Na przestrzeni ostatnich dekad wiele znanych sieci handlowych – zarówno zagranicznych, jak i polskich – zakończyło działalność na terenie Polski. Pamiętacie je wszystkie? Którejś Wam szczególnie brakuje?
Billa (1991–2010)
Austriacka sieć supermarketów Billa była pionierem zagranicznego handlu detalicznego w Polsce: pierwszy sklep otworzyła już w 1991 roku. W kolejnych latach powstały kolejne markety Billa w dużych miastach. W 2001 roku francuska grupa Auchan wykupiła polskie operacje Billi i przemianowała sklepy na Elea. Ostatecznie w 2010 roku marka Billa całkowicie zniknęła z Polski, a pozostałe 25 supermarketów zostało przejętych przez sieć E.Leclerc.
Przyczyną wycofania się Billi była decyzja niemieckiego właściciela (grupy REWE) o koncentracji na innych rynkach i segmentach handlu detalicznego. Dawne sklepy Billa/Elea kontynuowały działalność pod szyldem E.Leclerc.
Sprawdź polecane oferty
RRSO 20,77%
Albert (1994–2006)
Albert to sieć supermarketów należąca do holenderskiego koncernu Ahold. Weszła na polski rynek w 1994 roku i szybko się rozrosła – do 2006 r. powstało aż 183 sklepy Albert w całej Polsce. Placówki te działały głównie jako supermarkety osiedlowe. W 2006 roku Ahold postanowił wycofać się z Polski – wszystkie sklepy Albert zostały wówczas sprzedane spółce - jak na ironię - Carrefour Polska. Nowy właściciel przekształcił je kolejno w supermarkety Carrefour Express lub Carrefour Market.
Powodem odejścia sieci Albert była globalna restrukturyzacja Ahold i koncentracja na innych rynkach. Dawne lokalizacje Albertów do dziś funkcjonują pod marką Carrefour.
Hypernova (1998–2007)
Hypernova to marka hipermarketów wprowadzona także przez Ahold. W połowie lat 90. Ahold (we współpracy z niemiecką firmą Allkauf) uruchomił w Polsce pierwsze wielkopowierzchniowe sklepy – początkowo pod szyldem Allkauf, przemianowanym następnie w 1998 r. na Hypernova.
Sieć rozwinęła się do kilkunastu hipermarketów. Jednak już na początku lat 2000. Ahold zaczął wycofywać się z rynku – spółka borykała się z problemami finansowymi i podjęła decyzję o sprzedaży sklepów. W 2003 r. pierwsze dwa hipermarkety Hypernova sprzedano - znów - Carrefour, w 2005 r. kolejne 13 (z czego jeden trafił do sieci Real).
Ostatnie działające hipermarkety Hypernova zostały przejęte przez Carrefour w 2007 roku – od tego czasu wszystkie dawne placówki Hypernova działają już pod szyldem Carrefour. Główną przyczyną wycofania Hypernovy były niezadowalające wyniki i decyzja Ahold o opuszczeniu Polski. Przejęcie sklepów przez Carrefour zapewniło ciągłość ich działania, a klienci często nawet nie odczuli zmiany poza nowym szyldem.
Real (1997–2016)
Real to sieć hipermarketów należąca do niemieckiego koncernu Metro AG. Pierwszy hipermarket Real w Polsce otwarto w 1997 r. w Szczecinie, a kolejne powstawały głównie przy centrach handlowych M1 (które również należały do Metro). Do 2012 roku Real rozrósł się do 54 hipermarketów w Polsce. Z czasem jednak wyniki finansowe okazały się niesatysfakcjonujące – w 2012 r. Metro podjęło decyzję o wycofaniu się z rynku polskiego.
Wszystkie sklepy Real zostały sprzedane grupie Auchan, transakcję sfinalizowano w 2014 roku, po uzyskaniu zgód antymonopolowych. Warunkiem UOKiK była sprzedaż 8 wybranych hipermarketów innemu podmiotowi – sklepy te funkcjonują dziś pod marką bi1 (dawniej Auchan Jupiter). Pozostałe markety Real do 2016 roku zmieniły szyld na Auchan.
Głównym powodem wyjścia Reala (Realu?) była silna konkurencja i brak zadowalających zysków – Metro AG skupiło się na działalności hurtowej (Makro) i innych rynkach. Klienci dawnego Reala praktycznie płynnie przeszli pod obsługę Auchan, gdyż sklepy kontynuowały pracę pod nowym logo.
