Nowy podatek zamiast składki zdrowotnej. Kto zyska, a kto straci?
Głównym założeniem reformy szykowanej przez Lewicę jest odejście od skomplikowanego i często krytykowanego systemu składkowego na rzecz prostej daniny publicznej. Nowy podatek zdrowotny miałby objąć nie tylko podatników PIT (czyli pracowników i osoby fizyczne prowadzące działalność), ale również - co jest nowością - płatników podatku CIT.
Według zapowiedzi Łukasza Michnika, rzecznika prasowego Nowej Lewicy koordynującego prace nad projektem, zmiana ta ma być korzystna dla portfeli większości Polaków.
Dla przeciętnego pracownika oraz dla sektora małych i średnich przedsiębiorstw, nowy system ma oznaczać realne oszczędności w porównaniu do obecnych obciążeń. Ciężar finansowania systemu zostałby w większym stopniu przesunięty na duże korporacje i podmioty płacące CIT, co wpisuje się w programową retorykę Lewicy dotyczącą sprawiedliwości społecznej.
Ambicje projektodawców sięgają jednak głębiej niż tylko zmiana nazwy daniny. Celem reformy jest systemowe zwiększenie nakładów na ochronę zdrowia. Jak deklaruje Michnik, dzięki tym zmianom w ciągu kilku lat Polska miałaby dojść do średniej OECD pod względem wydatków na ochronę zdrowia.
Obecnie Polska wciąż znajduje się w ogonie państw rozwiniętych pod względem nakładów publicznych na zdrowie w relacji do PKB. Zmiana modelu na podatkowy, z szerszą bazą płatników, miałaby zasypać tę lukę i zapewnić stabilny strumień pieniędzy na leczenie pacjentów.
Polityczny klincz. Tusk chce obniżek, Lewica reformy
Propozycja Lewicy pojawia się w trudnym momencie politycznym. Z jednej strony premier Tusk zapowiada w mediach społecznościowych kolejne podejście do realizacji obietnicy wyborczej, jaką jest obniżenie składki zdrowotnej dla przedsiębiorców. Z drugiej strony Lewica "nie chce o tym słyszeć", argumentując, że system ochrony zdrowia potrzebuje więcej, a nie mniej pieniędzy.
Nie jest jasne, czy projekt Lewicy ma szansę stać się oficjalnym przedłożeniem rządowym, czy pozostanie inicjatywą poselską. Przedstawiciele Koalicji Obywatelskiej na razie wstrzymują się z komentarzami, czekając na prezentację szczegółów.
Sytuację komplikuje fakt, że dla nowej minister zdrowia, Jolanty Sobierańskiej-Grendy, obecna, dramatyczna sytuacja finansowa szpitali i NFZ jest "pierwszym dużym kryzysem politycznym".
Oczekiwania społeczne są jednoznaczne. Polacy mają już dość i chcą zmian
Niezależnie od sporów o metodę, cel jest jasny dla wszystkich sił politycznych. Jak pokazują badania CBOS przytaczane przez „Rzeczpospolitą”, presja społeczna jest ogromna; aż 93 proc. ankietowanych oczekuje, że rząd zajmie się poprawą dostępu do usług medycznych.
Polacy są zmęczeni kolejkami i niewydolnością systemu. Propozycja Lewicy, choć radykalna, jest próbą odpowiedzi na te bolączki poprzez zmianę filozofii finansowania - z modelu ubezpieczeniowego (składkowego) na model budżetowy (podatkowy). Pytanie, czy w obecnym układzie koalicyjnym znajdzie się wola polityczna do przeprowadzenia tak głębokiej reformy.
