Macie samochód, mieszkanie. Oszczędności w banku. Może jakiś cenny pierścionek. Możecie zdać się na prawo spadkowe i pozostawić dzieciom dzielenie się tym, co po was zostanie. Albo samodzielnie zdecydować, jak będzie wyglądało dziedziczenie po rodzicach.
Dziedziczenie po rodzicach
Przy zdaniu się dziedziczenie ustawowe, w przypadku śmierci jednego małżonka spadek będzie podzielony między drugiego małżonka i dzieci. Podział zależy od tego, ile jest dzieci. Generalnie dzieci i małżonek spadkodawcy dziedziczą w równych częściach. Z zastrzeżeniem, że małżonkowi nie może przypaść mniej niż jedna czwarta spadku. Przyjmujemy, że w małżeństwie była wspólność majątkowa.
Dzieci otrzymują równe części spadku, ale prawo nie określa, jak mają się tym podzielić. To od spadkobierców zależy, jak się podzielą majątkiem, który został. Gdy wszyscy są zgodni, to pierwsze kroki po spadek skierują do notariusza – po akt poświadczenia dziedziczenia. Jeśli nie ma zgody lub są inne przeszkody, to trzeba pójść do sądu i zacząć od złożenia wniosku o stwierdzenia nabycia spadku. W kolejnym kroku należy przeprowadzić podział masy spadkowej. Jeśli więc rodzic zda się na dziedziczenie ustawowe, to nie ma wpływu na to, co komu przypadnie. O tym będą musieli zdecydować spadkobiercy lub sąd, jeśli nie będą się w stanie porozumieć.
Twoja decyzja
Może warto pomyśleć o testamencie. Ta droga nie wyklucza sporu między spadkobiercami, ale jeśli dzieci liczą się z wolą rodzica, to powinny uszanować decyzję o podziale. Dzisiaj coraz więcej osób osobiście chce zdecydować, kto i co ze spadkobierców dostanie. Taką możliwość daje testament. Pisaliśmy, jak sporządzić testament, a także jakie są ich rodzaje. W odróżnieniu od dziedziczenia ustawowego, które zakłada równy podział, w testamencie można podzielić swój majątek wedle uznania; można też kogoś pominąć. Dziecko, które nie zostanie wymienione w testamencie, ma prawo do zachowku. W przypadku pełnoletniej i pełnosprawnej osoby, zachowek stanowi połowę wartości tego, ile dziecko dostałoby, gdyby dziedziczenie odbywało się na zasadach ustawowych. Czyli w sytuacji, w której nie byłoby testamentu.
Ale są przypadki, że w ocenie spadkodawcy dziecko nie zasługuje na zachowek. Wtedy tym bardziej nie należy się zdawać na dziedziczenie ustawowe, tylko sporządzić testament negatywny i wydziedziczyć je w nim.
Rejestr testamentów
Osoba, która sporządzi testament, powinna powiedzieć o tym spadkobiercom. Od 2011 roku działa Notarialny Rejestr Testamentów. Wpis do niego jest dobrowolny i bezpłatny. Notariusz wykona go na wniosek spadkodawcy. Dzięki niemu można łatwo potwierdzić istnienie dokumentu. Rejestr nie zawiera żadnych informacji o treści testamentu. Potwierdza on jedynie, że określony spadkodawca sporządził testament oraz w jakiej kancelarii można otrzymać wypis, ale spadkobiercy będą mogli zapoznać się z jego treścią dopiero po śmierci spadkodawcy. Z punktu widzenia tego ostatniego, wpisanie testamentu do rejestru daje gwarancję, że dokument nie zaginie, a ostatnia wola spadkodawcy zostanie spełniona. Chyba że któreś z dzieci lub małżonek go skutecznie podważy.
O spadku, darowiźnie czy dziedziczeniu warto porozmawiać z notariuszem. Okazją jest Dzień Otwarty Notariatu. Przypomnę, że można będzie porozmawiać za darmo z notariuszami z całej Polski, w sobotę, 26 listopada. Telefonicznie lub na Facebooku.
