Podatek cukrowy przeszedł sejmowy etap drogi legislacyjnej
Obok podatku cukrowego trudno przejść obojętnie. I to niezależnie od tego, czy pije się dużą ilość napojów słodzonych, czy preferuje kawę i herbatę. Ustawa przygotowana przez ministerstwo zdrowia ma bardzo konkretny cel. Chodzi nie tylko o skłonienie Polaków do wyboru zdrowszych produktów poprzez drastyczne podniesienie cen tych niezdrowych. W grę wchodzi także, co trzeba pochwalić, mechanizm mający przekonać producentów słodzonych napojów do zmiany składu na mniej szkodliwy dla zdrowia konsumentów.
Ministerstwo postanowiło przy tym jedną ustawą rozwiązać kilka istotnych problemów naraz. Z jednej strony mamy wspomniane napoje słodzone. Tutaj w grę wchodzi przede wszystkim nadmiar cukru, powszechnie wiązanego z otyłością. Kolejną kwestią są tzw. energetyki. Stąd właśnie ustawa w podobny do cukru sposób traktuje kofeinę i taurynę - choć te z otyłością nie mają nic wspólnego. Wreszcie: trzecim elementem ustawy są tzw. "małpki" uważane przez rządzących za preferowany produkt wybierany przez alkoholików.
Coca-Cola przekonuje, że ustawa wchodzi w życie zbyt wcześnie, zawiera zbyt wysoką stawkę bazową oraz niepotrzebne rozwiązania
Analizowaliśmy już podatek cukrowy na łamach Bezprawnika wielokrotnie. Zarówno argumenty samego ministerstwa, jak i te które podawała Coca-Cola. Warto przy tym zauważyć, że ta firma przestawiła w ostatnim czasie własne propozycje zmian w projekcie ustawy. Jak podaje portalspożywczy.pl, Coca-Cola chciałaby przede wszystkim wydłużenia vacation legis już nie do trzech a przynajmniej do dwóch lat.
Kolejnymi usprawnieniami mogłoby być obniżenie opłaty bazowej. Coca-Cola przekonuje przy tym, że zaproponowane przez ministerstwo zdrowia rozwiązania są jednymi z najwyższych w Europie. Dla porównania, w Wielkiej Brytanii za każde 5 gram cukru na 100 ml. napoju trzeba zapłacić 22 pensy podatku. Jeśli cukru w napoju jest ponad 8 gram na 100 ml., to stawka daniny rośnie do 29 pensów. Plus VAT.
Warto zauważyć, że przeliczając te stawki na złotówki wychodzi ok. 1,50 zł. Trzeba przyznać, że nie jest to kwota jakoś drastycznie odbiegająca od wartości przewidzianych w polskiej ustawie. Chyba, że dany projekt zawiera wyjątkowo dużo cukru - wtedy opłata zmienna może producenta zaboleć po kieszeni zauważalnie bardziej. A co za tym idzie: wzrośnie także cena na sklepowych półkach.
Przesunięcie wejścia w życie podatku cukrowego na lipiec podaje w wątpliwość intencje ustawodawcy
Coca-Cola chciałaby również wyłączenia spod opłaty kofeiny, zwłaszcza tej stosowanej po prostu jako aromat. W takim przypadku substancja nie miałaby żadnych właściwości istotnych z punktu widzenia ludzkiego metabolizmu. Wiele przy tym wskazuje, że producenci napojów energetycznych mogliby z powodzeniem zastąpić kofeinę i taurynę innymi substancjami. Pozostawiając całą resztę - tą najbardziej niezdrową.
Co ciekawe, spod rygoru ustawy wyłączone są produkty będące wyrobami akcyzowymi. Przede wszystkim: napoje alkoholowe. Wliczając w to piwo - w tym także smakowe. To konkretne rozwiązanie może faktycznie wpłynąć na nawyki żywieniowe Polaków, choć niekoniecznie w pożądanym przez ministerstwo zdrowia kierunku. Zwłaszcza, że efektywnie stawka akcyzy w przypadku piwa będzie niższa niż w przypadku podatku cukrowego.
Ustawę o podatku cukrowym z całą pewnością można byłoby usprawnić. Niekoniecznie może opodatkowując sam cukier, ale usuwając kilka wciąż obecnych w projekcie luk. Być może prace w Senacie przyniosą poprawki, które Sejm byłby skłonny potem zaakceptować.
Tymczasem posłowie postanowili, że ustawa wejdzie w życie nieco później. Ściślej mówiąc: od pierwszego lipca - żeby przypadkiem wyborca nie skojarzył w porę dalszego wzrostu cen z prezydenckim podpisem. Ale oczywiście oficjalna wersja brzmi, że rządzący przychylili się do sugestii producentów napojów słodzonych.
