Osoby, które zostały pominięte w testamencie mogą starać się o zachowek, czyli możliwość otrzymania części majątku, jaki przysługiwałby im przy dziedziczeniu ustawowym. Aby go dostać, należy dopełnić określonych formalności.
Co trzeba zrobić, aby otrzymać zachowek?
O wypłacenie zachowku może ubiegać się małżonek, dzieci bądź wnuki, jeśli potomstwo zmarło przed prawem do rozpoczęcia procedur, a także rodzice obdarowującego. Osoby te mają do tego prawo, jeżeli spadkodawca nie przekazał im żadnych dóbr w testamencie, ewentualnie gdy dostali oni bardzo małą część spadku. Warunkiem niemożliwości otrzymania zapłaty zachowku jest wydziedziczenie krewnych. Należność ma obowiązek wypłacić spadkobierca bądź spadkobiercy, którzy muszą uiścić równe kwoty na rzecz osoby czy osób starających się o świadczenie.
Aby otrzymać zachowek, sprawę można rozwiązać polubownie w postaci ugody – spadkobierca wypłaca wtedy uprawnionemu do świadczenia satysfakcjonującą kwotę (niekoniecznie najwyższą, do której ma prawo), a on potwierdza, że otrzymał pieniądze i nie będzie już dochodził żadnych roszczeń. Jeśli strony nie mogą się porozumieć, zazwyczaj rozpoczyna się postępowanie sądowe. Uprawniony do zachowku musi złożyć pozew wraz z wymaganymi dokumentami do sądu właściwego dla miejsca zamieszkania spadkodawcy. Należy stawić się osobiście. Wysokość opłaty sądowej za pozew zależy od wartości świadczenia. Wynosi ona 5% wartości zachowku, jeśli pożądana kwota jest większa niż 20 000 zł, a jeżeli mniejsza – od 30 do 1000 zł.
Co musi zawierać pozew o zachowek?
Osoba uprawniona do zachowku ma prawo złożyć do sądu pozew, w którym musi znajdować się:
- data i miejsce sporządzenia pozwu,
- tytuł pozwu,
- dane personalne zarówno powoda, jak i pozwanego (imię, nazwisko, PESEL, adres zamieszkania),
- adres sądu,
- prośba o zachowek oraz jego wysokość,
- termin wypłacenia zachowku,
- uzasadnienie roszczenia,
- podpis powoda,
- dołączone dokumenty.
Do dokumentów, które muszą być złożone do sądu razem z pozwem należy:
- akt stanu cywilnego świadczący o pokrewieństwie powoda ze spadkodawcą,
- akt zgonu osoby obdarowującej,
- postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku, jeżeli powód dostał jakąkolwiek część majątku,
- dokument świadczący o niezdolności do pracy, jeśli ona występuje.
Nie istnieje termin przewidziany na zakończenie sprawy o zachowek. Przede wszystkim zależy to od danej sytuacji i zajścia komplikacji. Jednakże warto pamiętać, że prawo do ubiegania się o tego rodzaju świadczenie ulega przedawnieniu. Uprawniony może starać się o nie przez 5 lat od momentu rozpoczęcia podziału majątku spadkodawcy.
