Mogłoby się wydawać, że biznes prowadzony w formie jednoosobowej działalności gospodarczej po rozwodzie przypadnie małżonkowi, który jest jego założycielem i tę działalność prowadzi. W praktyce jednak sprawa jest bardziej skomplikowana i część majątku wchodzącego w skład przedsiębiorstwa może przypaść drugiemu z małżonków.
Przedsiębiorstwo założone po ślubie jest własnością obojga małżonków
O ile małżonkowie nie podpisali intercyzy, a więc nie została ustanowiona rozdzielność majątkowa, przedsiębiorstwo założone już po zawarciu małżeństwa będzie wspólnym biznesem. Choć jednoosobowa działalność gospodarcza prowadzona jest przez jedną osobę i to ona jest właścicielem firmy, w całości wchodzi w skład majątku wspólnego.
Wyjątkiem są sytuacje, gdy przy prowadzeniu działalności gospodarczej wykorzystywany jest składnik majątku osobistego przedsiębiorcy, jak chociażby nieruchomość nabyta jeszcze przed powstaniem wspólności majątkowej. Wartość tego składnika będzie wówczas odliczana przy podziale majątku wspólnego od wartości przedsiębiorstwa.
Niewiele więc ma wspólnego z prawdą przekonanie, że przedsiębiorstwo po rozwodzie przypadnie w udziale tej osobie, która zarejestrowana jest jako jego założyciel i która faktycznie zajmowała się prowadzeniem biznesu.
Jeśli biznes funkcjonował już wcześniej, sytuacja jest bardziej skomplikowana
Podobnie sytuacja będzie wyglądać w przypadku działalności założonej jeszcze przed zawarciem związku małżeńskiego. Wprawdzie samo przedsiębiorstwo wejdzie w skład majątku odrębnego małżonka, ale pozostanie jeszcze kwestia nakładów poczynionych na jego prowadzenie już po ślubie, a więc z majątku wspólnego małżonków i ewentualnie także ich majątków osobistych. Nakłady te trzeba już będzie między małżonkami rozliczyć, co może okazać się skomplikowane szczególnie, jeśli małżeństwo trwało wiele lat.
Podział przedsiębiorstwa po rozwodzie możliwy poprzez zawarcie umowy lub orzeczenie sądu
Po ustaniu wspólności majątkowej małżonkowie mają dwie możliwości. Po pierwsze mogą spróbować zawrzeć umowę. W takiej sytuacji obliczą, które z nich jaką kwotę zainwestowało w prowadzoną działalność, a następnie dokonają wyceny majątku i podzielą się wedle swojej oceny. Takie wypracowanie kompromisu pozwoli na szybkie podzielenie się majątkiem, bez konieczności ingerencji sądu. Jeśli małżonkowie dojdą do porozumienia, mogą przeprowadzić podział majątku u notariusza.
Drugą możliwością jest skierowanie do sądu wniosku o podział przedsiębiorstwa po rozwodzie. Wtedy to sąd dokona wyceny majątku i go rozdzieli. Zdecyduje także, do kogo działalność będzie należeć. Pod uwagę weźmie przede wszystkim, kto faktycznie zajmuje się prowadzeniem przedsiębiorstwa oraz kto zainwestował w nie najwięcej. Zwykle więc ostatecznie przedsiębiorstwo przypadnie małżonkowi, który rzeczywiście prowadzi działalność. Wtedy jednak na osobie tej będzie ciężył obowiązek spłaty drugiego małżonka. W przypadku, gdy biznes zaczął być prowadzony dopiero po ślubie, zwykle będzie to spłata wysokości połowy wartości przedsiębiorstwa.
