Ludzie rozstają się na różne sposoby, jedni wytaczają ciężkie działa, inny lekką artylerię. Są też tacy, którzy rozstają się już tylko formalnie. Najtrudniejszym etapem jest jednak zawsze ten ostatni – podział wspólnego majątku. Czy da się przeprowadzić go bez pomocy sądu?
Podział majątku wspólnego
Wspólny majątek małżonków może zostać podzielony tylko w ściśle określonych sytuacjach. Generalną przesłanką, jest ustanie wspólności majątkowej, która ma miejsce w momencie, gdy orzeczony zostaje rozwód lub separacja, śmierci jednego z małżonków, podpisania intercyzy, ubezwłasnowolnienia małżonka lub jego upadłości.
Dopiero po zaistnieniu jednej z powyższych sytuacja małżonek może domagać się podziału wspólnego majątku. Drogi do tego są dwie. Pierwsza poprzez wszczęcie oddzielnego postępowania przed sądem lub druga – poprzez podpisanie umowy (co do zasady) u notariusza.
Podział majątku u notariusza
Jeżeli małżonkowie ustalą, w jaki sposób chcą podzielić swój majątek, mogą zawrzeć stosowną umowę u notariusza. Umowa podziału majątku wspólnego może być zawarta razem z umową o ustanowieniu rozdzielności majątkowej. Nie ma więc konieczności ponownej wizyty w kancelarii notarialnej. Może być zawarta również po wydaniu wyroku rozwodowego lub orzekającego separację.
Dokonanie podziału może nastąpić bez żadnych dodatkowych rozliczeń finansowych albo ze spłatą lub dopłatą. Nie ma w tej kwestii żądnych ograniczeń.
Byli lub obecni małżonkowie dzielący swój majątek nie muszą podpisywać umowy u notariusza, jeżeli w skład ich majątku nie wchodzi nieruchomość. W takiej sytuacji wystarczy zwykła umowa pisemna podpisana przez obie strony.
Jakie są zalety podpisania takiej umowy?
Przede wszystkim koszty i czas. Jeśli małżonkowie są zgodni co do podziału, tego typu umowę można podpisać w ciągu kilku dni. Odpada więc czas oczekiwania na rozpoczęcie i przeprowadzenie postępowania sądowego. Niższe się również koszty – rozprawa w sądzie często wiąże się z koniecznością powołania biegłego rzeczoznawcy (koszt opinii w zależności od nakładu pracy biegłego może wynosić od 2 do 3 tysięcy zł za każdą wydaną opinię), a także ustanowieniem profesjonalnego pełnomocnika. Koszt założenia sprawy o podziała majątku w sądzie, wynosi 1000 zł (lub 300 zł w przypadku zgodnego podziału, za który uważany jest tylko taki, w którym strony osiągnęły porozumienie co do wszystkich kwestii związanych z podziałem majątku).
Koszty podziału majątku u notariusza obejmują przede wszystkim taksę notarialną. Ta zależna jest od wartości dzielonego majątku. Dla majątku o wartości od 60 000 zł do 1 000 000 zł wynosi ona zgodnie z rozporządzeniem z dnia 28 czerwca 2004 roku w sprawie maksymalnych stawek taksy notarialnej, 1010 zł plus 0,4 proc. od nadwyżki powyżej 60 000 zł. Przy majątku o wartości przekraczającej 1 000 000 zł, ale nie wyższej niż 2 000 000 zł – 4770 zł plus 0,2 proc. od nadwyżki powyżej 1 000 000 zł.
Jeżeli majątek wart jest więcej niż 2 000 000 zł, taksa wyniesie 6 770 zł plus 0,25 proc. od nadwyżki powyżej 2 000 000 zł, nie więcej jednak niż 10 000 zł.
Do powyższych kwot należy doliczyć podatek VAT w wysokości 23 proc. oraz koszty odpisów i wpisów w wysokości 6 zł (plus VAT) od strony. Należy również pamiętać o opłacie sądowej wynoszącej 150 zł uiszczanej za wpis prawa własności w księdze wieczystej.
