Zmiany wprowadzone w ramach Polskiego Ładu sprawiają, że nie będzie można już odliczyć składki zdrowotnej od podatku. Wyliczanie składki wiąże się jednak z dodatkowymi obowiązkami. Warto pamiętać, że konieczne jest od teraz informowanie ZUS o uzyskanych dochodach lub przychodach.
Zmiany w obliczaniu składki zdrowotnej
ZUS przypomina o zmianach w składce zdrowotnej od 2022 r. Największą zmianą w tym kontekście jest oczywiście brak możliwości odliczenia składki zdrowotnej od podstawy wymiaru opodatkowania. Dodatkowo zasady obliczania składki są zróżnicowane. Dla przedsiębiorców rozliczających się skalą podatkową składka wynosi 9 proc. dochodu. Dla liniowców – 4,9 proc. dochodu (chociaż warto pamiętać, że w ich przypadku składka zdrowotna za styczeń wyniesie jednak 9 proc. – ale liczone od 75 proc. przeciętnego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw). Z kolei ryczałtowcy będą płacić stałą składkę, ale uzależnioną od przychodów osiąganych w skali roku (przy podziale na trzy limity przychodów). Ryczałtowcy osiągający przychód do 60 tys. zł rocznie zapłacą 9 proc. składki zdrowotnej, ale liczonej od 60 proc. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w IV kwartale. Ci, których przychody przekroczyły 60 tys. zł, ale nie przekroczyły 300 tys. zł, zapłacą składkę w wysokości 9 proc. liczonej od 100 proc. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w IV kwartale. Z kolei ryczałtowcy z przychodami przekraczającymi 300 tys. zł – 9 proc. od 180 proc. przeciętnego wynagrodzenia.
Informowanie ZUS o uzyskanych dochodach lub przychodach wymuszone zmianami w składce
To jednak nie wszystko. Zlikwidowany zostaje formularz ZUS RZA. Przedsiębiorcy, którzy podlegają wyłącznie temu ubezpieczeniu, rozliczają składkę zdrowotną w raporcie ZUS RCA.
Zmieniają się też wzory dokumentów rozliczeniowych ZUS DRA i ZUS RCA. Jak informuje ZUS, to właśnie w tych dokumentach przedsiębiorca będzie podawał dodatkowe informacje – takie jak forma opodatkowania w danym miesiącu oraz uzyskany dochód/przychód. Informowanie ZUS o uzyskanych dochodach lub przychodach jest konieczne, by Zakład mógł zweryfikować, czy przedsiębiorca wylicza swoją składkę w poprawny sposób. Warto przy tym podkreślić, że do tej pory comiesięczne przesyłanie ZUS DRA nie obowiązywało m.in. w przypadku osób samozatrudnionych. Teraz jednak wysyłanie dokumentu co miesiąc będzie konieczne.
Przy okazji należy pamiętać, że zmieniły się również terminy wysyłania dokumentów oraz płacenia składek. Płatnicy opłacający składki wyłącznie na własne ubezpieczenie rozliczają się do 20. dnia miesiąca.
ZUS zweryfikuje poprawność danych dotyczących form opodatkowania oraz wysokości dochodu lub przychodu
To, co jest jeszcze istotne, to fakt, że ZUS zyskuje nowe uprawnienia. Zakład może od stycznia 2022 r. weryfikować kompletność i poprawność wykazywanych przez przedsiębiorcę danych zawartych w dokumentach rozliczeniowych. Chodzi o kwoty dochodu/przychodu oraz wskazaną formę opodatkowania. Weryfikacja może nastąpić w drodze kontroli oraz na podstawie danych z KAS lub urzędu skarbowego.
Jak zaznacza ZUS, Zakład może zażądać od przedsiębiorcy przedstawienia dokumentów potwierdzających wspomniane wyżej dane. Stanie się to w sytuacji gdy:
- ZUS nie otrzyma pożądanych informacji (w ramach ZUS DRA/RCA)
- Zakład będzie mieć uzasadnione wątpliwości co do poprawności lub kompletności tych informacji.
Przedsiębiorca będzie mieć na przedstawienie dokumentów 14 dni od dnia, w którym otrzyma wezwanie.
