W ostatnim czasie urzędy skarbowe coraz uważniej przyglądają się osobom wynajmującym mieszkania i niezgłaszającym tego do opodatkowania. Z danych Ministerstwa Finansów wynika, że aż jedna czwarta wynajmujących prywatnie lokale nie wykazuje zysków z tego tytułu.
Dla wielu osób to zaskoczenie – sądzą, że skoro nie poinformowali nikogo o najmie, to nikt się o tym nie dowie. Jednak fiskus ma dziś narzędzia, które pozwalają skutecznie wychwycić podatników, którzy nie zgłosili, że zarabiają na wynajmie mieszkania.
Wynajmowanie mieszkania to popularny sposób na dodatkowy zarobek. Wraz z rynkiem wynajmu rozwija się szara strefa
Ministerstwo Rozwoju i Technologii opracowało projekt ustawy mający na celu wsparcie budownictwa społecznego oraz pomoc osobom znajdującym się w trudnej sytuacji finansowej. Inicjatywa skierowana jest przede wszystkim do rodzin o niższych dochodach, niebędących w stanie wynająć mieszkania na aktualnych warunkach rynkowych. W 2025 roku na realizację programu ma zostać przeznaczone co najmniej 2,5 miliarda złotych. Dzięki tym środkom możliwa będzie budowa nawet 15 tys. mieszkań na wynajem w przystępnych cenach.
Obok rozwoju budownictwa społecznego duży pozostaje rynek prywatnego wynajmu i wciąż w dużej mierze funkcjonuje on w szarej strefie. Wiele osób wynajmuje mieszkania bez zgłaszania tego faktu do urzędów skarbowych. Według Eurostatu w 2022 roku mieszkania wynajmowało około 13 proc. Polaków.
Skarbówka umie korzystać z technologii i śledzić nią ludzi unikających opodatkowania
Urzędy wykorzystują algorytmy i programy komputerowe, które przeczesują internet w poszukiwaniu ogłoszeń o wynajmie mieszkań. Monitorowane są m.in. serwisy takie jak OLX, Otodom czy Airbnb. Jeśli dane z ogłoszeń pokrywają się z wpływami na rachunek bankowy lub niezgłoszonymi dochodami, może to wzbudzić podejrzenia. Program analizuje nie tylko treść ogłoszeń, ale także przelewy bankowe – zwłaszcza te oznaczone jako „za wynajem” stanowią istotny trop.
Co istotne, nawet zdjęcie mieszkania opublikowane na Facebooku lub wzmianka o poszukiwaniu współlokatora bywają podstawą do wszczęcia kontroli. Skarbówka łączy dane z różnych źródeł i dlatego jest skuteczna.
Urzędnik to dzisiaj często już nie wyłącznie „pan od przekładania papierków”
Wzrost skuteczności działań skarbówki to także efekt postępującej cyfryzacji. Urzędy skarbowe ze względu na digitalizację procesów rozliczeniowych z podatnikami zyskały nieco czasu. Mają dzisiaj więcej zasobów na analizę danych i kontrolę osób fizycznych, m.in. tych ukrywających wynajmowanie mieszkania.
Urzędnicy, podobnie jak w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych, korzystają z nowoczesnych systemów i narzędzi analitycznych automatycznie wskazujących przypadki odbiegające od normy. Nawet jeśli wynajem odbywa się na niewielką skalę i bez podpisanej umowy, skarbówka może go wykryć dzięki połączeniu danych cyfrowych.
Osoby, które wynajmują mieszkanie, ale nie zgłaszają tego fiskusowi, muszą liczyć się z poważnymi konsekwencjami. Jeżeli urząd skarbowy stwierdzi, że właściciel lokalu nie rozlicza prawidłowo wpływów z najmu, może nałożyć sankcję sięgającą kilkudziesięciu tysięcy złotych.
