Każdy mężczyzna, który skończył 18 lat, ma przeprowadzaną kwalifikację wojskową. To ona określa czy nadaje się do ewentualnej służby wojskowej i przypisuje mu odpowiednią kategorię.

Kategorie wojskowe obowiązujące w Polsce

Obecnie pobór wojskowy jest w Polsce zawieszony, dlatego dla wielu młodych obywateli jedyną stycznością z wojskiem będzie właśnie komisja wojskowa. Nie oznacza to jednak, że wojsko o nich zapomina. Każdy jest wprowadzony do ewidencji wojskowej i ma z tego powodu określone obowiązki.

Jeden z nich dotyczy sytuacji, kiedy to osoba podlegająca stawieniu się do kwalifikacji wojskowej, zmienia miejsce pobytu stałego lub czasowego (trwającego powyżej trzech miesięcy) pomiędzy dniem ogłoszenia kwalifikacji wojskowej, a dniem jej faktycznego rozpoczęcia. Wtedy musi ona zgłosić się do wójta, burmistrza lub prezydenta miasta, gdzie się przeprowadza, by ten wyznaczył jej termin przeprowadzenia kwalifikacji.

Dawniej o każdej dłuższej zmianie miejsca zamieszkania lub nawet zmianie wykształcenia każdy zdolny do służby miał obowiązek powiadomienia wojskowej komisji uzupełnień. Obecnie jednak, wraz z wprowadzeniem Ustawy o obronie Ojczyzny z 11 marca 2022 roku ten martwy przepis przestał obowiązywać.

Ewidencja osobowa, którą prowadzi Minister Obrony Narodowej, gromadzi wiele informacji o każdym zdolnym do służby. Poza podstawowymi danymi są tam też dane dotyczące stanu cywilnego, dane dotyczące wykształcenia i zawodu wyuczonego, a także dotyczące zatrudnienia lub informacji o prowadzonej działalności gospodarczej.

Dane te, jak zostało zapisane w Ustawie o obronie Ojczyzny, są przekazywane do ewidencji automatycznie przez odpowiednie służby na mocy porozumień pomiędzy Ministrem Obrony Narodowej, a

1) ministrem właściwym do spraw informatyzacji - w sprawie rejestru PESEL,
2) ministrem właściwym do spraw informatyzacji - w sprawie centralnej ewidencji kierowców,
3) Ministrem Sprawiedliwości – w sprawie Krajowego Rejestru Karnego.

Oznacza to, że osoby, które nie są czynnymi żołnierzami, ale podlegają pod obowiązek służby wojskowej, nie muszą już, jak to miało miejsce przy przepisach obowiązujących jeszcze w poprzednim roku, zawiadamiać samemu wojska, a wszystko to dzieje się automatycznie. W przypadku mobilizacji należy więc się spodziewać, że ewentualne powołania będą odpowiednie dla każdego, w zależności od jego wykształcenia i sytuacji życiowej.