Home -
Prawo -
Możesz odmówić leczenia się, ale nie zawsze. Czasem państwo cię zmusi

Możesz odmówić leczenia się, ale nie zawsze. Czasem państwo cię zmusi

Teoretycznie w Polsce, aby być leczonym, trzeba na to wyrazić zgodę. Lekarz nie ma prawa przeprowadzić zabiegu, czy podjąć działań, mających na celu prowadzenie leczenia, jeżeli pacjent na to się nie zgadza. Od tej zasady istnieją jednak wyjątki. Owszem, na większość świadczeń medycznych trzeba się zgodzić, na przykład nie można odmówić wykonania szczepień obowiązkowych. Tak przynajmniej wynika z orzecznictwa sądów.

Joanna Świba01.05.2024 7:46

Prawo

01.05.2024 7:46

Joanna Świba

redaktor

Nagłówki

Prawa pacjenta – prawo do wyrażenia zgody na udzielenie świadczeń medycznych

Zgodnie z art. 16 ustawy o prawach pacjenta i Rzeczniku praw pacjenta, pacjent ma prawo do wyrażenia zgody na udzielenie świadczeń zdrowotnych, lub odmowy udzielenia takiej zgody. Ten przepis dosyć jasno określa, że lekarz nie może podjąć żadnych działań medycznych, jeżeli pacjent na to się nie zgadza. Jednak swojego rodzaju pułapką jest przepis poprzedzający, czyli art. 15 wspomnianej ustawy, który stanowi, że:

To nieco komplikuje sytuację, ponieważ zakłada istnienie przepisów specjalnych, które wyłączają możliwość zastosowania prawa do odmowy na udzielenie określonego świadczenia medycznego. A takimi przepisami są na przykład zapisy ustawy o zapobieganiu i zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych.

Nie możesz odmówić wykonania szczepień obowiązkowych

Spór dotyczący szczepionek trwa od wielu lat. Zwolennicy szczepień twierdzą, że dzięki temu udało się zwalczyć wiele chorób zakaźnych, dzieci zaś częściej dożywają dorosłości. Przeciwnicy szczepionek z kolei wskazują, że każda tego typu ingerencja w organizm wiąże się z zagrożeniem wystąpienia niepożądanego odczynu poszczepiennego. Ciężko orzec kto ma w tej sytuacji rację, nie posiadając szczegółowej wiedzy z zakresu medycyny, jednak można odnieść się do prawa.

A prawo w tym przypadku stanowi jasno – obowiązkowe szczepienia owszem, są świadczeniem zdrowotnym, jednak na mocy ustawy o zwalczaniu chorób zakaźnych, możliwość niewyrażenia zgody na podanie obowiązkowej szczepionki jest wyłączona. Na takim stanowisku stoją sądy administracyjne, na wokandę których trafiają podobne sprawy. Przykładem może być wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z marca 2021 roku (VII SA/Wa 2197/20), w którym skład sędziowski wyjaśnił, że:

Nie trzeba wyrażać zgody na leczenie, jeżeli wymaga on natychmiastowej pomocy lekarskiej

Innym przykładem sytuacji, kiedy można udzielić świadczenia medycznemu pacjentowi, który nie wyraził na to zgody, jest regulacja zawarta w art. 33 ustawy o zawodach lekarza i lekarza dentysty. Zgodnie z nim:

W tym przypadku jednak można pominąć zgodę pacjenta, a nie pominąć jego sprzeciw. Tak przynajmniej wynika z orzecznictwa sądów. Jako przykład można wskazać wyrok Sądu Okręgowego w Kaliszu (I C 415/11), w którym skład sędziowski zauważył, że:

Te wyjątkowe przypadki to na przykład sytuacje, kiedy ustawa zobowiązuje pacjenta do określonego działania (na przykład do zaszczepienia się lub poddaniu izolacji), a także momenty kiedy pacjent za siebie nie odpowiada – takie rozwiązania stosowane są na przykład w przypadku prób samobójczych, kiedy na mocy szczególnych przepisów pacjent otrzymuje specjalistyczną pomoc medyczną, w tym również psychiatryczną.

