Co do zasady najlepiej sporządzić testament notarialny – wtedy nie powinno być żadnych wątpliwości co do jego autentyczności i tego, kto ma odziedziczyć pozostawiony przez spadkodawcę majątek. Czasem jednak sporządzenie takiego testamentu może okazać się niemożliwe (i dotyczy to nawet zwykłej formy pisemnej). Mowa o testamencie ustnym, który sporządza się, gdy występuje obawa rychłej śmierci. Okazuje się jednak, że Ministerstwo Sprawiedliwości chce wprowadzić zmiany w testamencie ustnym – tak, by taki rodzaj testamentu był sporządzany w naprawdę wyjątkowych sytuacjach.
Kolejne zmiany w testamencie ustnym
Obecnie, aby sporządzić ważny testament ustny, musi jedynie wystąpić obawa rychłej śmierci albo szczególne okoliczności uniemożliwiające lub utrudniające sporządzenie testamentu w formie pisemnej. Ministerstwo Sprawiedliwości chce jednak, by to się zmieniło – wystąpienie wymienionych wyżej przesłanek nie wystarczyłoby już do sporządzenia testamentu w formie ustnej. Jak informuje „Rz”, propozycje zmian trafiły już do wykazu prac legislacyjnych Rady Ministrów.
Co zatem miałoby się zmienić? Obawa rychłej śmierci oraz okoliczności utrudniające lub uniemożliwiające sporządzenie testamentu w formie pisemnej musiałyby wystąpić nagle. Dodatkowo treść oświadczenia ostatniej woli spadkodawcy powinna zostać spisana niezwłocznie – nie później niż w ciągu miesiąca od dnia oświadczenia. Jeśli spisanie testamentu nie nastąpi przed śmiercią spadkodawcy, konieczne będzie dopełnienie tego obowiązku w ciągu najpóźniej trzech miesięcy po jego śmierci (obecnie należy tego dokonać w ciągu pół roku).
Będzie nowy sposób sporządzania testamentu. Mowa o testamencie ustnym audiowizualnym
To jednak nie koniec zmian planowanych przez resort sprawiedliwości. MS chce też wprowadzić do polskiego porządku prawnego testament ustny audiowizualny, zapisywany za pomocą urządzenia rejestrującego obraz i dźwięk na trwałym nośniku informacji. Teoretycznie ma to pomóc w oświadczeniu ostatniej woli większej liczbie osób, w przypadku których występuje obawa rychłej śmierci (czyli np. osobom, które razem znajdują się w wyjątkowo niebezpiecznej sytuacji, takiej jak np. poważna awaria samolotu itd.).
Warto jednocześnie zaznaczyć, że testament ustny audiowizualny będzie zaliczany do formy szczególnej testamentu; utrwalenia na trwałym nośniku będzie mógł dokonać zarówno sam testator, jak i osoba trzecia. Sąd będzie również badać stan świadomości i swobody testatora w chwili sporządzania testamentu ustnego audiowizualnego. Należy też zwrócić uwagę na fakt, że w oświadczeniu testator powinien podać miejsce i datę sporządzenia testamentu.
Bez wątpienia wprowadzenie nowego sposobu sporządzania testamentu świadczy o chęci dostosowania dotychczasowych przepisów do nowej rzeczywistości – zwłaszcza że testament ustny audiowizualny wydaje się potencjalnie bardziej „bezpieczny” niż zwykły testament ustny. Mimo to na razie nie będzie można go sporządzać dowolnie – a jedynie w przypadku wystąpienia przesłanek typowych dla testamentu ustnego.