HIT (1993–2002)
Niemiecka sieć HIT (przedsiębiorstwo Dohle) była jedną z pierwszych zagranicznych sieci hipermarketów w Polsce. Pierwszy sklep HIT otwarto w Warszawie już w 1993 roku. W kolejnych latach powstało łącznie 13 hipermarketów HIT w największych miastach. Mimo wczesnego sukcesu, Dohle dość szybko zdecydowało o wycofaniu się z naszego kraju – prawdopodobnie ze względu na rosnącą konkurencję i wysokie koszty ekspansji.
W 2002 roku brytyjska sieć Tesco odkupiła wszystkie sklepy należące do sieci HIT i włączyła je do własnej struktury. Sklepy zmieniły szyld na Tesco i kontynuowały działalność już pod brytyjską marką. Odejście HIT z Polski wiązało się więc z przejęciem przez większego gracza – dla klientów oznaczało to jedynie zmianę logo i asortymentu zgodną ze standardem Tesco. A skoro o nim mowa...
Tesco (1995–2021)
Brytyjska sieć Tesco rozpoczęła działalność w Polsce w 1995 roku, przejmując na start trzy rodzime sieci supermarketów: Minor, Madex i Savia. Pierwszy hipermarket Tesco otwarto w 1998 r. pod Wrocławiem (Bielany). Sieć dynamicznie rosła: w 2002 r. przejęła wspomniane hipermarkety HIT, a w 2007 r. odkupiła większość sklepów dyskontowych Leader Price. Na początku kolejnej dekady Tesco miało w Polsce ok. 450 sklepów różnego formatu. Jednak w ostatnich latach działalności wyniki polskiego oddziału się pogarszały – sprzedaż spadała, a sklepy stawały się nierentowne.
Tesco zaczęło stopniowo zamykać nierentowne placówki, aż w 2020 r. podjęto decyzję o całkowitym wyjściu z Polski. Większość pozostałych sklepów została w 2021 roku sprzedana duńskiej grupie Salling Group (właściciel sieci Netto), która przejęła 301 lokalizacji – po remoncie i zmianie wystroju sklepy otwierano ponownie jako dyskonty Netto.
Część obiektów, których Netto nie przejęło, trafiła w ręce innych sieci (np. Kaufland, Carrefour) lub nawet została zamknięta. Ostatni czynny sklep Tesco w Polsce zamknięto 27 października 2021 roku. Główne przyczyny wycofania Tesco to rosnąca konkurencja (zwłaszcza ze strony dyskontów) oraz globalna strategia firmy polegająca na ograniczaniu obecności na trudnych rynkach. Po 26 latach marka Tesco zniknęła z Polski, ustępując miejsca głównie Netto oraz innym konkurentom.
Leader Price (2001–2007)
Leader Price była francuską siecią dyskontów spożywczych, również należącą do grupy Casino. Weszła na polski rynek w 2001 r., oferując tańsze produkty – w tym wiele marek własnych Leader Price. Sieć szybko rozwinęła się do ok. 220 sklepów w całym kraju. Jednak w obliczu silnej konkurencji ze strony "rodzimych" dyskontów (głównie Biedronki i Lidla) Casino zdecydowało się wycofać z segmentu dyskontowego w Polsce.
W 2006 roku 145 sklepów Leader Price zostało sprzedanych sieci Tesco za 105 mln euro – natychmiast przemianowano je na supermarkety Tesco. Pozostałe, nieprzejęte przez Tesco placówki trafiły w ręce innych sieci handlowych (część mogła zostać przejęta np. przez Carrefour Express lub lokalnych franczyzobiorców). Do 2007 roku marka Leader Price całkowicie zniknęła z Polski. Przyczyną była strategia Casino koncentrująca się na większych formatach (hipermarkety Géant) i trudności w konkurowaniu na wymagającym, zdominowanym przez Biedronkę rynku dyskontów.
Plus (1995–2008)
Plus Discount to jedna z pierwszych sieci dyskontowych w Polsce, należąca do niemieckiej Grupy Tengelmann (znanej też jako właściciel m.in. OBI i KiK). Pierwszy sklep Plus otwarto w 1995 r. w Dąbrowie Górniczej. W latach 90. i na początku 2000. Plus konkurował z Biedronką o rynek tanich artykułów spożywczych. W momencie gdy Biedronka (należąca do Jeronimo Martins) zaczęła dynamicznie się rozwijać i zdobywać przewagę, właściciel Plusa podjął decyzję o wycofaniu się z Polski.
