzec się prawa do urlopu, a sam wypoczynek powinien być nieprzerwany, coroczny i płatny. Teoretycznie zamiast urlopu pracownik może otrzymać ekwiwalent pieniężny – następuje to jednak tylko w ściśle określonych sytuacjach.
W praktyce często zdarza się, że pracownicy chcą wykorzystać pojedyncze dni urlopowe – na przykład by przedłużyć weekend czy wolne w święta. W tym roku wielu pracowników może chcieć wykorzystać dzień urlopowy 2 maja – zyskując w ten sposób łącznie cztery dni wolnego (od soboty do wtorku).
Może się jednak zdarzyć, że sytuacja będzie odwrotna – pracownik nie będzie chciał tego dnia wziąć urlopu, ale pracodawca będzie próbować wprowadzić nakaz urlopu wypoczynkowego 2 maja. Czy pracodawca może zmusić do wykorzystania urlopu w określonym czasie?
Nakaz wykorzystania urlopu wypoczynkowego 2 maja co do zasady niezgodny z przepisami
Pracodawca co do zasady nie ma uprawnień, by zmusić pracownika do wzięcia urlopu wypoczynkowego w konkretnym terminie. Co więcej, co do zasady pracodawca powinien wyrazić zgodę na urlop zgodnie z wnioskiem urlopowym złożonym przez pracownika i jego planem urlopowym na dany rok. Przy zachowaniu normalnego toku pracy w firmie pracodawca nie powinien udzielać urlopu niezgodnie z oczekiwaniami pracownika – może co najwyżej nie zgodzić się na urlop w danym terminie (jeśli obecność pracownika w danym okresie jest niezbędna), jednak nie powinien nakazywać wykorzystywania dni urlopowych w określonym przez niego czasie.
Wyjątkiem jest sytuacja, gdy pracownik ma jeszcze zaległy urlop. Zgodnie z przepisami Kodeksu pracy, pracodawca powinien udzielić pracownikowi zaległego urlopu najpóźniej do 30 września następnego roku kalendarzowego. Jeśli pracownik nie wnioskował o wykorzystanie urlopu, pracodawca może jednostronnie wyznaczyć termin jego urlopu.
Jest jeszcze jedna sytuacja, w której pracodawca może jednostronną decyzją udzielić pracownikowi urlopu wypoczynkowego – nawet, jeżeli pracownik się na to nie zgodził. Mowa o okresie wypowiedzenia – pracownik jest wtedy zobowiązany do wykorzystania przysługującego mu urlopu, jeśli pracodawca mu takiego urlopu udzieli.
Podsumowując – nakaz wykorzystania urlopu wypoczynkowego 2 maja co do zasady jest niezgodny z przepisami, chyba że wystąpią wspomniane wyżej okoliczności.
