Polskie prawo nie przewiduje, iż znalazca stanie się jakoby z automatu właścicielem rzeczy znalezionej. Przepisy stanowią jasno, iż znaleziona rzecz musi zostać przez nas zwrócona jej właścicielowi, bądź jesteśmy zobowiązani do powiadomienia właściwego organu o zaistniałym fakcie. Czy w zamian na fatygę możemy liczyć na znaleźne?
Już w szkole podstawowej dzieci często posługują się frazą „znalezione nie kradzione”, jednak praktykowanie takich porzekadeł może być bardzo przykre w konsekwencjach. Obowiązki i prawa znalazcy zagubionej rzeczy możemy znaleźć w ustawie z dnia 20 lutego 2015r. o rzeczach znalezionych.
Najważniejszym z obowiązków spoczywających na znalazcy jest bezwzględny zwrot rzeczy właścicielowi. Oczywiście obowiązek ten może zostać wykonany przez znalazcę, gdy ten zna dane właściciela rzeczy oraz miejsce zamieszkania tudzież jego pobytu. W niektórych przypadkach takich jak znalezienie dokumentów czy telefonu łatwo jest ustalić takie informacje. Wtedy znalazca zawiadamia właściciela rzeczy o jej znalezieniu i wzywa go do odbioru.
Znacznie częściej jednak zdarzają się sytuacje, w których dane właściciela nie są nam znane. Tutaj należy zastanowić się co znaleźliśmy oraz w jakich okolicznościach.
Co do zasady znalazca powinien zwrócić się do starosty właściwego ze względu na miejsce zamieszkania znalazcy lub znalezienia rzeczy. Natomiast widząc oczami wyobraźni tłum ludzi zmierzający codziennie do starosty w celu powiadomienia go, iż znaleziono to czy tamto zdaje się, iż nie jest to sposób idealny. Na szczęście starosta to ostatnia deska ratunku, a rozwiązań kłopotliwej jest więcej.
Ważne jest miejsce znalezienia
Jeśli znalazca znalazł rzecz w miejscu publicznym winien jest oddać ją zarządcy tego obiektu. Jeżeli w terminie 3 dni właściciel nie zgłosi się po rzecz, zarządca przekazuje ją staroście.
Jeżeli rzecz zostaje znaleziona na terenie cudzej nieruchomości jesteśmy zobowiązani do powiadomienia podmiotu będącego w posiadaniu nieruchomości o zaistniałej sytuacji i na jego żądanie musimy mu wydać rzecz na przechowanie.
A co jeśli znajdziemy pieniądze?
Tutaj wszystko zależy od kwoty jaka została znaleziona. Jeżeli jest to mniej niż 100zł, to możemy tę kwotę zachować dla siebie nie narażając się na konsekwencje. Natomiast jeżeli kwota pieniężna jest wyższa niż wyżej wspomniana jesteśmy zobowiązani do zwrotu. Nie znając danych właściciela musimy udać się do starosty. Takie same zasady dotyczą znalezienia papierów wartościowych, kosztowności, bądź rzeczy o wartości historycznej, artystycznej czy naukowej.
Jakie rzeczy musimy bezwzględnie oddać Policji?
Jest też pewna kategoria rzeczy, których znalezienie jest ściśle związane z wizytą na najbliższym Komisariacie Policji. Są to wszystkie te rzeczy na posiadanie, których wymagane jest pozwolenie. Wyróżnić tu można broń, amunicję, materiały wybuchowe, ale też dowód osobisty czy paszport. Jeśli istnieje podejrzenie, iż rzecz znaleziona może być zagrożeniem dla zdrowia bądź życia koniecznym jest zawiadomienie Policji gdzie dokładnie owa rzecz się znajduje.
A co z tą nagrodą za fatygę (znaleźne)?
Ustawodawca chcąc uaktywnić społeczeństwo do skutecznych samodzielnych poszukiwań właściciela rzeczy przewidział znaleźne, które stanowi 1/10 wartości rzeczy. Roszczenie o znaleźne powinno zostać zgłoszone najpóźniej w chwili wydania rzeczy właścicielowi, bądź osobie uprawnionej do jej odbioru. Aby móc skutecznie ubiegać się o znaleźne należy pamiętać, iż najpierw należy wypełnić wszystkie obowiązki spoczywające na znalazcy. W sytuacji, gdy nie podjęto prób kontaktowania się z właścicielem w celu oddania rzeczy, nie można ubiegać się o znaleźne.
Specjalne znaleźne
Gdy znajdziemy zabytek, bądź rzecz należącą do Skarbu Państwa znaleźne przysługuje również, jednak ma formę nagrody, której wysokość została przewidziana w rozporządzeniu Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w sprawie nagród za znalezienie zabytków lub materiałów archiwalnych. Nagroda ta może mieć postać pieniężną, gdy znalazca znalazł coś o znacznej wartości historycznej, artystycznej czy naukowej, jednak nagrodą może być też dyplom. Wysokość nagrody pieniężnej może osiągnąć kwotę 30-krotności przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej.
Kiedy znalazca staje się właścicielem rzeczy?
Znalazca staje się właścicielem znalezionej rzeczy, gdy w ciągu roku od wezwania do odbioru, właściciel rzeczy nie odbierze, a także po upływie 2 lat od znalezienia rzeczy, gdy wezwanie było niemożliwe.
Podatek
Należy pamiętać, iż od znaleźnego należy zapłacić podatek. Jego wysokość oczywiście uzależniona jest od wysokości znaleźnego.
