Zaprzeczenie ojcostwa przez prokuratora — instytucja mało znana, a w niektórych sytuacjach niezbędna. Jak wygląda procedura? Kto i w jakim terminie może złożyć wniosek oraz co zrobić, żeby prokurator w ogóle zainteresował się sprawą.
Zaprzeczenie ojcostwa przez prokuratora
Wydaje się, że przy obecnym rozwoju nauki ustalenie ojcostwa jest właściwie tylko formalnością. Badania genetyczne z mocy prawa bez większych problemów mogłyby być przeprowadzone zaraz po urodzeniu dziecka, co z pewnością rozwiązałoby wiele problemów rodzinnych oraz zupełnie zmieniło kontekst społeczny żartów o listonoszach. Ustalenia ojcostwa w świetle prawa niestety w dalszym ciągu pozostaje problemem. Pokutuje tu spadek po kulturze prawnej prawa rzymskiego, w którym ojcem był ten, na kogo wskazywało małżeństwo. Pozytywne zmiany z całą pewnością przyniosła końcówka ubiegłego roku, kiedy w życie weszła zmiana terminów w kro, wydłużająca czas na wytoczenie powództwa o zaprzeczenie ojcostwa. W dalszym ciągu jednak zaprzeczenie ojcostwa przez prokuratora jest możliwością ważną i potrzebną. Choćby dlatego, że przepisy przejściowe zostały sformułowane dość nieprecyzyjnie. Momentem kluczowym jest teraz ustalenie, kiedy ojciec powziął informacje co do pochodzenia dziecka. Czy miało to miejsce przed, czy po 30 listopada 2019 r. Pomimo zmian to właśnie prokurator w każdym czasie może wytoczyć powództwo o zaprzeczenie ojcostwa, bez względu na to, kiedy ojciec dziecka dowiedział się o jego pochodzeniu.
Takich spraw w skali kraju nie jest wiele. Statystyki pokazują, że w ciągu roku na okręg przypada ich kilka, do kilkunastu, z czego podjętych jest dosłownie parę. Niestety, ale prokurator najczęściej stoi na stanowisku, że dziecko powinno mieć ojca, nawet jeżeli nie jest on ojcem biologicznym. Stąd też niepisanym warunkiem koniecznym jest wskazanie we wniosku prawdopodobnego biologicznego ojca. A nawet przedstawienie prywatnych badań genetycznych zaprzeczających ojcostwu wnioskodawcy. Warto również powołać się na dobro dziecka, które dotyczy prawa do zgodnego z rzeczywistością ustalenia jego pochodzenia.
Termin na zaprzeczenie ojcostwa
Zgodnie z nowymi przepisami ojciec na złożenie wniosku ma rok od momentu, kiedy dowiedział się, że dziecko nie jest jego. Po upływie tego terminu jedyną możliwością, jaka mu pozostaje, jest złożenie wniosku do prokuratora o podjęcie sprawy w jego imieniu.
Prokurator wnosi pozew do sądu tylko na wniosek zainteresowanych. Może to zrobić w dowolnym terminie od narodzin dziecka, chyba że dziecko zmarło po osiągnięciu pełnoletności. Nie broni on interesu matki lub mężczyzny, nie reprezentuje żadnej ze stron. Stoi na straży praworządności oraz dobra dziecka.
Prokurator odmówi wszczęcia powództwa, gdy stwierdzi, że nie przyczyni się to dla dobra dziecka lub
nie wymaga tego ochrona interesu społecznego. Nie podejmie działania również wtedy, gdy nieprawdopodobne jest, by ojcem dziecka nie był mąż matki oraz z przyczyn formalnych, np. niewłaściwości miejscowej prokuratora.
Zaprzeczenie ojcostwa nie jest również dopuszczalne, jeżeli dziecko urodziło się w następstwie procedury medycznie wspomaganej prokreacji, na którą mąż matki wyraził zgodę.
