Z danych CERT Polska wynika, że okres wzmożonych zakupów – obejmujący przedświąteczny szał zakupowy oraz poświąteczne promocje – jest również czasem, kiedy cyberoszuści są najbardziej aktywni. Ofiary oszustów to ludzie w różnym wieku i o różnym statusie majątkowym.
Aż 1/3 zgłoszonych do tej instytucji incydentów ma miejsce właśnie w tym okresie, a rok 2024 po pełnym podsumowaniu z pewnością będzie rekordowy pod względem liczby wyłudzeń.
Cyberprzestępcy jak najbardziej celują w młodszych i wykształconych
Z danych opublikowanych przez serwis ChronPESEL.pl i Krajowy Rejestr Długów wynika, że to nie seniorzy, jak często zakładają stereotypy, są głównymi poszkodowanymi w starciu z oszustami. Najczęściej ofiary oszustów cyberprzestępców to osoby młodsze i ludzie z wyższym wykształceniem.
Przykładów nie brakuje. Wyłudzenie wysokich kwot od polityków metodą „na policjanta” to tylko wierzchołek góry lodowej. Z najnowszych badań wynika, że 13,8 proc. osób z wyższym wykształceniem padło ofiarą oszustów, podczas gdy wśród osób z niższym poziomem wykształcenia, takich przypadków jest mniej.
W ubiegłym roku oszukiwali i próbowali oszukać rekordowo często
Tylko do końca września CERT Polska zarejestrował aż 80 tys. unikalnych przypadków, tyle co w całym poprzednim roku. Jednak to wciąż niepełna liczba, bo zaledwie 11 proc. ofiar decyduje się zgłosić sprawę do CERT Polska lub na policję. Wiele osób nie zgłasza wyłudzeń ze wstydu, że dały się oszukać pomimo licznych ostrzeżeń przetaczanych przez media, albo z przekonania o braku skuteczności służb.
Zastanawiające jest zróżnicowanie regionalne, jeśli chodzi o liczbę ofiar cyberoszustw. W Małopolsce 15,6 proc. mieszkańców przyznało się do tego, że padło ofiarą oszustów, podczas gdy np. w województwie kujawsko-pomorskim było to zaledwie 7,3 proc. Inne województwa, np. lubuskie (15,2 proc.), wielkopolskie (15 proc.) czy pomorskie (14,8 proc.), również wykazują wysokie odsetki poszkodowanych. Z kolei na Opolszczyźnie (8,3 proc.) bądź Podkarpaciu (9,7 proc.) odsetek zgłoszonych incydentów jest wyraźnie niższy.
Oszuści kuszą zwłaszcza niskimi cenami, bo niektórzy ludzie nadal naiwnie mają nadzieję na to, że kupią coś wyjątkowo tanio
Okres wyprzedaży to czas, w którym cyberprzestępcy szczególnie intensywnie wykorzystują wszelkie mechanizmy do wyłudzania danych. Oszuści kuszą obniżkami cen, a ich ofiary niejednokrotnie dają się zwieść fałszywym ofertom. E-maile, SMS-y czy telefony od rzekomych przedstawicieli banków informujących o konieczności dopłaty są częstą sztuczką.
Zatem, jak się bronić? Ostrożność i zdrowy rozsądek to najskuteczniejsze narzędzia. Ważne, by nigdy nie ufać zbyt atrakcyjnym ofertom, nie klikać w podejrzane linki ani nie podawać danych osobowych w odpowiedzi na niespodziewane wiadomości.
