Podobno tylko dwie rzeczy są pewne: śmierć i podatki. Dlatego każdy odpowiedzialny człowiek powinien zabezpieczyć swoich bliskich na wypadek, gdyby nagle go zabrakło. Prostym sposobem jest wydanie dyspozycji wkładem na rachunku bankowym na wypadek śmierci. Warto ją zrobić, zwłaszcza po dotyczącym jej orzeczeniu Sądu Najwyższego. SN orzekł, że wkład na rachunku bankowym objęty dyspozycją wypłaty na wypadek śmierci nie wchodzi do spadku. Sędziowie rozwiali wątpliwości spowodowane niejasnością przepisów.
Wydanie dyspozycji wkładem na rachunku bankowym na wypadek śmierci
Większości osób sądzi, że gdy udzieli komuś pełnomocnictwa do swojego rachunku, to po jego śmierci pełnomocnik będzie miał dostęp do zgromadzonych tam pieniędzy. To błąd. Pełnomocnictwo wygasa z chwilą śmierci osoby, która go udzieliła. Łatwy dostęp do konta gwarantuje w takiej sytuacji dyspozycja wkładem na wypadek śmierci. Nie trzeba przeprowadzać postępowania sądowego ani legitymować się notarialnym poświadczeniem dziedziczenia. Sąd Najwyższy potwierdził, że wypłacona gotówka nie wchodzi w skład spadku. Czyli nie podlega dziedziczeniu. Orzeczenie wygasza, miejmy nadzieję, wątpliwości spowodowane spornymi przepisami.
Złożenie takiej dyspozycji wymaga jedynie od właściciela rachunku wizyty w banku. Może on też swoją dyspozycję w każdej chwili odwołać i wskazać inną osobę. Dyspozycja, by była skuteczna, jest obwarowana pewnymi warunkami. Nie można jej złożyć do każdego rachunku bankowego. Ograniczono ją do rachunków oszczędnościowych, oszczędnościowo-rozliczeniowych i lokat. Waluta rachunku nie ma znaczenia. Właściciel rachunku wydaje polecenie wypłaty wskazanej w oświadczeniu osobie. Osoba ta musi być członkiem najbliższej rodziny. W grę wchodzą małżonkowie, dzieci, rodzice i rodzeństwo.
Żeby nie było wątpliwości
Jak radzą eksperci z biura Rzecznika Finansowego,
Żeby uniknąć sporów i wątpliwości, taka dyspozycja musi mieć formę pisemną, a beneficjent musi być precyzyjnie określony. Dlatego należy w takiej dyspozycji wskazać jego imię i nazwisko, stopień pokrewieństwa, miejsce zamieszkania oraz numer PESEL lub numer dowodu osobistego. Posiadacz rachunku bankowego ma możliwość ustalenia kwoty dyspozycji na różne sposoby. Może określić wysokość dyspozycji jako całość środków znajdujących się na jego rachunku w chwili śmierci. Albo w chwili dokonywania dyspozycji. Może to być też określony procent tej kwoty lub precyzyjnie określona kwota, przypadająca na rzecz jednego czy większej liczby beneficjentów.
Łączna kwota wszystkich wypłat z tytułu dyspozycji na wypadek śmierci jest jednak ograniczona przepisami. Nie może być ona wyższa niż równowartość dwudziestokrotnego przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw, bez wypłat nagród z zysku, ogłaszanego przez Prezesa GUS za ostatni miesiąc przed śmiercią posiadacza rachunku. Dziś jest to ok. 126 tys. zł.