Może się wydawać, że za wszelkie zachowania osób znajdujących się w pojeździe, odpowiada kierowca. Tak jednak nie jest – wskazać można cały szereg czynów, za które odpowiadać może bezpośrednio pasażer. O czym mowa?
Za co pasażer może dostać mandat?
Odpowiedzialność za wykroczenie ma charakter osobisty. Oznacza to, że nie można ponieść kary za kogoś innego. Nie jest zatem tak, że za zachowania innych osób – pasażerów – automatycznie odpowiedzialność ponosi kierowca pojazdu. Trzeba jednak pamiętać, że niektóre regulacje nakładają obowiązki na kierowcę, których uchybienie wiązać się może z zachowaniem pasażerów.
Warto na przykład wspomnieć o problematyce spowodowania kolizji drogowej, czy też wypadku. Mówiąc o kolizji, czyli tzw. wypadku bez ofiar, mam na myśli art. 86 k.w., który w §1 stanowi, że:
Kto na drodze publicznej, w strefie zamieszkania lub strefie ruchu, nie zachowując należytej ostrożności, powoduje zagrożenie bezpieczeństwa w ruchu drogowym, podlega karze grzywny.
I choć najczęściej odpowiedzialny będzie kierowca, to sprawcą tego wykroczenia może być także pasażer. Na przykład taki, który – siedząc obok kierowcy – nagle szarpnie za kierownicę, czy też zaciągnie hamulec ręczny podczas jazdy. Podobnie odpowiedzialność poniesie pasażer, gdy spowoduje wypadek w rozumieniu kodeksu karnego, popełniając przestępstwo z art. 177 k.k.
Kolejnym wykroczeniem jest brak pasów bezpieczeństwa. Zgodnie z prawem drogowym, zapinać je musi kierowca, a także pasażerowie. Ustawa określa szereg wyjątków, np. kobietę w ciąży, czy osobę z zaświadczeniem lekarskim, ale zasadą jest obowiązek zapinania pasów.
Brak pasów i dopuszczenie pijanego kierowcy do prowadzenia pojazdu
Kierującemu, zgodnie z art. 45 w zw. z art. 39 p.r.d. zabrania się przewożenia osoby niemającej zapiętych pasów bezpieczeństwa, a pasażer – co wynika z ogólnej zasady – ma obowiązek zapięcia pasów. Oznacza to, że za brak pasów bezpieczeństwa karę ponoszą zarówno osoby, które pasów nie mają, ale także kierowca, który takie osoby przewozi. Taryfikator mandatów przewiduje grzywnę w wysokości 100 złotych za powyższe przewinienia.
Również wykroczeniem jest poruszanie się – jako pasażer – motocyklem albo motorowerem bez kasku. W tej sytuacji również odpowiedzialność spoczywa nie tylko na osobie niemającej kasku, ale także prowadzącym pojazd. Zakazane jest także dopuszczenie przez właściciela, użytkownika lub posiadacza pojazdu do prowadzenia go przez osobę w stanie po użyciu alkoholu, a także osobę nietrzeźwą, a także niemającą odpowiednich uprawnień.
Oprócz tego, jeżeli dopuszczenie do prowadzenia pojazdu dotyczy osoby nietrzeźwej, a w konsekwencji dojdzie do poważnego wypadku, to tego rodzaju działanie może być uznane za współsprawstwo przestępstwa spowodowania wypadku komunikacyjnego. Poza tym, o czym wskazałem powyżej, pasażer indywidualnie odpowiada za zaśmiecanie, czy też – na przykład – nieobyczajne zachowania.
Pasażer może więc zostać ukarany. Są ponadto sytuacje, w których – niezależnie od odpowiedzialności pasażera – mandat dostanie również kierowca.
