Działalność wykonywana osobiście obejmuje nie tylko freelancerów i artystów, ale także duchownych, sędziów piłkarskich i członków Rady Mediów Narodowych
Kiedy jesteś czyimś pracownikiem, osiągasz przychody ze stosunku pracy. Może to też być stosunek służbowy, praca nakładcza albo spółdzielczy stosunek pracy. Jeżeli prowadzisz działalność gospodarczą, to osiągasz przychody z pozarolniczej działalności gospodarczej. Co jednak w sytuacji, gdy nie należysz do żadnej z tej kategorii, a mimo wszystko zarabiasz jakieś pieniądze?
Działalność wykonywana osobiście to specjalna kategoria stworzona na potrzeby opodatkowania dochodu osób fizycznych. Można nawet zaryzykować stwierdzenie, że jest to pewna forma pośrednia pomiędzy jednym a drugim. Co do zasady mamy z nią do czynienia wtedy, kiedy zarabiamy na własny rachunek, ale równocześnie nie prowadzimy własnej firmy.
Jeżeli zdajemy sobie sprawę z istnienia tego pojęcia, to najprawdopodobniej kojarzymy je z freelancerami. Działalność wykonywania osobiście jest jednak dużo bardziej pojemna. Nie mamy w tym przypadku do czynienia z automatyzmem. Katalog osób, które przepisy wrzucają do omawianej kategorii, jest zamknięty i znajduje się w art. 13 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Znajdziemy w nim:
Sprawdź polecane oferty
RRSO 21,36%
- Działalność artystyczną, literacką, naukową, trenerską, oświatową i publicystyczną;
- Przychody z udziału w konkursach z dziedziny nauki, kultury i sztuki oraz dziennikarstwa;
- Przychody z udziału w badaniach i eksperymentach prowadzonych przez podmioty z systemu szkolnictwa wyższego i nauki;
- Zawodowe uprawianie sportu wraz ze stypendiami sportowymi;
- Sędziów zawodów sportowych;
- Przychody z działalności duchownych niezwiązane z umową o pracę;
- Działalność polskich arbitrów uczestniczących w procesach arbitrażowych z partnerami zagranicznymi;
- Przychody otrzymywane przez osoby wykonujące czynności związane z pełnieniem obowiązków społecznych lub obywatelskich;
- Biegłych sądowych oraz inne osoby, którym organ władzy lub administracji, sąd albo prokurator zlecił wykonanie określonej czynności;
- Płatników i inkasentów czynności publicznoprawnych, jeżeli nie mamy do czynienia z działalnością gospodarczą;
- Przychody z udziału w komisjach powołanych przez organy państwa lub samorządu;
- Udział w radach nadzorczych, zarządów i innych organów stanowiących osób prawnych, wliczając w to firmy, fundacje i stowarzyszenia;
- Z jakiegoś powodu – przychody członków Rady Mediów Narodowych;
- Przychody osiągane z umów cywilnoprawnych, o ile uzyskujemy je od przedsiębiorcy, przedsiębiorstwa w spadku albo wykonujemy dla właściciela nieruchomości wynajmującego lokale jakieś usługi związane z jej potrzebami;
- Przychody z kontraktów menadżerskich albo umów o zarządzanie przedsiębiorstwem;
Czeka nas praktycznie takie samo opodatkowanie, co w przypadku dochodów ze stosunku pracy
Z pewnością ktoś mógłby się zastanawiać, czy ma to jakieś znaczenie praktyczne z punktu widzenia podatnika. Prawdę mówiąc, odpowiedź brzmi "w zasadzie nie".
Dochody uzyskane z działalności wykonywanej osobiście podlegają opodatkowaniu podatkiem PIT na zasadach ogólnych. Tym samym dotyczą nas wszystkie wady i zalety skali podatkowej: kwota wolna, dwa progi podatkowe wraz ze stawkami 12% i 32%, a nawet danina solidarnościowa. Najczęściej będą nam przysługiwały zryczałtowane koszty uzyskania przychodów w wysokości 20%. Istnieją jednak wyjątki. Przykładem może być umowa z przeniesieniem praw autorskich, przy której koszty uzyskania przychodów rosną do 50%. Menadżerowie zarządzający firmami i członkowie organów stanowiących osób prawnych rozliczają koszty tak, jak przypadku przychodów ze stosunku pracy.
Mamy po prostu do czynienia z osobną rubryką w formularzu PIT-36. Co ciekawe, działalności nierejestrowanej nie zaliczamy do działalności wykonywanej osobiście. Pomimo pewnych podobieństw, stanowi ona osobną, samodzielną kategorię przychodów, które rozliczamy każdego roku z Fiskusem.
Patrząc na problem z punktu widzenia ustawodawcy możemy dojść do wniosku, że działalność wykonywana osobiście istnieje dlatego, by istniała jakaś podstawa prawna, aby opodatkować dochody tego rodzaju podatników.
