W razie wypadku przy pracy pracownikowi przysługuje świadczenie wypadkowe. Przynajmniej co do zasady. Zdarzają się bowiem sytuacje, gdy ZUS nie wypłaci mu pieniędzy.
Wypadek przy pracy jest zdarzeniem nagłym wywołanym przyczyną zewnętrzną powodującą uraz lub śmierć i pozostającym w związku z pracą. W niektórych przypadkach związek ten zachowany jest także, jeśli był to wypadek w czasie przerwy w pracy lub gdy pracownik wykonywał czynności związane z pracą – na przykład na polecenie pracodawcy odbywał podróż służbową. Poszkodowanie w wypadku przy pracy uprawnia pracownika do uzyskania świadczeń z ubezpieczenia powypadkowego takich jak:
- zasiłek chorobowy
- zasiłek wyrównawczy
- świadczenie rehabilitacyjne
- jednorazowe odszkodowanie
- renta z tytułu niezdolności do pracy, szkoleniowa czy rodzinna
Warunkiem otrzymania odszkodowania jest uznanie, że wypadek pracownika przy pracy rzeczywiście miał miejsce. Zakład Ubezpieczeń Społecznych po zdarzeniu musi więc otrzymać protokół powypadkowy lub kartę wypadku. Na tej podstawie oceny, czy dane zdarzenie spełnia wszystkie powyższe przesłanki.
Kiedy możliwe jest pozbawienie prawa do świadczenia wypadkowego?
Sam fakt, że zdarzenie można uznać za wypadek przy pracy nie oznacza jednak, że pracownik otrzyma pieniądze z ZUS-u. Udokumentowane i umyślne naruszenie przepisów dotyczących zdrowia i życia może spowodować pozbawienia prawa do świadczenia wypadkowego. Tak samo zresztą jak rażące niedbalstwo.
A takie rażące niedbalstwo to chociażby nieprzestrzeganie podstawowych zasad bezpieczeństwa. Klasycznym przykładem jest brak korzystania z zabezpieczeń podczas pracy na wysokości. Innym przypadkiem, kiedy pracownik może zostać pozbawiony prawa do świadczenia powypadkowego, jest wykraczanie poza swoje kompetencje – na przykład wykonywanie pracy bez odbycia odpowiednich szkoleń czy uprawnień.
Nietrzeźwy pracownik też nie otrzyma świadczenia
Pozbawienie prawa do świadczenia wypadkowego może nastąpić także, gdy pracownik w czasie wypadku był nietrzeźwy lub znajdował się pod wpływem środków odurzających i przyczynił się zdarzenia. Jeśli więc powstanie uzasadnione przypuszczenie, że poszkodowany znajduje się pod wpływem alkoholu czy narkotyków, może zostać skierowany na odpowiednie badania. Brak wyrażenia na nie zgody również będzie skutkować pozbawieniem pracownika prawa do otrzymania świadczenie z ZUS. Wyjątkiem jest sytuacja, gdy pracownik udowodni, że wystąpiły przyczyny uniemożliwiające poddanie się badaniu.
Warto przy tym zaznaczyć, że samo pozostawanie w pracy w stanie nietrzeźwości nie przesądza jeszcze o pozbawieniu prawa do świadczenia wypadkowego. Może natomiast rodzić inne konsekwencje – na przykład spowodować nałożenie na pracownika kary porządkowej czy rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia. Pozbawienie prawa do świadczenia wypadkowego z powodu nietrzeźwości możliwe będzie natomiast w przypadku wykazania, że pracownik w znacznym stopniu przyczynił się do wypadku przy pracy. Przyczynienie należy rozumieć tu w ten sposób, że gdyby pracownik pozostał trzeźwy, wypadku przy pracy można byłoby uniknąć.
