Co do zasady alimenty służą na pokrycie teraźniejszych i przyszłych potrzeb dziecka. To oznacza, że w momencie złożenia do sądu powództwa o ich przyznanie, sąd może zasądzić je jedynie na przyszłość. Pieniądze mają służyć zaspokojeniu bieżących potrzeb i najczęściej datą, od której zasądza się ich płacenie, jest data wniesienie pozwu.
Taka jest ogólna reguła. Nie jest jednak powiedziane, że nie da się uzyskać alimentów za poprzednie lata. Jest to jednak zawsze sytuacja dość wyjątkowa. Mogąca zaistnieć tylko w określonych okolicznościach.
Alimenty wsteczne mogą zostać przyznane tylko, gdy pozostały niezaspokojone potrzeby lub zobowiązania. Czym one są? Najczęściej są to długi. Np. gdy w celu zaspokojenia potrzeb dziecka rodzic był zmuszony zaciągnąć pożyczkę albo kredyt. Najczęściej do takich sytuacji dochodzi podczas konieczności podjęcia leczenia lub w bardzo ciężkiej sytuacji finansowej. Każdą taką okoliczność należy jednak bardzo dokładnie udowodnić. Alimenty wsteczne są przyznawane tylko w określonej sytuacji i nie można za taką uznać okoliczności samodzielnego wychowywania dziecka. Takie alimenty są też ograniczone w czasie, można żądać ich tylko na trzy lata przed wniesieniem powództwa.
Sprawdź polecane oferty
RRSO 21,36%
Ustalenie ojcostwa a alimenty wsteczne
Mogłoby się wydawać, że ta sytuacja powinna być traktowana inaczej w przypadku późniejszego ustalenia ojcostwa. Zdarza się, że przez kilka lat ojciec dziecka nie wiedział, że powinien łożyć na jego utrzymanie, bo np. nie wiedział o jego istnieniu. W tym czasie dziecko było samodzielnie wychowywane przez matkę, która sama ponosiła wszystkie koszty jego utrzymania. Zgodnie z zasadami współżycia społecznego takie koszty powinny być zwrócone. Niestety przepisy nie różnicują takiej sytuacji. Obowiązek alimentacyjny obciąża ojca względem dziecka tylko wówczas, gdy jego ojcostwo zostało prawnie potwierdzone w wyniku uznania dziecka lub sądowego ustalenia ojcostwa.
Zdarza się jednak, że równocześnie z powództwem o ustalenie ojcostwa oraz alimenty wnoszone jest żądanie zwrotu poniesionych kosztów. Jest to tzw. roszczenie regresowe, które przysługuje temu z rodziców, który ponosił koszty utrzymania dziecka. Roszczenie to nie będzie mieć postaci comiesięcznych wpłaty, ale zsumowanej kwoty pieniężnej, która zdaniem rodzica została przez niego wydana na potrzeby dziecka. Kwota może obejmować trzy lata wstecz. Jej zasądzenie nie jest jednak oczywiste i w dużej mierze zależy od przedstawionych dowodów oraz przyjętego orzecznictwa. Kwestia jej zasądzenie jest właściwie tożsama z sytuacją przedstawioną we wcześniejszym akapicie. Sam fakt samodzielnego wychowywania dziecka jest najczęściej niewystarczający.
