Przyglądając się przesłankom unieważniającym małżeństwo kościelne, można dojść do ciekawych interpretacji. Okazuje się, że powody, które czynią małżeństwo nieważnym, są dość pojemne, a to z kolei może prowadzić do wniosku, że znamy wiele małżeństw, które w świetle prawa kanonicznego… nigdy nie zostały zawarte.
Powody unieważnienia małżeństwa kościelnego
Unieważnienie małżeństwa kościelnego rządzi się swoimi prawami i procedurami, ale nie o nich dzisiaj. Żeby w ogóle myśleć o unieważnieniu, należy w pierwszej kolejności zastanowić się nad podstawami unieważnienia. Te możemy znaleźć w prawie kanonicznym, ale ich interpretacje znajdziemy w orzeczeniach sądów biskupich. Jak to w życiu często bywa przepisy to jedno, a życie drugie. Z racji dość pojemnego sformułowania prawa kanonicznego wytyczne można traktować dość obszernie. I tutaj rodzi się zaskakujące pole do interpretacji.
Może niektórzy przeżyją szok, bo po przeczytaniu poniższych powodów okaże się, że ich małżeństwo jest nieważne.
Strzeżcie się wpadki
Myśląc o powodach unieważniających małżeństwo kościelne, pewnie najszybciej do głowy przychodzi najbardziej oczywiste: pozostawanie w innym związku małżeńskim czy pokrewieństwo. Obok nich są również często wymieniane: wyznawanie innej religii, wiek, święcenia kapłańskie, powinowactwo, impotencja. Pomimo jednak, że są to powody najbardziej oczywiste, są też najrzadsze.
Tak naprawdę, jeżeli przyjrzymy się badaniom akt sądów kościelnych dotyczących stwierdzenia nieważności małżeństwa kościelnego, najczęstszą przyczyną unieważnienia małżeństwa jest psychiczna niezdolności do podjęcia obowiązków małżeńskich. W tej dość enigmatycznej formule mieszczą się małżeństwa, w których decyzja o ślubie była podyktowana przedwczesną ciążą. Są to również małżeństwa, gdzie występowały nałogi oraz takie w których jeden z małżonków dopuścił się niewierności.
Kolejnym powodem nieważności jest tzw. symulacja, tu również najczęstszą podstawą jest przedwczesna ciąża lub niewierność małżonka.
Trzecią dość częstą przyczyną jest przymusu podczas zawarcia małżeństwa. W badanych sprawach występował on najczęściej w sytuacji, kiedy podczas składania przysięgi małżeńskiej kobieta była w ciąży, a decyzja o zawarciu małżeństwa nastąpiła pod przymusem ze strony rodziny i środowiska.
Wśród innych znaczących powodów unieważnienia można znaleźć również: silne psychiczne uzależnienie od matki, nieporozumienia na tle finansowym oraz brak zainteresowania rodziną i domem. Są też te bardziej oczywiste: niechęć do posiadania dzieci, alkoholizm lub inne nałogi, czy choroba psychiczna.
Nieważność małżeństwa
Sprawy o stwierdzenie nieważności małżeństwa potrafią zaskoczyć. Unieważnienie małżeństwa kościelnego mimo, że na pierwszy rzut oka wydaje się dość trudną procedurą i bardzo ściśle unormowaną ma, jak każde prawo, dość rozległą interpretację. Oczywiście, co wielokrotnie podkreślają wszystkie opracowania, każda sprawa jest rozpatrywana indywidualnie, ale to akurat nie powinno dziwić.