W 2008 roku wszystkie ok. 210 sklepów Plus zostały sprzedane firmie Jeronimo Martins. Po sfinalizowaniu transakcji dyskonty Plus przemianowano na Biedronki, dzięki czemu portugalski operator umocnił swoją pozycję lidera rynku. Dla klientów zmiana oznaczała głównie poszerzenie asortymentu i integrację z programem Biedronki. Wycofanie Plusa wynikało z faktu, że Grupa Tengelmann postanowiła skupić się na innych obszarach biznesu (w Polsce pozostała aktywna m.in. poprzez sieć OBI), a utrzymanie konkurencji z Biedronką wymagało dużych inwestycji.
Rema 1000 (1993–2003)
Rema 1000 była norweską siecią supermarketów (franczyzową), należącą do grupy Reitan. W Polsce pojawiła się już w 1993 roku, uruchamiając pierwsze supermarkety w Warszawie i innych miastach.
Sieć działała 10 lat, jednak nie zdołała osiągnąć dużej skali – ostatecznie w 2003 roku podjęto decyzję o opuszczeniu polskiego rynku. Sklepy Rema 1000 zostały sprzedane amerykańskiej firmie Food Emporium, która niedługo później odsprzedała 16 placówek Jeronimo Martins Polska. Wszystkie te sklepy przemianowano na Biedronki. Powodem wycofania Rema 1000 była zapewne silna konkurencja (sieć nie wytrzymała presji rozwijających się dyskontów i supermarketów), a także strategiczna decyzja właściciela o skupieniu się na rynkach skandynawskich. Dzięki przejęciu przez Biedronkę, dawne lokalizacje Rema 1000 nie zostały zamknięte, lecz kontynuowały działalność pod nowym szyldem.
Jumbo (1995–2002)
Jumbo to ciekawy epizod – była to mała sieć hipermarketów należąca do Jeronimo Martins (właściciela Biedronki). Działały zaledwie 3 hipermarkety Jumbo – w Poznaniu, Łodzi i Bydgoszczy. W 2002 roku Portugalczycy zdecydowali się jednak sprzedać całą sieć Jumbo, by móc w pełni skupić się na rozwoju Biedronki.
Kupcem okazał się holenderski koncern Ahold (właściciel Albert i Hypernova). Po tej transakcji hipermarkety Jumbo zapewne przemianowano na sklepy Hypernova lub Albert (zgodnie z portfolio Ahold). Powodem wycofania Jumbo była strategia Jeronimo Martins koncentrująca zasoby na segmencie dyskontów spożywczych, który rokował większe zyski.
MarcPol (1991–2016)
MarcPol był przez wiele lat największą rodzimą siecią supermarketów. Pierwszy sklep otwarto w 1991 r. w Warszawie. W kolejnych latach polska sieć rozwinęła się w innych miastach (m.in. Radomiu), a nawet za granicą – MarcPol ponoć otworzył aż 9 supermarketów w Moskwie w latach 90.
Na polskim rynku MarcPol znany był zwłaszcza w Warszawie i okolicach (gdzie miał najwięcej placówek). Niestety, w połowie lat 2010. firma zaczęła popadać w kłopoty finansowe. W 2015 r. MarcPol posiadał ok. 60 sklepów, ale już w pierwszej połowie 2016 r. zamknięto połowę z nich z powodu braku płynności. 6 czerwca 2016 roku Sąd Rejonowy w Warszawie ogłosił upadłość likwidacyjną spółki MarcPol SA.
Stopniowo likwidowano kolejne placówki – pod koniec 2016 r. działały już tylko 2 sklepy MarcPol w Warszawie, z czego ostatni (przy ul. Marszałkowskiej) zamknięto w maju 2017 r. Przyczyną upadku była zbyt duża konkurencja ze strony większych sieci oraz problemy zarządcze (w 2022 r. założyciel MarcPolu usłyszał zarzuty m.in. oszustw finansowych). Większość lokali po MarcPolu została przejęta przez innych detalistów – część sklepów zajęły np. Carrefour Express, Polomarket czy Biedronka (jak choćby przy ul. Podskarbińskiej w Warszawie).
Bomi (1990–2013)
Delikatesy Bomi to przykład polskiej sieci sklepów spożywczych segmentu premium. Firma powstała w 1990 r. w Trójmieście, a pierwszy sklep otwarto w Gdyni – tam też mieściła się siedziba spółki. W kolejnych latach Bomi rozwijało się głównie na Pomorzu, by pod koniec lat 90. wkroczyć także do Warszawy (pierwszy sklep w stolicy otwarto w 1999 r.). U szczytu rozwoju sieć posiadała 36 sklepów w 20 miastach Polski, słynąc z szerokiego asortymentu delikatesowych produktów.
