Unia Europejska postanowiła zaktualizować przepisy dotyczące prawa jazdy. We wszystkich krajach członkowskich ma być przede wszystkim dostępne elektroniczne prawo jazdy, które będzie ważne 15 lat. Co więcej, zmienią się także wymagania dla początkujących kierowców, których będzie obowiązywał okres próbny i to przez co najmniej dwa lata.
Aktualizacja dyrektywy UE dotyczącej prawa jazdy
We wtorek 25 marca 2025 r. polska prezydencja porozumiała się z Parlamentem Europejskim w sprawie zmian w dyrektywie o prawie jazdy, zaproponowanych przez Komisję Europejską. Jest to jeden z ostatnich etapów procesu legislacyjnego, ponieważ teraz zmienione przepisy muszą już tylko zaakceptować kraje członkowskie oraz sama izba Parlamentu. Jeśli się to uda, kraje unijne, w tym Polska, będą miały 4 lata na wdrożenie nowych przepisów do prawa krajowego. Zaczną one zatem obowiązywać najpóźniej od 2030 roku. Poniżej wyjaśniamy, jakie najważniejsze zmiany w prawach jazdy czekają kierowców.
Elektroniczne prawo jazdy dla wszystkich obywateli UE
Jedną z najważniejszych zmian jest wprowadzenie do 2030 roku we wszystkich krajach członkowskich możliwości uzyskania elektronicznego prawa jazdy. Jednocześnie jednak wciąż będzie można wyrobić taki dokument także w fizycznej formie.
Cyfrowe e-prawo jazdy będzie jednak głównym formatem i będzie dostępne na smartfonie w ramach unijnej technologii portfela cyfrowego. Co ważne, będzie ono uznawane na terenie całej Unii Europejskiej.
Prawo jazdy ważne przez 15 lat
We wszystkich krajach UE zarówno fizyczne, jak i elektroniczne prawo jazdy na samochody osobowe i motocykle ma być ważne przez 15 lat. Kraje członkowskie będą mogły jednak skrócić ten okres do 10 lat, jeśli prawo jazdy jest u nich akceptowane jako alternatywny dowód tożsamości.
Nowe przepisy przewidują także możliwość skrócenia okresu ważności prawa jazdy w przypadku starszych kierowców w wieku 65+. Z kolei prawo jazdy uprawniające do prowadzenia ciężarówek i autobusów będzie ważne przez 5 lat.
Nowe wymagania dla przyszłych kierowców
Celem zmian w przepisach ma być też poprawa bezpieczeństwa na drogach Unii Europejskiej. Z tego względu będą nowe wymagania dla przyszłych kierowców. Już w trakcie kursu będą musieli zatem zdobyć dodatkowe umiejętności m.in.:
- bezpiecznego korzystania z telefonu podczas jazdy,
- jazdy po śniegu i na śliskiej nawierzchni,
- bezpiecznego otwierania drzwi,
- korzystania z systemów wspomagających kierowcę.
Do uzyskania prawa jazdy będzie też wymagana ocena stanu zdrowia. Poszczególne kraje mogą jednak samodzielnie zdecydować, czy będą od kierowców samochodów i motocykli wymagały badań lekarskich, czy jedynie formularzy samooceny.
Dwuletni okres próbny dla nowych kierowców
Unijne przepisy wprowadzą również obowiązkowy, co najmniej dwuletni okres próbny dla nowych kierowców. Przez ten czas świeżo upieczeni kierowcy będą więc surowiej karani za wykroczenia na drodze. W szczególności chodzi tutaj o sankcje za jazdę po alkoholu lub zażyciu narkotyków, czy też za jazdę bez pasów bezpieczeństwa. Co ważne, taki okres próbny ma dotyczyć wszystkich nowych kierowców, niezależnie od ich wieku.
Obniżenie wieku dla kierowców, także tych zawodowych
Ważną zmianą jest także obniżenie wieku dla kierowców. W przypadku kategorii B prawo jazdy będą mogli otrzymać już osoby w wieku 17 lat, jednak na początku będą mogły prowadzić samochód tylko w towarzystwie doświadczonego kierowcy.
Ponieważ w Europie brakuje kierowców zawodowych, Unia Europejska chce także obniżyć minimalny wiek do uzyskania uprawnień do prowadzenia ciężarówek z obecnych 21 do 18 lat, a w przypadku autobusów z 24 do 21 lat.
Warto tutaj dodać, że obniżenie wieku dla kategorii B i C planuje już od pewnego czasu polskie ministerstwo infrastruktury. Co więcej, trwają już nawet prace nad projektem zmian przepisów, które wprowadzą m.in. prawo jazdy dla 17-latków. Jak jeszcze w lutym zapewniał minister Dariusz Klimczak, mogą one wejść w życie nawet jeszcze w 2025 roku.
