Umowa zawarta przez telefon nie zawsze będzie ważna. Jeśli jedną ze stron jest konsument, zastosowanie znajduje Ustawa o prawach konsumenta. Nakłada ona na przedsiębiorcę szereg obowiązków, których ten musi dopełnić, by rzeczywiście można było mówić o zawarciu umowy, a nie tylko o złożeniu oferty.
Umowa na odległość
Umowa przez telefon należy do umów zawieranych na odległość – bez jednoczesnej fizycznej obecności stron, z wyłącznym wykorzystaniem jednego lub większej liczby środków porozumiewania się na odległość do chwili zawarcia umowy włącznie. W praktyce można spotkać się z nią coraz częściej – banki, firmy ubezpieczeniowe czy operatorzy sieci komórkowych telefonicznie próbują zachęcić do skorzystania ze swojej oferty. Czasem dzwonią też, by zaoferować zmianę istniejącej już umowy. Nawet jeśli przedstawione warunki są atrakcyjne dla konsumenta, samo uzyskanie jego telefonicznej zgody nie wystarcza. Tym samym przedsiębiorca nie będzie uprawniony do naliczania opłat. Informacje podane w czasie rozmowy traktuje się jako ofertę, a brak uzyskania zgody konsumenta na trwałym nośniku sprawia, że umowy nie uznaje się za zawartą. W takim wypadku będzie to świadczenie niezamówione, które na konsumenta nie nałoży żadnych zobowiązań, za to nastąpi na koszt i ryzyko przedsiębiorcy.
Konieczne utrwalenie na nośniku danych
Konieczność utrwalenia warunków umowy na nośniku danych ma chronić obustronne interesy, a przede wszystkim konsumenta jako strony słabszej. Dzięki temu będzie miał on dowód co do treści zawartej umowy. Przed wyrażeniem swojego oświadczenia woli będzie też mógł zapoznać się z warunkami i upewnić się, że przy rozmowie telefonicznej nic nie zostało przez konsultanta pominięte. Zgodnie z art. 2 Ustawy o prawach konsumenta trwały nośnik to
materiał lub narzędzie umożliwiające konsumentowi lub przedsiębiorcy przechowywanie informacji kierowanych osobiście do niego, w sposób umożliwiający dostęp do informacji w przyszłości przez czas odpowiedni do celów, jakim te informacje służą, i które pozwalają na odtworzenie przechowywanych informacji w niezmienionej postaci.
Będzie to więc forma zapisu, która w przyszłości pozwoli odtworzyć informacje w takiej samej postaci – na przykład informacja na piśmie, wiadomość e-mail, SMS albo podpisane elektronicznie dokumenty. W praktyce zawarcie umowy przez telefon nie ogranicza się więc jedynie do rozmowy telefonicznej. Aby umowa zawarta przez telefon mogła zacząć obowiązywać, nie wystarczy jednak samo zapisanie jej na trwałym nośniku. Konsument musi jeszcze potwierdzić obowiązujące warunki. Wtedy przedsiębiorca będzie mógł wysłać mu potwierdzenie zawarcia umowy.
Pozostałe obowiązki przedsiębiorcy
Z faktu, że umowa telefoniczna należy do umów zawieranych na odległość, wynikają także kolejne obowiązki po stronie przedsiębiorcy. Należy do nich konieczność poinformowania o głównych cechach świadczenia, swoich danych identyfikacyjnych, łącznej cenie świadczenia oraz sposobie i terminie zapłaty. Obowiązków informacyjnych przedsiębiorca będzie musiał dopełnić najpóźniej w chwili wyrażenia przez konsumenta woli związania się umową. Ważne, by zrobił to w sposób czytelny i prostym językiem.
Kiedy umowa zawarta przez telefon będzie obowiązywać? Podsumowanie
Aby umowa zawarta przez telefon rzeczywiście była ważna, konieczne jest spełnienie wszystkich poniższych kroków:
- Przedsiębiorca nawiązuje kontakt telefoniczny z klientem. Podczas rozmowy musi nie tylko przedstawić ofertę, ale także dopełnić obowiązków informacyjnych;
- Gdy konsument wyrazi zgodę na zawarcie umowy, kolejnym krokiem ze strony przedsiębiorcy jest wysłanie jej treści na trwałym nośniku – najczęściej będzie to wiadomość mailowa lub SMS;
- Dopiero w momencie odesłania przez konsumenta oświadczenia woli również na trwałym nośniku, będzie można uznać, że do zawarcia umowy rzeczywiście doszło;
- Na koniec przedsiębiorca wyśle jeszcze do konsumenta potwierdzenie zawarciu umowy.
