Dostałeś pismo od komornika, bo jesteś kontrahentem lub pracodawcą dłużnika? Musisz na nie odpowiedzieć – i w tym artykule wyjaśnimy, co w takiej odpowiedzi napisać, oraz jakie inne działania podjąć.
Choć w postępowaniu egzekucyjnym stronami są – co do zasady – dłużnik i wierzyciel, to w prawie każdej sprawie komornik sądowy wysyła różnego rodzaju pisma również do innych podmiotów. Kieruje zapytania do urzędów, zawiadamia banki o zajęciu rachunku bankowego dłużnika czy pracodawcę o zajęciu wynagrodzenia za pracę. Komornik może również zająć wierzytelności przysługujące dłużnikowi np. z tytułu prowadzonych przez niego prac budowlanych czy świadczonych usług. Na każde takie pismo jego adresat musi zareagować – bo taki obowiązek nakładają na niego przepisy. Co zrobić, aby zachować się zgodnie z prawem?
Pismo od komornika – jak na nie zareagować?
To, że w ogóle dostałeś pismo od komornika, może wynikać z różnych przyczyn. Jeśli jesteś pracodawcą czy zleceniodawcą dłużnika, to najprawdopodobniej komornik uzyskał wiedzę o miejscu pracy od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Taką informację mógł również wskazać sam wierzyciel we wniosku egzekucyjnym. Mógł wreszcie dowiedzieć się o tym komornik od dłużnika, który złożył wykaz majątku lub wskazał taką informację do protokołu podczas wizyty w kancelarii. Komornik mógł również uzyskać takie informacji podczas czynności terenowych przeprowadzanych przez komornika (albo asesora lub aplikanta komorniczego).
Przede wszystkim należy wskazać, że udzielenie odpowiedzi na zajęcie jest obowiązkiem adresata pisma. Obowiązek ten nie jest uzależniony od tego, czy jakakolwiek wierzytelność dłużnikowi się należy. Jeśli więc faktura wystawiona przez dłużnika została już opłacona albo ostatnie wynagrodzenie zostało wypłacone i dłużnik już nie pracuje, również należy komornikowi udzielić takiej informacji.
Odpowiedź na zajęcie musi być udzielona w formie pisemnej bądź ustnej do protokołu (wynika to z treści art. 760 §1 kodeksu postępowania cywilnego). Nic nie stoi oczywiście na przeszkodzie, aby dodatkowo wysłać taką informację w formie elektronicznej albo np. faksem, ale prawny skutek wywoła dopiero odpowiedź pisemna z podpisem osoby sporządzającej odpowiedź. Ta zasada dotyczy każdego wniosku i oświadczenia składanego w postępowaniu egzekucyjnym.
Odpowiedź na zajęcie wierzytelności – co musi się w niej znaleźć?
Jeśli byłeś lub jesteś kontrahentem dłużnika – np. z tytułu umów zlecenia, o dzieło, o roboty budowlane, dostawę i innych – możesz się spodziewać, że dostaniesz od komornika sądowego pismo zatytułowane „zawiadomienie o zajęciu wierzytelności” (lub podobnie). Wymogi co do treści odpowiedzi komornik wskazuje w treści pisma, zatem aby mieć pewność, że spełnimy nasz prawny obowiązek wystarczy uważnie przeczytać zawiadomienie. Zawsze trzeba poinformować organ egzekucyjny:
- czy i w jakiej wysokości przysługuje dłużnikowi zajęta wierzytelność
- a jeśli odmawia zapłaty – to wyjaśnienie, dlaczego;
- czy inne osoby roszczą sobie prawa do wierzytelności,
- czy i w jakim sądzie lub przed jakim organem toczy się lub toczyła się sprawa o zajętą wierzytelność (np. w przypadku sporu co do tego, czy dłużnikowi wierzytelność się należy)
- czy i o jakie roszczenie została skierowana do zajętej wierzytelności egzekucja przez innych wierzycieli (innymi słowy – czy zachodzi tzw. zbieg egzekucji)
Wszelkie kwoty przysługujące dłużnikowi do wypłaty należy przekazać na rachunek komornika, który przekaże je wierzycielowi – dzięki czemu zostanie zrealizowany tytuł wykonawczy. Jeśli mamy wątpliwości, jak powinniśmy postąpić, warto skontaktować się z komornikiem (np. telefonicznie).
