Polskie urzędy nie kojarzą się z niezwłocznością. Sprawy na ogół rozpatrywane są powoli i wnikliwie. Kiedy urzędnicza wnikliwość zamienia się w przedłużanie postępowania i co, my jako jego strona, możemy z tym zrobić?
Przewlekłość postępowania
Założeniem postępowania administracyjnego jest jego wnikliwość i szybkość oraz dążenie do załatwienia każdej sprawy jak najprostszymi sposobami. Są jednak sytuacje, kiedy zasada ta nie znajduje potwierdzenia w rzeczywistości. My natomiast, jako strona postępowania zderzamy się z murem bezradności. Urzędnicza oporność jest czasem trudna do ruszenia. Co zrobić w takiej sytuacji? Procedura administracyjna przewiduje tzw. ponaglenie na przewlekłość postępowania. Kodeksowy „bat” na nieefektywność urzędników i sposób na wymuszenie przyśpieszenia postępowania.
Co zrobić, gdy sprawa się przedłuża?
Ponaglenie na przewlekłość postępowania odnajdziemy w art. 37 kpa. Jest ono składane przez stronę do organu wyższego stopnia w sytuacji, gdy postępowanie, mówiąc najprościej, trwa zbyt długo. To ile powinno trwać postępowanie, co do zasady uregulowane jest w przepisach kpa oraz przepisach szczególnych. Ogólna zasada mówi o tym, że postępowanie powinno być przeprowadzone możliwie szybko i bez zbędnej zwłoki. Art. 35 kpa wskazuje na dwa terminy: miesięczny dla postępowań wyjaśniających i odwoławczych oraz dwumiesięczny dla tych szczególnie skomplikowanych. Przekroczenie tych terminów może być już sygnałem do traktowania działań urzędników jako przewlekłości.
Przepisy co prawda nie wskazują, czym jest przewlekłość postępowania. Orzecznictwo definiuje ją jako niezałatwienie sprawy w terminie. Co do samych działań organów zwraca uwagę, że polegają one nie tyle na ich niepodejmowaniu, ile na robieniu tego w bardzo dużych odstępach czasu, bez należytej staranności oraz bardzo często tylko pozornie.
Jakie są konsekwencje wniesienia ponaglenia?
Konsekwencją wniesienia ponaglenia jest przede wszystkim poinformowanie organu wyższego stopnia o sytuacji. Dalszą konsekwencją jest nadzór tego organu nad przebiegiem postępowania oraz próba wyjaśnienia przyczyn zaistniałej sytuacji. Organ ma obowiązek zbadać, dlaczego do niej doszło. Ważną możliwością jest również możliwość wyciągnięcia odpowiedzialności dyscyplinarnej od pracownika danego organu.
