Samodzielny wyjazd dziecka za granicę jest możliwy, jednak trzeba pamiętać o kilku formalnościach. Przede wszystkim ważny jest wiek dziecka – i chodzi tutaj nie tylko o przepisy państwowe, ale wymogi linii lotniczych. Co więcej, niepełnoletni chcący podróżować za granicę, musi mieć pozwolenie na opuszczenie państwa, podpisane przez jego opiekunów.
Minimalny wiek dziecka podróżującego samodzielnie
Aby dziecko mogło podróżować samodzielnie, rodzic musi mieć pewność, że sobie poradzi. Niektóre dzieci dojrzewają szybciej od innych, dlatego opiekunowie nie boją się puścić je w samodzielną podróż. A ta jest możliwa, nawet w przypadku małych dzieci – niektóre linie lotnicze oferują w tym zakresie dodatkowe usługi.
Przykładowo, w samolotach linii LOT mogą samodzielnie podróżować dzieci, które ukończyły 5 lat. W takiej sytuacji trzeba jednak wykupić dodatkową usługę – asystę dla dziecka. Z kolei WizzAir dopuszcza możliwość samodzielnej podróży dziecka, które ukończyło 14, zaś Ryanair zezwala na samodzielne podróże od 16 lat wzwyż. Te ograniczenia są jednak wytycznymi, dotyczącymi podróży w obrębie jednego kraju. W przypadku opuszczenia terytorium państwa, rodzice muszą dopełnić dodatkowych formalności.
Wyjazd dziecka za granicę tylko za pisemnym pozwoleniem rodziców
Zanim umożliwi się dziecku (czy też raczej nastolatkowi) samodzielny wyjazd za granicę, warto zapoznać się ze stanem prawnym, obowiązującym w danym państwie. Jeżeli jednak chodzi o Polskę, to wyjazd dziecka za granicę bez opiekuna jest możliwy, ale tylko i wyłącznie z pisemnym pozwoleniem na opuszczenie kraju przez małoletniego, podpisanym przez jego rodziców lub opiekunów prawnych.
Z takim dokumentem dziecko może podróżować, jednak pismo powinno być przetłumaczone na język urzędowy państwa, do którego dziecko się wybiera. Będzie to podstawą do wypuszczenia małoletniego z kraju przez polskie służby graniczne, a także do bezproblemowego powrotu. Warto o tym pamiętać (a nawet zdecydować się na formę notarialną takiego pozwolenia), ponieważ służby graniczne są niezwykle wyczulone na dzieci.
Od jakiego wieku jest możliwy samodzielny wyjazd dziecka za granicę?
Tutaj pojawia się problem, ponieważ nigdzie wprost nie określono minimalnego wieku, w jakim dziecko może podróżować samo. Kluczowe znaczenie będą miały więc inne przepisy, a także orzecznictwo sądowe. Najważniejszym przepisem będzie art. 210 kodeksu karnego, który stanowi, że:
Kto wbrew obowiązkowi troszczenia się o małoletniego poniżej lat 15 albo o osobę nieporadną ze względu na jej stan psychiczny lub fizyczny osobę tę porzuca, podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.
Istotne znaczenie ma również wyrok Sądu Najwyższego z dnia 4 czerwca 2001 r. (V KKN 94/99), w którym skład sędziowski doprecyzował istotę takiego porzucenia. Zdaniem sędziów:
„Porzucenie”, o którym mowa w art. 187 § 1 d.k.k. (obecnie art. 210 § 1 k.k.), oznacza działanie polegające na opuszczeniu dziecka lub osoby nieporadnej, połączone z zaprzestaniem troszczenia się o nią, bez zapewnienia jej opieki ze strony innych osób. Do istoty „porzucenia” należy więc pozostawienie osoby, nad którą miała być roztoczona opieka, własnemu losowi, przy czym chodzi tu nie tylko o zaniechanie sprawowania opieki nad osobą małoletnią lub nieporadną, lecz także o uniemożliwienie takiej osobie udzielenia natychmiastowego wsparcia.
Teoretycznie więc umożliwienie samodzielnej podróży dziecku, które nie ukończyło 15 roku życia, jest co najmniej ryzykowne i może narazić rodziców na odpowiedzialność karną. Alternatywą jest wykupienie asysty linii lotniczych, czy zapewnienie na wyjazd opiekuna.
Jak zatroszczyć się o dziecko za granicą?
Samodzielny wyjazd dziecka za granicę obarczony jest pewnym ryzykiem. Przede wszystkim, w razie problemów (na przykład zdrowotnych) nie będzie miał kto wyrazić zgody na udzielenie świadczeń medycznych. Dlatego warto zadbać o pisemne upoważnienia dla opiekunów dziecka (osób, do których wyjeżdża), dotyczące poszczególnych czynności.
