Opodatkowanie spadków i darowizn w 2023 r. ma ulec wreszcie zmianie. Rządzący dostrzegli, że konieczne jest urealnienie kwot wolnych od podatku od darowizn i spadków. Odpowiedni projekt już został przygotowany przez sejmową komisję.
Opodatkowanie spadków i darowizn w 2023 r.: zmiany w kwocie wolnej
Od spadku i darowizny należy zapłacić podatek, chyba że ich wartość nie przekracza kwoty wolnej od podatku dla konkretnej grupy podatkowej – w takiej sytuacji obowiązek podatkowy nie powstaje. Wtedy nabywca nie jest też zobowiązany do złożenia zgłoszenia do US (w przypadku pierwszej grupy podatkowej nawet jeśli wartość spadku czy darowizny przekroczy kwotę wolną, można uzyskać zwolnienie z obowiązku płacenia podatku, ale pod warunkiem dopełnienia określonych przepisami formalności).
Od lat kwoty wolne od podatku w przypadku spadków i darowizn nie podlegały zmianie. Obecnie wynoszą one:
- 9637 zł dla pierwszej grupy podatkowej (zalicza się do nich małżonków, zstępnych, wstępnych, rodzeństwo, ojczymów, macochy, teściów, pasierbów, synowe i zięciów),
- 7276 zł dla drugiej grupy podatkowej (zaliczają się do niej zstępni rodzeństwa, rodzeństwo rodziców, zstępni i małżonkowie pasierbów, małżonkowie rodzeństwa, rodzeństwo małżonków, małżonkowie rodzeństwa małżonków),
- 4902 zł dla trzeciej grupy podatkowej (zaliczają się do niej wszystkie pozostałe osoby).
Należy przy tym pamiętać, że jeśli darowizna zostanie przyznana więcej niż jeden raz przez tą samą osobę, to należy zsumować wartość tych świadczeń z ostatnich pięciu lat – i sprawdzić, czy otrzymana kwota przekroczyła kwotę wolną od podatku.
Teraz jednak rządzący najwyraźniej uznali, że kwota wolna zbyt długo się nie zmieniała – a podane wyżej stawki należy urealnić, ponieważ na razie opierają się one na… minimalnym wynagrodzeniu z 2003 r. Jak można przeczytać w uzasadnieniu projektu (przygotowała go sejmowa komisja nadzwyczajna ds. deregulacji),
Aktualne kwoty obowiązują od niemal 20 lat, tj. od dnia 01.01.2003 r., kiedy to wynosiły one odpowiednio około 12-krotność, 9-krotność i 6-krotność ówczesnego minimalnego wynagrodzenia za pracę (800 zł w 2003 r.). Projekt przewiduje podniesienie tych kwot do 12-krotności, 9-krotności i 6-krotności aktualnego minimalnego wynagrodzenia za pracę (3010 zł).
Ile wyniesie nowa kwota wolna od podatku od darowizn i spadków?
O ile zatem ma wzrosnąć nowa kwota wolna? Z projektu wynika, że jeżeli nabywcą będzie osoba należąca do pierwszej grupy podatkowej, to zwolniona z podatku będzie kwota do 36 120 zł – czyli niemal czterokrotnie wyższa niż obecnie. Z kolei w przypadku drugiej grupy podatkowej kwota wolna ma zostać podniesiona do poziomu 27 090 zł. Jeżeli nabywcą będzie osoba zaliczana do trzeciej grupy podatkowej, kwota wolna będzie wynosić 18 060 zł. Należy zatem przyznać, że – w porównaniu do obecnych kwot – nowa kwota wolna od podatku robi znacznie większe wrażenie.
Zmiany w kwocie wolnej mogą jednak niepokoić gminy, których budżet zasila podatek od spadków i darowizn. Jak twierdzą autorzy projektu, mniejsze (pod względem kwot) wpływy ma jednak równoważyć większa liczba wpływów – ze względu na mniejszą atrakcyjność unikania opodatkowania. To jednak dość mocno naciągana teza i nie wiadomo, czy tak będzie w rzeczywistości.
Zmiany mają wejść w życie już od 1 stycznia 2023 r.