Dołącz do dyskusji

zobacz więcej:

antyszczepionkowcy,medycyna,pacjent,prawo medyczne,Rzecznik Praw Pacjenta,szczepienia

kliknij by przejść do następnego posta

Najnowsze

Warte Uwagi

Paczkomat InPost wypełniony śmieciami. Fundacja wstrzymała zbiórkę „darów”

13.11.2025 7:45, Aleksandra Smusz

Gdy będziesz za dobry dla żony lub męża, to może czekać cię rozwód. Zgodnie z prawem

13.11.2025 6:55, Miłosz Magrzyk

Od teraz za pomocą BLIKA przyjmiesz przelewy w euro

12.11.2025 17:27, Mateusz Krakowski

Polska ma wreszcie zmienić barwy narodowe. Pod lupą flaga i godło

12.11.2025 17:26, Marcin Szermański

Ojcowie też boją się brać urlopy rodzicielskie. Przez stereotypowe podejście pracodawców

12.11.2025 15:35, Mateusz Krakowski

Rodzina nie zapłaci za pogrzeb ani grosza. Wystarczy zrobić jedną rzecz

12.11.2025 14:42, Miłosz Magrzyk

Nieetyczne praktyki firm pożyczkowych wpędzają Polaków w zadłużenie. Jest pomysł zmiany przepisów

12.11.2025 13:49, Katarzyna Zuba

Operatorzy dronów będą musieli wykupić ubezpieczenie OC

12.11.2025 13:02, Mateusz Krakowski

Urzędnicy mają prawo zmusić cię do remontu. I nie obchodzi ich, że nie masz na to pieniędzy

12.11.2025 12:21, Miłosz Magrzyk

Szefowie walczą z quiet quitting. Wyjaśniamy, co grozi za "brak zaangażowania"

12.11.2025 11:10, Edyta Wara-Wąsowska

Kupowanie sprzętu elektronicznego stacjonarnie mija się z celem. Konsument ma więcej praw online

12.11.2025 10:23, Marcin Szermański

Comarch Betterfly zastępuje ERP XT. Teraz program do faktur kusi też warstwą wizualną

12.11.2025 10:11, Mariusz Lewandowski

Skarbówka skontroluje przedsiębiorcę od razu. Ale wbrew pozorom to niekoniecznie zła informacja

12.11.2025 9:29, Edyta Wara-Wąsowska

Lidl Plus to nie wszystko. Ta karta pozwala na zniżki 10 proc. na wiele towarów

12.11.2025 8:34, Aleksandra Smusz

Możliwa duża zmiana na rynku materiałów budowlanych. To wpłynie na koszty budowy domu

12.11.2025 7:44, Edyta Wara-Wąsowska

Jak iść do Carrefoura, to najlepiej z babcią. Ten sklep ma niezłe zniżki dla seniorów

12.11.2025 6:43, Aleksandra Smusz

Podatek antyspelulacyjny Partii Razem to pierwszy od dawna projekt ustawy o podatku katastralnym

11.11.2025 19:52, Rafał Chabasiński

Ci sami lekarze w publicznej i prywatnej przychodni to patologia polskiej służby zdrowia

11.11.2025 15:14, Mateusz Krakowski

UFG nalega, byście wbili sobie do głowy jedną rzecz. Macie samochód = macie OC

11.11.2025 12:45, Filip Dąbrowski

Wszyscy Polacy zapłacą nowy podatek. "To jakby powierzyć ZUS-owi sortowanie śmieci"

11.11.2025 11:27, Mariusz Lewandowski

Kogoś nieźle poniosło, jeśli ta reklama KFC promuje przemoc

11.11.2025 10:28, Mariusz Lewandowski

Jesteśmy patriotami, ale z szacunkiem do biało-czerwonej flagi jest różnie. Nawet, gdy chcemy dobrze

11.11.2025 9:52, Jerzy Wilczek

Agresywny kierowca FlixBusa zastraszył pasażerów. Jego zmiennik złośliwie się śmiał

11.11.2025 9:25, Aleksandra Smusz

USA uczciły niepodległość Polaków w mniej więcej taki sam sposób, jak Biedronka czci mnie, sprzedając mi polędwicę sopocką

11.11.2025 8:55, Mariusz Lewandowski

Czas podnieść składkę zdrowotną. To jedyny pomysł, który na pewno w czymś pomoże

11.11.2025 8:31, Rafał Chabasiński

BIK i banki przetwarzają nasze dane, nawet jeśli nie dostaniemy kredytu. Wreszcie się za to zabrano

11.11.2025 7:19, Mariusz Lewandowski

Apple nie wprowadza w błąd. Komisja Etyki Reklamy oddaliła skargi dotyczące Apple Intelligence

11.11.2025 6:24, Mariusz Lewandowski

Firma ukarana za brak zgłoszenia incydentu. NSA: samo ryzyko kradzieży PESEL to już powód do alarmu

10.11.2025 20:56, Mariusz Lewandowski

Uczucie dyskomfortu po wycieku danych osobowych to trochę za mało na odszkodowania

10.11.2025 20:18, Mariusz Lewandowski

Siłownia za 60 zł dziennie. To oczywiście nie jest tyle warte, chodzi o coś zupełnie innego

10.11.2025 20:10, Aleksandra Smusz