ZUS wydał w zeszłym roku na zasiłki chorobowe prawie 23 mld zł. Rok wcześniej było to 19,7 mld zł. W 2017 ponad 10 mld zł. Widać, że obciążenia Funduszu Ubezpieczeń Społecznych z tego tytułu rosną i nie da się tego wyjaśnić tylko Covidem. Od soboty ZUS może odebrać zasiłek bez pouczania.
Od soboty ZUS może odebrać zasiłek bez pouczania
ZUS zaciekle tropi lewe L4. Jednym z najczęstszych grzechów pobierających zasiłek chorobowy z tytułu niezdolności do pracy jest … praca. Inspektorzy zaglądają też na portale społecznościowe, gdzie „chorzy” chętnie umieszczają zdjęcia z plaży czy dokumentujące zdobycie górskich szczytów. ZUS – jeśli stwierdzi, że ubezpieczony na zwolnieniu lekarskim pracuje lub wykorzystuje zwolnienie od pracy w sposób niezgodny z jego celem – może pozbawić go prawa do zasiłku za cały okres zwolnienia. Dotąd ZUS nim pozbawił kogoś zasiłku powinien uprzedzić go o zakazie pracy w czasie zwolnienia lekarskiego. Nie zawsze to robił. Nie było też zgodności w orzecznictwie czy taki obowiązek pouczenia ZUS ma. Dlatego niektórzy ubezpieczeni, których ZUS pozbawił zasiłku, odwoływali się skutecznie do sądu. Domagali się przywrócenia świadczenia z tego powodu, że nie zostali pouczeni o zakazie. Część sędziów przyznawała im rację.
Prawo jest jednoznaczne
Wchodząca w życie nowelizacja ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych i innych ustaw usuwa te wątpliwości. Art.84 mówi jednoznacznie, że ubezpieczony musi zwrócić zasiłek, jeśli ZUS ustali, że w czasie zwolnienia lekarskiego pracował lub wykorzystywał zwolnienie niezgodnie z celem. Usunięcie wątpliwości interpretacyjnych na pewno pomoże ZUS-owi w odzyskiwaniu nienależnie pobranych zasiłków chorobowych. Z drugiej strony może utrudnić życie mikroprzedsiębiorcom, którzy będąc na L4 nie mają się kim wyręczyć w wykonaniu niezbędnych czynności. Jak informuje w rozmowie z „Rzeczpospolitą” radca prawny, Andrzej Radzisław, katalog niezbędnych czynności, jakie przedsiębiorcy mogą podejmować w czasie zwolnienia lekarskiego, bez konieczności zwracania zasiłku, jest bardzo płynny. Wynika z wyroków zapadających w tych sprawach. I tak, na przykład, wystawienie świadectwa pracy jest taką czynnością, a wypisanie faktury może się już skończyć utratą prawa do zasiłku czy żądaniem jego zwrotu.
Ułatwienie dla ZUS to nie jedyna zmiana w przepisach – choć nie wszystkie wchodzą w życie od soboty. Od 1 stycznia 2022 roku skróceniu ulegnie o połowę okres pobierania zasiłku chorobowego po ustaniu tytułu do ubezpieczenia, z obowiązujących teraz 182 dni do 91 dni. Nadal podstawa wymiaru zasiłku będzie ograniczona do wysokości przeciętnego wynagrodzenia.
