Urlop macierzyński to uprawnienie przysługujące pracownicy-matce. Czas jego trwania zależy od liczby dzieci, które przyszły na świat przy jednym porodzie. W 2021 roku urlop macierzyński może więc przysługiwać w wymiarze od 20 do nawet 37 tygodni, przy czym 14 z nich pracownica musi wykorzystać obowiązkowo.
Ile trwa urlop macierzyński w 2021 roku?
Urlop macierzyński w 2021 roku podobnie jak w latach poprzednich przysługuje pracownicy w tym samym wymiarze. Czas jego trwania zależy od liczby dzieci urodzonych w jednym porodzie. Będzie więc wynosił:
- 20 tygodni – w przypadku przyjścia na świat jednego dziecka;
- 31 tygodni – gdy pracownica urodzi bliźniaki;
- 33 tygodnie – przy trójce dzieci;
- 35 tygodni – gdy przy jednym porodzie urodziła się czwórka dzieci;
- 37 tygodni – gdy dzieci było pięć lub więcej.
Część urlopu macierzyńskiego matka może też wykorzystać jeszcze przed samym porodem. Mowa tu jednak o maksymalnie 6 tygodniach. W takim wypadku wymiar urlopu po porodzie zmniejszy się o liczbę wykorzystanych tygodni.
Matka dziecka musi wykorzystać przynajmniej 14 tygodni urlopu
Prawa matki po urodzeniu dziecka dotyczą między innymi właśnie urlopu macierzyńskiego. Ma on nie tylko pozwolić świeżo upieczonej matce na opiekę nad dzieckiem, ale także umożliwić jej regenerację po porodzie. Właśnie dlatego choć pracownica nie musi wykorzystać przysługującego jej urlopu w pełnym wymiarze, to istnieje pewne minimum, z którego nie może zrezygnować.
Niezależnie od tego, czy w jednym porodzie na świat przyjdzie jedno dziecko, bliźniaki czy trojaczki, matka przez minimum 14 tygodni musi przebywać na urlopie macierzyńskim. Co więcej, w pulę tę nie wlicza się ewentualny czas wykorzystany przed porodem. Nawet jeśli w trakcie ciąży pracownica zdecydowała się więc wziąć 6 tygodni urlopu macierzyńskiego, nie oznacza to, że już po 8, a nie 14 tygodniach po porodzie może wrócić do pracy.
Urlop w pozostałym wymiarze może przypaść ojcu dziecka
Gdy matka dziecka wykorzysta minimum 14 obowiązkowych tygodni, może wrócić do pracy. W takim wypadku pozostały wymiar może przeznaczyć na rzecz ojca dziecka. Będzie to tzw. urlop tacierzyński. Za czas jego trwania ojcu dziecka będzie przysługiwał zasiłek. Aby móc skorzystać z urlopu, musi też przynajmniej z 14-dniowym wyprzedzeniem zawiadomić pracodawcę o pójściu na urlop. Ten nie będzie mógł odmówić jego udzielenia. Pracownica musi natomiast zgłosić wcześniejszy powrót do pracy, składając pisemny wniosek najpóźniej 7 dni przed tym terminem. Dołączy do niego także kopię wniosku ojca dziecka o udzielenie mu reszty urlopu macierzyńskiego.
Wysokość zasiłku na urlopie macierzyńskim zależy od dwóch czynników
Za urlop macierzyński zarówno w 2021 roku, jak i w latach poprzednich nie przysługuje wynagrodzenie. Pracownica (albo ojciec dziecka korzystający z urlopu macierzyńskiego) będzie natomiast w tym czasie pobierać zasiłek. Ważne jednak, by podlegała pod obowiązkowe lub dobrowolne ubezpieczenie chorobowe.
Wysokość zasiłku zależy od dwóch czynników. Po pierwsze znaczenie ma wysokość samego wynagrodzenia, bo zasiłek oblicza się w stosunku procentowym do otrzymywanej pensji. Jeśli zaś chodzi o wspomniane procenty, to ich wysokość będzie zależeć od tego, czy matka dziecka z wyprzedzeniem złoży wniosek także o urlop rodzicielski.
Co do zasady za 20-tygodniowy urlop macierzyński pracownicy przysługuje zasiłek wysokości 100% podstawy liczonej jako średnia pensja z ostatnich 12 miesięcy pracy. Oznacza to, że jeśli na przykład pracownica pół roku wcześniej dostała podwyżkę, wysokość zasiłku oblicza się nie biorąc pod uwagę obecną pensję, ale licząc średnią z 6 miesięcy dawnego wynagrodzenia i 6 miesięcy wynagrodzenia obecnego. Podobnie zasiłek wysokości 100% będzie przysługiwać pracownicy za pierwsze 6 tygodni urlopu rodzicielskiego. W dalszym okresie jego wymiar jednak ulegnie znaczącemu zmniejszeniu i będzie wynosić tylko 60% podstawy.
Istnieje też druga możliwość – stały zasiłek wysokości 80% wynagrodzenia. Otrzyma go pracownica, która najpóźniej 21 dni po porodzie złoży wniosek o wykorzystanie bezpośrednio po urlopie macierzyńskim urlopu rodzicielskiego w pełnym wymiarze. W takim wypadku za cały okres urlopu macierzyńskiego i rodzicielskiego będzie pobierać zasiłek w tym samym wymiarze 80%.
