Zasady BHP dla pracy biurowej zostały szczegółowo określone w rozporządzeniu Ministra Pracy sprzed 20 lat. Lektura tego aktu może prowadzić do wniosku, że praca przy laptopie niekoniecznie spełnia wymogi bezpieczeństwa i higieny pracy. Podobnie problematyczne są ciemne biurka, które zbytnio kontrastują z białym papierem.
Zasady BHP obowiązują w każdym zakładzie pracy, nie tylko w tych, gdzie wykonuje się ciężką, fizyczną pracę. Obowiązkiem każdego pracodawcy jest stworzenie takiego stanowiska pracy, które zapewnia bezpieczne i higieniczne warunki wykonywania pracy. Praca biurowa na pierwszy rzut oka nie kojarzy się z ciężkimi warunkami pracy. Często można spotkać się z myśleniem, że to w zasadzie sielanka. Tysiące pracowników biurowych z pewnością zaśmiało się teraz w duchu. Stanowisko do pracy dla pracownika biurowego w powszechnym mniemaniu to po prostu biurko, byle jakie krzesło i komputer, na którym można pracować. Zasady BHP dla pracowników biurowych i pracujących przed komputerem to nie tylko zwrot kosztów okularów pracownika.
Rozporządzenie w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy na stanowiskach wyposażonych w monitory ekranowe określa zasady BHP, jakie musi spełniać stanowisko pracy przy komputerze. Konkretne wymagania stawia się nie tylko samemu pomieszczeniu, ale także komputerowi, biurku oraz fotelowi, na którym siedzi się przez 8 godzin. Z bólem serca trzeba przyznać, że rozporządzenie powstało w 1998 roku, a więc w czasach, kiedy mało kto słyszał o biurkach do pracy na stojąco czy innych wynalazkach znanych z nowoczesnych biur zachodnich korporacji.
Zasady BHP dla pracy biurowej – monitor i klawiatura
Znaki na ekranie monitora powinny być wyraźne i czytelne, a sam obraz powinien być stabilny, bez tętnienia lub innych form niestabilności. Do tego ekran trzeba zabezpieczyć odpowiednim filtrem. Ustawienie monitora w pomieszczeniu powinno zapobiegać odbiciom światła i ograniczać olśnienie. Obok monitora rozporządzenie reguluje również wymagania co do klawiatur. Przede wszystkim klawiatura powinna stanowić osobny element wyposażenia podstawowego stanowiska pracy. Można z tego wywnioskować, że pracowanie przy laptopie jest sprzeczne z zasadami BHP. Sama powierzchnia klawiatury powinna być matowa.
Zasady BHP dla pracy biurowej – biurko
Konstrukcja biurka powinna umożliwiać dogodne ustawienie elementów wyposażenia stanowiska pracy, w tym zróżnicowaną wysokość ustawienia monitora i klawiatury. Powinno być na tyle głębokie, żeby odległość klawiatury od jego krawędzi miała co najmniej 10 cm. Ponadto pracownik powinien mieć możliwość takiego ustawienia wyposażenia wnętrza, aby były w zasięgu jego ręki bez konieczności przyjmowania nienaturalnych pozycji. Samo biurko powinno mieć matową powierzchnię, najlepiej w jasnym kolorze. Dzięki temu unika się powstawaniu kontrastu między ciemnym blatem a białymi kartkami papieru. Wysokość biurka i krzesła powinna zapewniać naturalne położenie rąk przy obsłudze klawiatury, z zachowaniem co najmniej kąta prostego między ramieniem i przedramieniem. Do tego pracownik powinien mieć odpowiednią przestrzeń do umieszczenia nóg pod biurkiem.
Zasady BHP dla pracy biurowej – krzesło
Krzesło, poza oczywistą koniecznością zapewnienia swobody ruchów powinno mieć co najmniej pięciopodporową podstawę z kółkami z regulowanym siedziskiem. Oparcie ma mieć możliwość regulacji kąta nachylenia w zakresie 5° do przodu i 30° do tyłu. Do tego powinno być odpowiednio wyprofilowane względem naturalnej krzywizny kręgosłupa. Krzesło biurowe musi także mieć podłokietniki. Mechanizmy regulacji ustawienia krzesła muszą być łatwo dostępne z pozycji siedzącej.
Na życzenie pracownika, pracownik musi zapewnić mu podnóżek. Zwłaszcza w sytuacji, gdy wysokość krzesła nie zapewnia mu możliwości płaskiego oparcia stóp o podłogę,
Rozporządzenie stanowi, że stanowisko pracy powinno być tak zaprojektowane, aby pracownik miał zapewnioną dostateczną przestrzeń pracy. Wszystkie elementy wyposażenia używane przez niego do pracy mają znajdować się w zasięgu jego rąk.
Ciekawostką jest również to, że rozporządzenie Ministra Pracy stawia również całkiem konkretne wymagania wobec oprogramowania używanego do pracy.
10. Przy projektowaniu, doborze i modernizacji oprogramowania, a także przy planowaniu wykonywania zadań z użyciem ekranu monitora pracodawca powinien uwzględniać w szczególności następujące wymagania:
a) oprogramowanie powinno odpowiadać zadaniu przewidzianemu do wykonania,
b) oprogramowanie powinno być łatwe w użyciu oraz dostosowane do poziomu wiedzy i (lub) doświadczenia pracownika,
c) systemy komputerowe muszą zapewniać przekazywanie pracownikom informacji zwrotnej o ich działaniu,
d) systemy komputerowe muszą gwarantować wyświetlanie informacji w formie i tempie odpowiednich dla pracownika,
e) bez wiedzy pracownika nie można dokonywać kontroli jakościowej i ilościowej jego pracy,
f) przy tworzeniu oprogramowania i przetwarzaniu danych powinny być stosowane zasady ergonomii.
