Maj to w Polsce tradycyjnie okres, gdy dzieci przyjmują pierwszą komunię świętą. Z tej okazji wyprawiane są przyjęcia i wręczane prezenty. Tymi drugimi zainteresować się mogą organy podatkowe. Na szczęście opodatkowanie prezentów komunijnych podatkiem od darowizn należy do rzadkości. Liczy się w końcu nie tylko wartość takiego upominku, ale także relacje łączące dziecko z darczyńcą.
Zawsze może się tak zdarzyć, że ktoś doniesie organom podatkowym na szczególnie drogi prezent
Nie ma najmniejszego sensu udawać, że w Polsce pierwsza komunia święta to przeżycie wyłącznie duchowe. Owszem, być może tak być powinno. Trudno jednak byłoby zaprzeczyć temu, że w naszym kraju tradycja sugeruje wyprawić dziecku przyjęcie okolicznościowe i zaprosić na nie krewnych oraz przyjaciół rodziny. Ci zaś wręczają małemu prezenty. Cała dyskusja o przesadnym materializmie bierze się z tego, że potrafią one być bardzo drogie. To z kolei może prowadzić do nieoczekiwanych konsekwencji natury podatkowej.
Tak się składa, że w naszym kraju darowizny są opodatkowane. Przepisy nie rozróżniają okoliczności ich wręczenia. Prezenty dawane z okazji na przykład ślubów albo właśnie pierwszej komunii świętej również pozostają w spektrum zainteresowania organów podatkowych. Owszem, nowożeńcy najczęściej otrzymują więcej. Goście obdarowujący 9-10 latka również potrafią mieć fantazję z pogranicza ekstrawagancji. Dawno minęły czasy, gdy tradycyjnym prezentem był zegarek albo rower. Są osoby gotowe wręczyć z tej okazji nowego quad, drogą konsolę do gier, smartfona czy komputer. Rowery też potrafią kosztować kilka tysięcy złotych, zwłaszcza te elektryczne.
Opodatkowanie darowizn jest w naszym kraju dość skomplikowane. Akurat w tym przypadku to dobra wiadomość. To, ile zapłacimy i czy w ogóle cokolwiek zapłacimy, zależy od dwóch czynników. Pierwszym jest stopień pokrewieństwa pomiędzy darczyńcą a obdarowanym, który determinuje zaszeregowanie nas do jednej z czterech grup podatkowych. Wyróżniamy trzy podstawowe grupy wskazane w art. 14 ust. 3 ustawy o podatku od spadków i darowizn oraz tzw. grupę zerową.
Do poszczególnych grup podatkowych zalicza się:
1) do grupy I – małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, zięcia, synową, rodzeństwo, ojczyma, macochę i teściów;
2) do grupy II – zstępnych rodzeństwa, rodzeństwo rodziców, zstępnych i małżonków pasierbów, małżonków rodzeństwa i rodzeństwo małżonków, małżonków rodzeństwa małżonków, małżonków innych zstępnych;
3) do grupy III – innych nabywców.
Grupa zerowa obejmuje małżonków, zstępnych, wstępnych, pasierbów, rodzeństwo, ojczymów i macochy. Mogą skorzystać z całkowitego zwolnienia z podatku pod warunkiem złożenia deklaracji podatkowej w terminie oraz przekazania pieniędzy przelewem na rachunek bankowy lub w SKOK-u albo przekazem pocztowym.
Opodatkowanie prezentów komunijnych dotyczy tylko prezentów od niespokrewnionych darczyńców
Od naszej grupy podatkowej zależą kwoty wolne od podatku:
- Pierwsza grupa podatkowa – 36 120 zł
- Druga grupa podatkowa – 27 090 zł
- Trzecia grupa podatkowa – 5 733 zł
Warto już w tym momencie zaznaczyć, że w przeciwieństwie do większości innych danin, w tym przypadku kwota wolna obejmuje okres 5 ostatnich lat. Na szczęście nas tak naprawdę interesuje tylko trzecia grupa podatkowa. Nie da się w końcu ukryć, że trudno sobie wyobrazić prezent pierwszokomunijny o wartości przekraczającej 27 tys. zł. Być może w grę wchodziłyby wyjątkowo drogie quady.
Co do zasady opodatkowanie prezentów komunijnych obejmuje osoby niespokrewnione, na przykład przyjaciół rodziny. Mogą to być na przykład rodzice chrzestni dziecka, co tradycyjnie predestynuje ich do wręczenia droższego prezentu. Jeżeli dziecko dostało od takiej osoby w ciągu ostatnich 5 lat prezenty o wartości przekraczającej kwotę 5 733 zł, to rodzice obdarowanego muszą zapłacić podatek od nadwyżki. Stawki podatku są uzależnione od wysokości tejże nadwyżki:
- poniżej 11 833 zł – stawka 12%
- pomiędzy 11 833 zł i 23 665 zł – 1 420 zł i 16% ponad kwotę 11 833 zł
- powyżej 23 665 zł – 3 113,20 zł i 20% ponad kwotę 23 665 zł
Opodatkowanie prezentów komunijnych to także konieczność złożenia deklaracji darowizny w urzędzie skarbowym właściwym dla naszego miejsca zamieszkania. Wypełniamy formularz SD-Z2. Możemy również załatwić sprawę przez internet za pomocą e-Urzędu Skarbowego.
