Niższy niż zwykle przelew od pracodawcy to sytuacja, której nikt nie lubi. Zwłaszcza w obecnych realiach gospodarczych, kiedy często „oglądamy” każdą złotówkę. Pytanie jednak czy pracodawca może obniżyć wynagrodzenie jednostronnie? Prawo zezwala na takie działanie w kilku przypadkach, co niektórzy szefowie próbują skrzętnie wykorzystać.
Czy pracodawca może obniżyć wynagrodzenie?
Na wstępie warto zaznaczyć, że prawo do godziwego wynagrodzenia jest jednym z najbardziej podstawowych przywilejów każdego pracownika. W związku z tym nie ma możliwości, by się go zrzec lub przyjmować w całości w formie innej niż pieniężnej. Ustawodawca gwarantuje nam także otrzymywanie co najmniej minimalnego wynagrodzenia za pracę. Od razu uspokajamy, że obniżanie pensji w takim przypadku nie jest możliwe.
Jeżeli jednak zarabiamy nieco więcej to odpowiedź na pytanie – czy pracodawca może obniżyć wynagrodzenie, jest niestety twierdząca. Zgodnie z przepisami może to nastąpić w trzech sytuacjach. O pierwszej mówimy w kontekście wypowiedzenia zmieniającego warunki pracy lub płacy. Oznacza to, że szef w każdej chwili może na piśmie jednostronnie dokonać zmiany istotnych warunków umowy o pracę, takich jak na przykład wynagrodzenie, ze skutkiem na koniec okresu wypowiedzenia.
W przypadku odmowy zaproponowanych warunków trzeba liczyć się z rozwiązaniem umowy o pracę po upływie wspomnianego okresu wypowiedzenia, który zależy od stażu pracy u danego pracodawcy. Pamiętać też należy, że w jeśli pracownik nie da pracodawcy żadnej odpowiedzi to po upływie połowy okresu wypowiedzenia nowe warunki automatycznie zostają wcielone w życie.
Inną sytuacją jest przedstawienie przez pracodawcę porozumienia zmieniającego. Jest to nic innego jako obustronna zgoda na zmianę warunków umowy o pracę. Przy takim rozwiązaniu istotną różnicą jest fakt, iż nowe wynagrodzenie zacznie obowiązywać od momentu wskazanym przez strony, a więc zazwyczaj „od już”. Z drugiej strony istnieje szansa na wynegocjowanie z pracodawcą korzystnych dla nas rozwiązań lub po prostu mniejszej obniżki pensji. Przy wypowiedzeniu zmieniającym takiej okazji nie będzie.
Trzecia opcja to porozumienie zbiorowe. Tutaj pracownik niewiele może zdziałać w pojedynkę, gdyż obniżenie wynagrodzenia jest efektem ustaleń z organizacjami zawodowymi działającymi w zakładzie pracy i zazwyczaj wynika z tymczasowego pogorszenia sytuacji finansowej pracodawcy.
Czasami wypowiedzenie zmieniające to przedsmak do poważniejszych kroków
W kontekście analizy zagadnienia dotyczącego wypowiedzenia zmieniającego warto zwrócić uwagę na sytuację, która w praktyce pojawia się coraz częściej. Dla niektórych pracodawców wypowiedzenie zmieniające to tylko pretekst do szybkiego pozbycia się pracownika. Dlaczego więc od razu nie wręczyć mu wypowiedzenia umowy o pracy? Zgodnie z wyświechtanym frazesem – jeśli nie wiadomo o co chodzi, to chodzi o pieniądze.
Znane wszystkim powiedzenie idealnie pasuje do omawianego zagadnienia. Opisane działania pracodawcy podyktowane są bowiem chęcią pozbycia się obowiązku wypłaty odprawy pieniężnej z tytułu rozwiązania stosunku pracy. Nie wszyscy bowiem wiedzą, że jeżeli nasz pracodawca zatrudnia co najmniej 20 pracowników, to w przypadku zakończenia współpracy z obecnym zakładem pracy możemy liczyć na dodatkową odprawę. Warunkiem jest jednak, by rozwiązanie umowy nastąpiło z przyczyn niedotyczących pracownika. Ponadto, przyczyny te muszą stanowią wyłączny powód uzasadniający wypowiedzenie umowy.
W sytuacji kiedy pracownik nie zaakceptuje wypowiedzenia zmieniającego nie sposób stwierdzić, że wyłączne przyczyny rozwiązania umowy nie leżą po stronie pracownika. Wszak to on nie zaakceptował nowych warunków i doprowadził do zakończenia współpracy. W ten sposób pracodawca pozbawia się obowiązku wypłacenia dodatkowych pieniędzy pracownikowi, którego i tak chciał zwolnić.
Wniosek jest taki, że w przypadku gdy pracodawca obniża nam wynagrodzenie, warto dokładnie przeanalizować swoją sytuację w firmie. Być może korzystniejsze będzie bowiem zaakceptowanie nowych warunków i poczekanie na rozwój wydarzeń. Z pewnością jednak dalsze podejmowane mogą mieć niebagatelne znaczenie w kontekście pieniędzy, które ostatecznie trafią na nasze konto.
