Podział administracyjny, który powstał w Polsce po 1999 roku, od początku budził mieszane uczucia. Oprócz regionów silnych (wielkopolskie, mazowieckie), powstało także kilka mniejszych województw, które teraz borykają się z szeregiem problemów. Jednym z przykładów tego typu okręgu administracyjnego w Polsce jest województwo opolskie. To najmniejsze województwo w Polsce jest dotykane przez szereg problemów, które w ostatnich latach nawarstwiły się.
Wyludnianie się województwa opolskiego następuje w niezwykle szybkim tempie
Swoją najważniejsza opinię w tej sprawie, przedstawili naukowcy Instytutu Śląskiego, którzy stwierdzili, że województwo opolskie dotykają największe, negatywne procesy starzenia społeczeństwa. Region boryka się także z niskim zaludnieniem. Wielu mieszkańców wyjeżdżało przez lata do Niemiec, gdyż posiadali tak zwane „podwójne obywatelstwo”. W obecnych czasach pomimo tego, że Opole jest prężnie rozwijającym się miastem, przegrywa zarówno z Wrocławiem, jak i aglomeracją śląsko-dąbrowską. Regiony te oferują dużo szersze perspektywy zawodowe i mieszkaniowe dla wielu mieszkańców opolskiego.
Sytuacja demograficzna w regionie jest tak zła, że naukowcy i eksperci biją na alarm coraz głośniej oraz wysuwają swoje propozycje rozwiązań tego problemu. Odpływ młodych ludzi do chłonnych regionów dolnośląskiego, śląskiego czy poza granice Polski jest niezwykle groźny dla tkanki społecznej województwa opolskiego. W najbliższych latach w regionie będziemy obserwować także wzrastanie liczby osób w wieku emerytalnym. Prognozuje się, że w 2030 roku na stu mieszkańców opolskiego, aż 50 to będą osoby w wieku poprodukcyjnym.
W ciągu wielu ostatnich lat proponowanych było wiele rozwiązań tego problemu, jednak żadne z nich nie zostało wdrożone
Powstanie województwa opolskiego w 1999 od początku budziło dużo emocji. Wielu ekspertów i działaczy było sceptycznych, a także wyrażało swoją niechęć do takiego pomysłu. Obawiali się oni o kondycję demograficzno-gospodarczą tak małego województwa, a ich zmartwienia często po latach okazały się słuszne. 25 lat temu w obronę powstania tego województwa zaangażowało się wiele lokalnych grup działania, a także polityków. Inna strona tego sporu postulowała powstanie jednego, dużego województwa górnośląskiego, które obejmowałoby historycznie górnośląskie ziemie, leżące obecnie w województwie śląskim i opolskim. Dolnośląskie tereny, które również znajdują się w granicach województwa opolskiego, a konkretnie na jego zachodzie, często planowano dołączyć do województwa ze stolicą we Wrocławiu.
Problem wymaga podjęcia działań, które muszą w dłuższej perspektywie skończyć się korektą granic województw
Wielu naukowców określa obecną sytuację województwa jako katastrofę demograficzną, z której bez podjęcia radykalnych kroków nie da się wyjść. Nie sposób nie zauważyć, że region tak mały, jak województwo opolskie, którego sytuacja jest porównywalna na mapie Polski tylko z województwem lubuskim, jest słaby gospodarczo i populacyjnie, a także ulega ekonomicznej i społecznej implozji. Trzeba jednak brać pod uwagę i szanować przywiązanie mieszkańców regionu do swojego województwa, o które wielu z nich walczyło i zabiegało, nie biorąc pod uwagę dalekosiężnych skutków powstania tak małej jednostki administracyjnej. Wydaje się jednak, że obecnie sytuacja demograficzna jest nie do odwrócenia, a to po czasie zmusi władze centralne i samorządowe do podjęcia kroków ku ratowaniu jej poprzez jakieś formy korekty granic administracyjnych.