Organy podatkowe a informacje z portali aukcyjnych. Gdzie leży granica tego, gdzie, co i w jakim zakresie m.in. fiskus może otrzymywać dane dotyczące sprzedawców i kupujących z OLX czy Allegro? Pewne ramy ustala wyrok jednego z wojewódzkich sądów administracyjnych.
Organy podatkowe a informacje z portali aukcyjnych
Wyrokiem z dnia 7 października 2021 roku Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu (sygn. I SA/Po 614/21) uchylił postanowienie Dyrektora Izby Administracji Skarbowej z lipca 2018 roku w przedmiocie przekazania informacji będących w dyspozycji serwisu dotyczących użytkowników platformy sprzedażowej.
W niniejszej sprawie wydano ww. postanowienie dotyczące użytkowników platformy na „A” (być może Allegro), którzy posługiwali się konkretnymi loginami. Poproszono o takie informacje, jak
- dane osób/firm, które zamieszczono na formularzu rejestracyjnym (login, e-mail, adres, NIP)
- sposób dokonania przez „A” potwierdzenia prawdziwości ww. danych
- adres podany w formularzu, na który przesłano informacje dot. sposobu rejestracji
- numeru IP komputerów, z których dokonywano logowania do kont użytkowników
- historię powiadomień
Nadto poproszono o dane z okresu 1 stycznia 2017 r. do 31 marca 2018 r. w zakresie:
- rejestru transakcji dla użytkowników objętych postanowieniem w zakresie ID aukcji, opisu przedmiotu, liczby sprzedanych przedmiotów, daty zakończenia aukcji, ceny, daty i sposobu zapłaty
- informacje o zapłaconych i anulowanych prowizjach
- adresów e-mail kupującego
- zestawienia faktur wystawionych na rzecz wskazanych wcześniej firm
- numerów rachunków bankowych ww.
Rzeczone dane miały zostać przesłane na nośniku danych lub za pomocą środków komunikacji elektronicznej w edytowalnej formie plików w formacie *.xls.
Jak argumentowano prośbę?
Wnioskowane dane były konieczne do prowadzenia działalności
analitycznej, prognostycznej i badawczej oraz analizy ryzyka dotyczącego zjawiska uchylania się od opodatkowania. Powyższe dane są niezbędne dla celów powstania zobowiązania podatkowego lub jego wysokości, co stanowi realizację ustawowych zadań organów KAS w zakresie o którym mowa w art. 2 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 16 listopada 2016 r. o Krajowej Administracji Skarbowej.
Strona skarżąca wniosła zażalenie na powyższe postanowienie, wnosząc o jego uchylenie w zakresie dotyczącym obowiązku przekazania adresów e-mail kupujących. Ewentualnie wniesiono o przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania. Postanowienie zostało jednak utrzymane w mocy. W odniesieniu do zarzutów związanych z przetwarzaniem danych osobowych wskazano — w uproszczeniu — że powyższe wpisuje się w wyjątek dotyczący możliwości przetwarzania danych, gdy przepis na to zezwala.
Powyższe postanowienie w przedmiocie utrzymania w mocy poprzedniego rozstrzygnięcia zaskarżono do sądu, zarzucając szereg naruszeń, m.in. proceduralnych, czy też żądanie danych nieskonkretyzowanych, których pozyskanie nie jest bezpośrednio związane z powstaniem lub wysokością zobowiązania podatkowego.
Nie wskazano także w sposób prawidłowy okoliczności, z których wynikła konieczność pozyskania przez organ żądanych informacji. Co ciekawe, WSA w Poznaniu oddalił skargę, jednakże strona skarżąca wniosła skargę kasacyjną do Naczelnego Sądu Administracyjnego. Ten przekazał sprawę do ponownego rozpoznania.
Jak sprawa się zakończyła?
Sąd częściowo uznał zasadność skargi. W uzasadnieniu wyroku oczywiście wskazano, że KAS ma uprawnienia do żądania wyżej wskazanych danych, ale nie można zarazem uznać, że ww. żądanie wynikać może jedynie z konieczności
prowadzenia działalności analitycznej, prognostycznej i badawczej dotyczącej zjawisk występujących we właściwości KAS oraz analizy ryzyka
bo byłoby to obejście zakresu upoważnienia zawartego w art. 45 ust. 1 ustawy o KAS, który wprowadza konieczność istnienia związku mogącego mieć wpływ na powstanie obowiązku podatkowego lub wysokość zobowiązania podatkowego.
Można więc jednym słowem wskazać, że art. 45 ust. 1 uprawniającego do żądania przedmiotowych danych nie można interpretować rozszerzająco. Nadto każda sytuacja, w której następuje żądanie określonych danych, powinna mieć bezpośredni związek z wyżej wskazanym powstaniem obowiązku podatkowego/wysokości zobowiązania.
Oprócz tego samo żądanie powinno być określone precyzyjnie. Użycie stwierdzenia „w szczególności” jest niedopuszczalne, bo trudno wówczas uznać, czy zobowiązany podmiot wywiązał się z obowiązku.
Uprawnienia Krajowej Administracji Skarbowej są dosyć szerokie. Trzeba jednak pamiętać, że wszelkiego rodzaju normy regulujące wydobywanie informacji od zewnętrznych podmiotów należy stosować precyzyjnie.
