Kredyt nigdy nie był tak tani jak dziś. Zadłużamy się chętnie. Wielu na zakup mieszkania, ale i duża jest popularność kredytów gotówkowych. Dla części osób nawet tanio zaciągnięty dług staje się trudny do regulowania. Poważny problem ze spłatą zobowiązań ma 1,32 mln Polaków. Tylu jest w bazie Krajowego Rejestru Długów Biura Informacji Gospodarczej. Rekordzista ma do oddania 76 mln zł. Komisja Nadzoru Finansowego przygotowała krótki poradnik dla osób, które chcą wziąć kredyt. Warto sprawdzić z nim swoje pożyczkowe plany i koniecznie zrobić to przed podpisaniem umowy.
Pomyśl i policz zanim pożyczysz
Pierwszym ryzykiem, na które zwraca uwagę KNF, jest stopa procentowa. W sytuacji niskich, a wręcz zerowych stóp procentowych łatwo ulec pokusie wzięcia kredytu. Gdy stopy procentowe wzrosną, wzrośnie też rata. Banki oferują kredyty ze zmiennym, stałym i okresowo stałym oprocentowaniem. W zależności od stopy przy tej samej kwocie kredytu różnie wypadnie wysokość raty. Stałe oprocentowanie to droższy, ale mniej ryzykowny kredyt.
„Twój dochód nie zależy od rynkowych stóp procentowych, więc kredyty o zmiennym oprocentowaniu są obarczone największym ryzykiem. Przy zaciąganiu kredytu myśl długofalowo. Zrób symulację raty kredytu przy różnych wysokościach oprocentowania. Upewnij się, że nawet przy wyższych oprocentowaniu będziesz w stanie spłacać kredyt” radzi KNF. Łatwo powiedzieć „zrób symulację rat kredytu”. Z pomocą przyjdą kalkulatory na stronach banków, które taką symulację za nas wykonają. Powinien ją też przedstawić pracownik banku, który oferuje kredyt. Bank ma obowiązek przestawić symulację rat kredytu dla różnych poziomów oprocentowania. W ten sposób zapoznaje klienta z ryzykiem, które poniesie, podpisując umowę.
Zaciągając kredyt hipoteczny oprocentowany zmienną lub okresowo stałą stopą klient będzie musiał podpisać oświadczenie, że „został poinformowany przez bank o ponoszeniu ryzyka stopy procentowej oraz, że jest świadom jego ponoszenia”. Dlaczego akurat przy kredytach hipotecznych klient podpisuje takie oświadczenie? Bo to kredyty na wiele lat, a na im więcej lat zaciąga się kredyt, tym poważniejszym ryzykiem staje się zmienna stopa procentowa. Banki i nadzór odrobiły lekcje po kredytach frankowych, gdzie klienci zarzucają im, że nie byli świadomi ryzyka, które podejmują.
Zapoznaj się ze szczegółami kredytu
I tu docieramy do kolejnej rady KNF. „Zapoznaj się, ze szczegółowymi informacjami dotyczącymi kredytu”. Porównaj kwotę kredytu z całkowitą kwotą do zapłaty. Bardzo ważna jest rzeczywista stopa oprocentowania, bo ona uwzględnia wszystkie koszty. Jeśli akceptujesz te warunki, przechodzisz do następnego punktu: podpisanie umowy kredytowej. Przede wszystkim – należy się zmusić i ją dokładnie przeczytać. Szczególną uwagę warto zwrócić na:
- oprocentowanie, w tym marżę dla kredytów ze zmienną stopą procentową,
- prowizję i inne koszty dodatkowe,
- warunki wcześniejszej spłaty,
- warunki zmiany oprocentowania na zmienne (po zakończeniu okresu stałego oprocentowania, w przypadku kredytów z okresowo stałą stopą).
„Nie zawsze niższe oprocentowanie oznacza korzystniejszy kredyt” podpowiada KNF.
Warto z tych podpowiedzi KNF korzystać, zwłaszcza biorąc na siebie długoletnie zobowiązanie. Dziś koszt kredytu kształtuje, przede wszystkim, marża. Stopa procentowa jest bardzo niska. KNF chce swoimi poradami przypomnieć, że to się zmieni. Dziś nie wiemy kiedy stopy pójdą w górę. Czy jeszcze w tym roku, czy w przyszłym, ale przy tak wysokiej inflacji nie da się ich utrzymywać na dzisiejszym poziomie. Dlatego KNF wymusza wprowadzanie kredytów ze stałą stopą, zobowiązuje do prezentacji kosztów kredytu przy dużo wyższej stopie i ostrzega klientów: pieniądz kiedyś zdrożeje.