Podobne obowiązki mają inne osoby i podmioty, które są w jakiś sposób zobowiązane wobec dłużnika – na przykład w razie zajęcia udziałów dłużnika w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością. Każde pismo od komornika zawiadamiające o takim zajęciu szczegółowo wskazuje informacje, których udzielenie jest obowiązkiem adresata.
Odpowiedź na zajęcie wynagrodzenia za pracę – co musi się w niej znaleźć?
Szerzej o obowiązkach pracodawcy w przypadku zajęciu wynagrodzenia za pracę pisaliśmy w artykule Egzekucja z wynagrodzenia za pracę: co to oznacza dla pracownika i pracodawcy? [KOMPENDIUM]. Przypominamy zatem, że pracodawca w terminie jednego tygodnia od dokonania zajęcia musi:
- przedstawić za okres trzech miesięcy poprzedzających zajęcie, za każdy miesiąc oddzielnie, zestawienie periodycznego wynagrodzenia dłużnika za pracę oraz oddzielnie jego dochodu z wszelkich innych tytułów;
- podać, w jakiej kwocie i w jakich terminach zajęte wynagrodzenie będzie przekazywane komornikowi;
- w razie istnienia przeszkód do wypłacenia wynagrodzenia za pracę złożyć oświadczenie o rodzaju tych przeszkód, a w szczególności podał, czy inne osoby roszczą sobie prawa, czy i w jakim sądzie toczy się sprawa o zajęte wynagrodzenie i czy oraz o jakie roszczenia została skierowana do zajętego wynagrodzenia egzekucja przez innych wierzycieli.
Nie wystarczy zatem samo wskazanie wysokości wynagrodzenia za pracę – nawet, jeśli dłużnik zarabia minimalne wynagrodzenie za pracę, to zajęcie jest skuteczne (brak jest jedynie potrąceń), a obowiązki informacyjne pracodawcy są takie same.
Pismo od komornika to nie tylko zawiadomienie o zajęciu
Komornik może wystosować również innego rodzaju pisma – np. zapytanie do biura rachunkowego prowadzącej księgowość dłużnika czy każdej innej osoby, która ma (lub mieć może) informacje o majątku dłużnika. Takie zapytania są kierowane w trybie art. 761 kodeksu postępowania cywilnego, zgodnie z którym:
Organ egzekucyjny może żądać od uczestników postępowania złożenia wyjaśnień oraz zasięgać od organów administracji publicznej, organów wykonujących zadania z zakresu administracji publicznej, organów podatkowych, organów rentowych, banków, spółdzielczych kas oszczędnościowo-kredytowych, przedsiębiorstw maklerskich, organów spółdzielni mieszkaniowych, zarządów wspólnot mieszkaniowych oraz innych podmiotów zarządzających mieszkaniami i lokalami użytkowymi, jak również innych instytucji i osób nieuczestniczących w postępowaniu informacji niezbędnych do prowadzenia egzekucji.
Udzielenie odpowiedzi jest obowiązkiem. Za nieuzasadnioną odmowę udzielenia organowi egzekucyjnemu wyjaśnień lub informacji przewidzianych w art. 761 albo za udzielanie informacji lub wyjaśnień świadomie fałszywych osoba odpowiedzialna może być na wniosek wierzyciela lub z urzędu ukarana przez organ egzekucyjny grzywną do dwóch tysięcy złotych. W przypadku osób prawnych (np. spółek) i innych organizacji grzywnie podlega pracownik odpowiedzialny za udzielenie informacji lub jej kierownik. W przypadku nieposiadania informacji – wystarczy krótka informacja w formie pisemnej, że takiej wiedzy się nie posiada.
Reasumując: na każde pismo od komornika należy odpisać. Zakres informacji, jakich należy udzielić, zawsze znajdzie się w treści pisma, które należy skrupulatnie przeczytać). Odpowiedź musi być udzielona w formie pisemnej i wysłana na adres kancelarii – jeśli trzeba, z odpowiednimi załącznikami. Jeśli mamy wątpliwości, co należy zrobić – warto skontaktować się z kancelarią komornika sądowego i dopytać się o szczegóły.
