Już wkrótce Polacy powinni móc cieszyć się darmowymi przelewami natychmiastowymi – zmiany w polskim prawie wymuszają unijne przepisy. Sęk w tym, że zmiana będzie dotyczyć jedynie części przelewów, a większość osób prawdopodobnie i tak nie skorzysta na reformie.
Darmowe przelewy natychmiastowe będą obowiązywać też w Polsce. Jest tylko jeden haczyk
W Polsce funkcjonują dwa niezależne systemy obsługujące przelewy natychmiastowe w złotówkach – mowa o Express Elixir i Blue Cash. Pierwszy z wymienionych systemów został opracowany i jest zarządzany przez Krajową Izbę Rozliczeniową (KIR), czyli instytucję pełniącą kluczową rolę w polskim systemie płatniczym, odpowiedzialną również za standardowe rozliczenia międzybankowe w systemie Elixir. Drugi z wymienionych systemów został stworzony i jest obsługiwany przez prywatną firmę technologiczną Autopay. System Blue Cash był pionierem płatności natychmiastowych w Polsce i działa na podstawie zgody Prezesa NBP, podlegając jego nadzorowi.
Zasadniczą cechą obu systemów jest ich zdolność do przetwarzania transakcji niemal w czasie rzeczywistym – i to w systemie 24/7, czyli przez całą dobę, siedem dni w tygodniu. To, co jest jednak największą bolączką przelewów natychmiastowych, to fakt, że są płatne dla nadawcy. Najczęściej można się spotkać z opłatą w granicach 5 zł, choć zdarza się, że jest ona wyższa – zwłaszcza jeśli mowa o przelewach natychmiastowych zlecanych z kont firmowych. Niektóre banki wprawdzie oferują bezpłatne przelewy natychmiastowe, jednak w zasadzie wyłącznie w ramach określonych kont lub pakietów. Oprócz tego trzeba też pamiętać o tym, że w większości przypadków obowiązują limity kwotowe dla przelewów natychmiastowych; to natomiast oznacza, że w wielu przypadkach można zlecić natychmiastowy przelew jedynie stosunkowo niewielkich kwot.
Wkrótce jednak można spodziewać się zmian w przelewach natychmiastowych. Wszystko ze względu na unijne przepisy, a konkretniej Rozporządzenie (UE) 2024/886 z dnia 13 marca 2024 r., określane jako Instant Payments Regulation. Jest jednak pewien haczyk.
Za przelew natychmiastowy nie trzeba będzie płacić. Pod warunkiem, że będzie on w euro
Rozporządzenie wprowadza szereg obowiązków dla dostawców usług płatniczych (głównie banków) oferujących przelewy w euro. Głównym celem unijnych przepisów jest przełamanie barier rynkowych i uczynienie płatności natychmiastowych w euro standardem, a nie usługą premium. Polska musi się zatem do tego dostosować – i w praktyce dokonać takich zmian w prawie, by wymusić na dostawcach usług płatniczych darmowe przelewy natychmiastowe w euro.
MF pracuje już nad zmianami; jak przekazał Interii Biznes resort finansów,
Obecnie projekt ustawy znajduje się na etapie opracowania po konsultacjach publicznych, a zgłoszone uwagi do projektu są analizowane przez Ministerstwo Finansów. Prawdopodobnie jeszcze w tym miesiącu nowa wersja projektu ustawy zostanie skierowana do ponownych konsultacji
Nie da się jednak ukryć, że rządzący podjęli działania zmierzające do dostosowania się do unijnego rozporządzenia wyjątkowo późno. Kraje członkowskie powinny wdrożyć przepisy do końca kwietnia 2025 r.; Polska nie zdąży tego zrobić w tym terminie. Dobra wiadomość jest natomiast taka, że dla krajów spoza strefy euro termin został wydłużony – do 2027 r.
Nie zmienia to jednak faktu, że o ile na zmiany w przelewach natychmiastowych można liczyć w stosunkowo krótkim czasie, o tyle na razie będą dotyczyć jedynie płatności w euro – co prawdopodobnie niespecjalnie interesuje większość klientów.
