Ustalenie ojcostwa pomaga w wielu sprawach, np. odnośnie przyznania alimentów. Problem pojawia się, gdy domniemany rodzic odmawia oddania materiału do badań.
Rzecznik Praw Dziecka Marek Michalak w liście do Ministra Sprawiedliwości prosi o podjęcie działań legislacyjnych, które regulowałyby problematykę przeprowadzania badań DNA na ojcostwo. Wszystko dlatego, że możliwość ich wykonania zależy obecnie w dużej mierze od osoby, która miałaby oddać materiał do testów.
Jak argumentuje RPD, orzecznictwo Sądu Najwyższego wskazuje, że w tego typu sytuacjach zastosowanie ma art. 306 kodeksu postępowania cywilnego:
Art. 306. Pobranie krwi w celu jej badania może nastąpić tylko za zgodą osoby, której krew ma być pobrana, a jeżeli osoba ta nie ukończyła trzynastu lat lub jest ubezwłasnowolniona całkowicie – za zgodą jej przedstawiciela ustawowego.
Powyższy artykuł, a także pozostałe zapisy polskiego prawa nie narzucają obowiązku poddania się badaniom genetycznym. Często wykorzystana jest więc odmowa oddania krwi. To natomiast może uniemożliwiać rozstrzygnięcie licznych spraw, do których wymagane jest stwierdzenie ojcostwa. To najczęściej kwestie sporne dotyczące alimentów, w których badania DNA stanowią ważny dla sądu dowód.
Rzecznik Praw Dziecka podkreśla, że dziecko powinno mieć możliwość poznania rodziców, zarówno w swoim interesie majątkowym (świadczenia finansowe lub dziedziczenie), jak i niemajątkowym (tożsamość biologiczna i więź z matką oraz ojcem). W liście wskazany został również wyrok Trybunału Konstytucyjnego, który uważa za naturalne „prawo do poznania własnych korzeni biologicznych”.
W obecnej sytuacji brakuje sprawiedliwej równowagi pomiędzy prawem dziecka do poznania rodziców, a prywatnością osoby, która może ale nie musi poddawać się badaniom. Dlatego też, zdaniem Rzecznika, pomocne byłoby wprowadzenie przepisów, które nakazują oddanie materiału do testów, pod groźbą karalną.
Z pewnością list nie pozostanie bez odpowiedzi, pytanie tylko – jak zmusić potencjalnego rodzica do pobrania krwi? Prawdopodobnie w grę wchodziłyby kary finansowe. Ciężko bowiem wyobrazić sobie metody siłowe i doprowadzanie osoby przez funkcjonariuszy policji na badania wbrew jej woli. Być może zostaną nałożone sankcje na tyle duże, że ojcowie nie przyznający się do dzieci będą woleli płacić alimenty, niż łamać prawo w tym zakresie.
Problemy z prawem rodzinnym, potrzebujesz pomocy prawnika? Z redakcją Bezprawnik.pl współpracuje zespół prawników specjalizujących się w poszczególnych dziedzinach, który solidnie, szybko i tanio pomoże rozwiązać Twój problem. Opisz go pod adresem e-mailowym kontakt@bezprawnik.pl, a otrzymasz bezpłatną wycenę rozwiązania sprawy.
