Wprowadzenie podatku cyfrowego miało pozwolić na ściągnięcie z gigantów technologicznych pieniądze, które te za pomocą kreatywnej księgowości wyprowadzają z Unii Europejskiej do swoich państw macierzystych. To właśnie tam odprowadzają dziesiątki miliardów dolarów podatku. Problem w tym, że tym państwem macierzystym są najczęściej Stany Zjednoczone.

Komisja Europejska dziwnym zrządzeniem losu zrezygnowała niedawno ze wpisania podatku cyfrowego na listę danin, które chciałaby wprowadzić w Unii Europejskiej w ciągu najbliższych siedmiu lat. Skąd ta nagła zmiana? Najprawdopodobniej chodzi o chęć dogadania się z administracją Donalda Trumpa, który to wznawia na naszych oczach wojnę celną z Europą. Towary z naszego kontynentu mają od 1 sierpnia zostać obłożone dodatkowym 30 proc. podatkiem.

Czy rezygnacja z wprowadzenia podatku cyfrowego udobrucha Trumpa? Trudno powiedzieć. Amerykański prezydent słynie w końcu z nieprzewidywalności. Równocześnie nie da się ukryć, że decyzja Komisji Europejskiej nie sprzyja przywróceniu zdrowych relacji podatkowych pomiędzy Europą a amerykańskimi korporacjami. Obecnie podatek CIT stanowi dla nich właściwie daninę czysto opcjonalną, której oczywiście nie zamierzają odprowadzać w ilościach choćby zbliżonych do rzeczywistych przychodów osiąganych w państwach europejskich.

Przykładem tego mechanizmu może być Facebook. W 2024 r. polska spółka-córka uzyskła1,82 mld zł przychodów, ale jednie 42,5 mln zł zysku. Przekłada się to na 10,6 mln zł podatku CIT. Nie ma się co dziwić, że polskie Ministerstwo Cyfryzacji chciałoby ukrócić ten proceder. Jak to jednak zrobić w sytuacji, gdy wprowadzenie podatku cyfrowego na szczeblu unijnym stało się nierealne? Odpowiedź na to pytanie ma minister Krzysztof Gawkowski.

Prace nad polskim podatkiem cyfrowym trwają już od dłuższego czasu. Minister Gawkowski zapewnia, że propozycja zostanie skonkretyzowana i przedstawiona premierowi na przełomie lipca i sierpnia. W tym momencie trudno jednak dawać wiarę zapewnieniom, że coś może z tego wyjść.

Z wprowadzeniem podatku cyfrowego w Polsce są dwa poważne problemy. Pierwszym jest dokładnie ten sam kontekst geopolityczny. Nasz rząd nie chce irytować bez naprawdę dobrego powodu amerykańskiej administracji. Nie da się ukryć, że są ku temu mocne powody. Chodzi oczywiście o kwestie związane z bezpieczeństwem naszego kraju. Nawet bardziej przewidywalne amerykańskie władze potrafił bardzo alergicznie reagować na próby uderzenia w jakiś sposób w interesy firm z tego kraju działających w Polsce. Przykładem może być chociażby reakcja na słynne Lex TVN, które chciał wprowadzić poprzedni rząd. Ktoś mógłby to nazwać mentalnością kolonialną, ale niestety tak wygląda rzeczywistość polityczna naszego kraju.

Drugi powód, dla którego polski podatek cyfrowy się w Polsce nie pojawi, jest dużo bardziej prozaiczny. Ministerstwo Cyfryzacji wydaje się osamotnione w próbach doprowadzenia do wprowadzenia takiej daniny. Ministerstwo Finansów dość ostro odpowiada na przymiarki ze strony resortu cyfryzacji. Przykładem może być marcowa wypowiedź ministra Andrzeja Domańskiego w tej sprawie:

Resort finansów cały czas zapewnia, że nie ma żadnych planów na wprowadzenie podatku cyfrowego w Polsce. Innymi słowy: można się spodziewać, że jeżeli Andrzej Domański powie "nie", to resort Krzysztofa Gawkowskiego niewiele w tej sprawie zdziała. Oczywiście może być inaczej, jeżeli tak zdecyduje premier Donald Tusk. Trzeba także pamiętać, że nasza koalicja rządząca nie należy obecnie do specjalnie stabilnych, a międzypartyjne animozje nie pozostają bez wpływu na bieżące funkcjonowanie rządu.

W tym samym czasie Bruksela wymyśliła daninę, która mogłaby zastąpić podatek cyfrowy. Komisja Europejska chce nałożyć specjalną daninę na firmy z obrotami powyżej 50 mln euro. Środki z niej stanowiłyby dochód własny Unii Europejskiej. Czy to dobry pomysł? W żadnym wypadku.

Próg 50 mln euro obrotu przekłada się na jakieś 213 mln zł. To nie poziom wielkich firm w rodzaju Orlenu, InPostu czy Żabki. Mowa raczej o typowych dużych ogólnopolskich przedsiębiorstwach. Jest ich całkiem sporo. Oczywiście Facebook, Google, Apple czy Netflix również by ucierpiały. Proponowane rozwiązania mają w końcu obejmować całe grupy kapitałowe, więc przy okazji także wyeliminować problem transferu zysków poza Unię. Problem w tym, że nowy pomysł Komisji Europejskiej uderzy nie tylko w gigantów technologicznych zza oceanu, ale w całą europejską gospodarkę. Można śmiało określić te plany mianem kolejnej próby strzelenia sobie i nam wszystkim w kolano. Na szczęście wprowadzenie takiego podatku wymaga jednomyślności państw członkowskich. Pozostaje mieć nadzieję, że ktoś to szaleństwo po prostu zawetuje.