Demografia bije na alarm. MFW zaleca dłuższą pracę i położenie większego nacisku na imigrację
Najpoważniejszym wyzwaniem strukturalnym, na które zwraca uwagę Fundusz, jest starzenie się społeczeństwa i spadająca liczba przepracowanych godzin. Recepta ekspertów jest prosta, ale z pewnością nie spodoba się ani obywatelom, ani rządzącym (ze względu na możliwe skutki polityczne). Mowa oczywiście o stopniowym podnoszeniu wieku emerytalnego oraz zwiększeniu napływu dobrze integrujących się migrantów. MFW uznaje te działania za najskuteczniejsze sposoby przeciwdziałania negatywnym trendom demograficznym.
Jeśli polski rząd nie zdecyduje się na te kroki, Fundusz sugeruje działania alternatywne, takie jak ułatwienie pracy w niepełnym wymiarze, szkolenie osób biernych zawodowo czy rozbudowę usług opiekuńczych dla dzieci i seniorów. Urzędy pracy, w warunkach niskiego bezrobocia, powinny z kolei zmienić priorytety i skupić się na precyzyjnym dopasowywaniu kwalifikacji do potrzeb rynku.
MFW zaleca też zmianę modelu oszczędzania. Mniej mieszkań, więcej akcji
MFW krytycznie ocenia również strukturę oszczędności polskich gospodarstw domowych, zdominowaną przez depozyty bankowe i nieruchomości. Zdaniem ekspertów, należy dążyć do dywersyfikacji portfela aktywów i zwiększenia stopy zwrotu z oszczędności. Narzędziem do tego celu ma być ograniczenie preferencji podatkowych dla inwestycji w nieruchomości (zwłaszcza przy zakupie kolejnych mieszkań) oraz promowanie tanich i zdywersyfikowanych produktów inwestycyjnych. Oznacza to zatem, że MFW zaleca odchodzenie od inwestowania w nieruchomości - a przynajmniej na taką skalę, jak do tej pory.
W tym kontekście Fundusz pozytywnie ocenia rządowy plan wprowadzenia Oszczędnościowych Kont Inwestycyjnych, które mają być zwolnione z podatku Belki, pod warunkiem jednak, że nie będą one sztucznie ograniczać inwestycji wyłącznie do krajowych akcji.
Energetyka i finanse. Wdrożenie ETS2 i integracja rynków
Eksperci odnieśli się także do polityki klimatycznej, rekomendując wdrożenie systemu ETS2, który obejmie transport i budownictwo. Rozwiązanie to budzi jednak w Polsce obawy o wzrost kosztów życia; mimo to MFW przekonuje, że pozwoli ono osiągnąć cele emisyjne niższym kosztem dla wzrostu gospodarczego niż regulacje administracyjne. Negatywne skutki dla gospodarstw domowych rząd powinien łagodzić poprzez wzmocnienie programu „Czyste Powietrze”.
W obszarze rynków kapitałowych MFW wskazuje, że polskie firmy potrzebują dostępu do paneuropejskiego finansowania, gdyż krajowy rynek może być zbyt płytki dla budowy globalnych marek. Dlatego kluczowa dla Polski pozostaje unia rynków kapitałowych i wzmocnienie nadzoru ESMA.
Raport MFW to przede wszystkim jasny sygnał dla polskiego rządku, że okres łatwego wzrostu dobiega końca. Polska gospodarka potrzebuje nowego silnika, opartego na wyższej aktywności zawodowej, innowacyjności i efektywniejszym rynku kapitałowym, a nie tylko na konsumpcji i prostych rezerwach. To, co warto podkreślić, to fakt, że są to jedynie rekomendacje ekspertów MFW - a ostateczna decyzja i tak będzie należeć do rządzących.
