Wydatki związane z pogrzebem można liczyć w tysiącach. W momencie, gdy spadkodawca pozostawił po sobie zgromadzone oszczędności, najwygodniejszą opcją wydaje się więc pokrycie kosztów pogrzebu z konta zmarłego. Problem w tym, że takimi pieniędzmi mogą dysponować tylko spadkobiercy, a do nabycia spadku dochodzi znacznie później niż w dniu pogrzebu. Na taką okoliczność przepisy przewidują jednak dwie inne możliwości.
Po śmierci posiadacza rachunku bankowego pieniądze zgromadzone na jego koncie wchodzą w skład masy spadkowej i podlegają dziedziczeniu. Oznacza to, że w momencie, gdy bank dowie się o śmierci posiadacza rachunku, pieniądze zostaną zablokowane, a ich wypłata możliwa będzie tylko na rzecz spadkobierców. Tym samym aby mogli oni dysponować pieniędzmi, musi mieć miejsce stwierdzenie nabycia spadku czy notarialne poświadczenie dziedziczenia.
Całe postępowanie spadkowe może trwać jednak miesiącami, a pogrzeb trzeba zorganizować już na kilka dni po śmierci spadkodawcy. W praktyce zdarza się więc jednak, że w momencie śmierci spadkodawcy członek rodziny mający dostęp do jego konta bankowego przelewa pieniądze na konto własne. Bywa też, że osoby dysponujące pełnomocnictwem do rachunku bankowego próbują na tej podstawie wypłacić środki, nim bank dowie się o śmierci. Oba te działania są jednak bezprawne. Pokrycie kosztów pogrzebu z konta zmarłego możliwe jest jednak na dwa inne sposoby przewidziane przez przepisy Prawa bankowego.
Dyspozycja na wypadek śmierci
Pierwsza możliwość to dyspozycja na wypadek śmierci. Posiadacz rachunku może za życia złożyć w placówce bankowej specjalny dokument. Zobowiązuje w nim bank do wypłaty określonej kwoty na rzecz osoby najbliższej – małżonka, wstępnego, zstępnego lub rodzeństwa. Taka kwota nie wchodzi w skład spadku. Oznacza to, że można nią dysponować jeszcze przed stwierdzeniem nabycia spadku.
Nie każdy posiadacz konta decyduje się jednak na złożenie takiego dokumentu. Poza tym przepisy przewidują tutaj pewne ograniczenia co do kręgu osób, na rzecz których dyspozycja może być ustanowiona. Nie zawsze będą to osoby rzeczywiście najbliższe zmarłemu i to niekoniecznie one zajmą się organizacją pogrzebu.
Pokrycie kosztów pogrzebu z konta zmarłego po przedstawieniu odpowiednich dokumentów
Druga opcja to pokrycie kosztów pogrzebu z konta zmarłego zgodnie z art. 55 Prawa bankowego. Osoba, która zorganizuje pogrzeb, może udać się do banku i żądać zwrotu poniesionych z tego tytułu wydatków. Wystarczy, że przedstawi akt zgonu oraz rachunki potwierdzające wysokość poniesionych kosztów. Nie ma przy tym znaczenia, czy taka osoba jest spadkobiercą zmarłego, czy też nie. Wypłacona kwota nie będzie wchodzić w skład masy spadkowej.
Jest jednak pewien warunek – wydatki te nie mogą przekraczać kosztów urządzenia pogrzebu zgodnie ze zwyczajami przyjętymi w danym środowisku. Poza tym bank nie zwróci takich kosztów, jeśli zostały one pokryte z innych źródeł, takich jak zasiłek pogrzebowy. Jeśli natomiast zasiłek czy inne źródła pozwoliły jedynie na częściowe pokrycie kosztów, bank wypłaci różnicę.