Niestety, około 2011 r. Bomi zaczęło borykać się z poważnymi problemami finansowymi – mimo prób (np. uruchomienia sklepu internetowego w 2011 r.) zadłużenie rosło. W 2012 roku spółka złożyła wniosek o upadłość układową, lecz już w 2013 r. sąd zmienił postępowanie na upadłość likwidacyjną. W efekcie delikatesy Bomi przestały istnieć – sklepy zostały zamknięte lub sprzedane konkurencji. Upadek Bomi wynikał z nierentowności dużych delikatesów w obliczu ekspansji tańszych supermarketów i dyskontów, a także błędów w zarządzaniu (zbyt szybka ekspansja przy wysokich kosztach operacyjnych). Część lokalizacji Bomi została przejęta przez inne sieci (np. Piotr i Paweł, Alma lub lokalne delikatesy), inne zniknęły z handlowej mapy.
Alma (1994–2016)
Alma Market była polską siecią ekskluzywnych delikatesów spożywczych. Firma powstała w Krakowie – pierwsze sklepy Alma działały tam już w latach 90. (m.in. pod szyldem Krakowski Kredens, który należał do spółki). W 2006 r. Alma miała zaledwie 5 sklepów na południu Polski, ale dynamiczny rozwój w kolejnych latach sprawił, że do 2016 r. sieć urosła do 49 placówek w całym kraju.
Delikatesy Alma słynęły z produktów importowanych i z wyższej półki, jednak szybka ekspansja okazała się ryzykowna. W 2016 roku pojawiły się poważne problemy finansowe – we wrześniu 2016 zarząd Almy złożył wniosek o otwarcie postępowania sanacyjnego, a niedługo potem także wniosek o upadłość likwidacyjną. Rozpoczęto masowe zamykanie nierentownych sklepów; na początku 2017 r. większość delikatesów Alma została już zlikwidowana. Co ciekawe, obecnie pod szyldem Alma działa jeszcze jeden sklep w Krakowie, ale należy on do odrębnej spółki (Alma Kraków) i jest ostatnią pozostałością po dawnej sieci.
Głównymi przyczynami upadku Almy były utrata płynności, duże zadłużenie oraz zmiana nawyków konsumenckich – klienci woleli tańsze zakupy w dyskontach, przez co droższe delikatesy straciły rentowność. Pozostałe po Almie lokalizacje przejęły m.in. sieci konkurencyjne (np. E.Leclerc, Piotr i Paweł/Spar) lub zostały zamknięte.
Piotr i Paweł to poznańska sieć supermarketów założona przez rodzinę Wosiów. Pierwszy niewielki sklep powstał w 1990 r. w Poznaniu – jego nazwa pochodzi od imion synów założycielki, Eleonory Woś.
W 1991 r. otwarto pierwszy pełnoprawny supermarket Piotr i Paweł (również w Poznaniu), a w kolejnych latach sieć stopniowo rosła, otwierając sklepy w wielu miastach Polski. Szczególnie mocno Piotr i Paweł rozwinął się po roku 2000 – markety tej marki często lokowano w centrach handlowych i w dobrej lokalizacji w centrach miast. Łącznie powstało ok. 140 sklepów Piotr i Paweł w całym kraju. Niestety, mimo uznanej marki, spółka wpadła w poważne tarapaty finansowe około 2017–2018. Wysokie zadłużenie zmusiło firmę do szukania inwestora ratunkowego. Rozpoczęto postępowanie sanacyjne i w 2019 roku sprzedano całą sieć południowoafrykańskiemu holdingowi Spar Group za symboliczną kwotę 1 euro.
Nowy właściciel postanowił dokonać rebrandingu – wszystkie sklepy Piotr i Paweł miały zostać przemianowane na Spar. Proces zmiany szyldów trwał kilkanaście miesięcy i ostatecznie zakończył się w październiku 2021 roku. Tym samym marka Piotr i Paweł zniknęła z rynku po 31 latach obecności. Przyczyną upadku były rosnące długi i silna konkurencja zarówno ze strony dyskontów, jak i większych sieci supermarketów. Dawne sklepy Piotr i Paweł funkcjonują dziś jako Spar (lub zostały przejęte przez franczyzobiorców Spar) – dzięki temu wiele z nich nadal obsługuje klientów, choć już pod nowym logo.
Uff! I to by było (chyba) na tyle, przynajmniej, jeśli chodzi o te większe sieci. Jak pokazują powyższe historie, nic w przyrodzie nie ginie. Czy Carrefour znajdzie nowego nabywcę i kto nim będzie? Zobaczymy!
Fot. tytułowa: Autorstwa Alina Zienowicz Ala z - Praca własna, Domena publiczna
