Dziś wchodzi w życie ustawa o fundacji rodzinnej; razem z nią do Kodeksu cywilnego zostaną wprowadzone zmiany w Kodeksie cywilnym dotyczące spadkobrania, a konkretnie - instytucji zachowku.

Co się zmieni? Po pierwsze, jeśli chodzi o samą instytucję fundacji rodzinnej, to fundacja ustanowiona w testamencie będzie mogła być spadkobiercą. Jeśli nie zostanie ustanowiona -  to do spadku będzie doliczać się fundusz założycielski fundacji rodzinnej wniesiony przez spadkodawcę oraz mienie w związku z rozwiązaniem fundacji rodzinnej (w ograniczonej wysokości). To jednak nie jedyna zmiana; oprócz tego nowe przepisy wprowadzą możliwość zrzeczenia się zachowku w całości lub części. Do tej pory Kodeks cywilny przewidywał możliwość zrzeczenia się dziedziczenia; zrzeczenie się samego zachowku również było dopuszczalne, ale nie wprost na mocy przepisów prawa, a na podstawie orzecznictwa Sądu Najwyższego. SN dopuszczał taką możliwość pod warunkiem zawarcia umowy o zrzeczenie. Po zmianach nie trzeba już będzie jednak opierać się na wyroku SN (a warto jednocześnie pamiętać, że orzecznictwo mogłoby się zmienić).

Co jeszcze się zmieni? Dużą zmianą będzie z pewnością możliwość płatności zachowku na raty. Osoba zobowiązana do zapłacenia zachowku będzie również mogła odroczyć termin jego płatności, a w niektórych sytuacjach - również domagać się obniżenia jego wysokości. O tym będzie decydował jednak ostatecznie sąd, biorąc pod uwagę sytuację osobistą i majątkową zarówno osoby uprawnionej do zachowku jak i tej, która ma obowiązek jego zapłacenia.

Zmiany dotyczące zachowku są bezpośrednio związane z instytucją fundacji rodzinnej, którą wprowadzają nowe przepisy. Możliwość tworzenia fundacji rodzinnych ma zapewnić przeprowadzanie skutecznej, wielopokoleniowej sukcesji rodzinnych firm, co z kolei pozwoli też na skuteczniejsze budowanie rodzinnych marek i utrzymanie kapitału w jednych rękach.

Fundatorem będzie mogła zostać osoba fizyczna, mająca pełną zdolność do czynności prawnych; fundator zobowiązuje się do przekazania fundacji określonych aktywów. Jeśli fundacja będzie tworzona na podstawie testamentu, będzie mogła mieć tylko jednego fundatora; w przypadku aktu założycielskiego fundacja będzie mogła zostać założona przez więcej niż jedną osobę. Obowiązkiem fundacji będzie spełnianie świadczeń na rzecz beneficjenta, w tym przenoszenie na niego składników majątkowych. Oprócz tego po rozwiązaniu fundacji beneficjent będzie mógł również otrzymać składniki mienia fundacji.