PIP przypomina o zwolnieniu z powodu siły wyższej. Kiedy można z niego skorzystać?
Zgodnie z aktualnym Kodeksem pracy, każdemu pracownikowi przysługuje w ciągu roku kalendarzowego zwolnienie od pracy w wymiarze 2 dni albo 16 godzin z powodu działania siły wyższej w pilnych sprawach rodzinnych spowodowanych chorobą lub wypadkiem.
Jak wyjaśnia Główny Inspektor Pracy, Marcin Stanecki, kluczowe jest tu rozumienie pojęcia „siły wyższej”. Musi to być zdarzenie nagłe, nieprzewidywalne i wymagające natychmiastowej obecności pracownika, takie jak wypadek dziecka w szkole czy nagła hospitalizacja bliskiej osoby.
Co istotne, uprawnienie to nie obejmuje sytuacji, które można było zaplanować z wyprzedzeniem, na przykład umówionej wcześniej wizyty lekarskiej z dzieckiem.
Sprawdź polecane oferty
RRSO 20,77%
Za czas zwolnienia z powodu siły wyższej pracownikowi przysługuje wynagrodzenie w wysokości 50 proc. pensji liczonej jak za urlop wypoczynkowy.
Uproszczone formalności, ale i odpowiedzialność. O tym pracownicy muszą pamiętać
Jedną z największych zalet tego rozwiązania jest minimum formalności. Aby skorzystać ze zwolnienia, pracownik musi jedynie poinformować przełożonego o potrzebie wyjścia; może to zrobić telefonicznie, SMS-em lub mailowo.
Co ważne, pracodawca nie ma prawa żądać przedstawienia dowodów czy zaświadczeń potwierdzających zaistnienie siły wyższej. Odmowa udzielenia zwolnienia jest możliwa tylko w sytuacji, gdy powód zgłoszony przez pracownika w sposób oczywisty nie kwalifikuje się jako pilna sprawa rodzinna.
Należy jednocześnie pamiętać o kilku ważnych zasadach. Wyboru między dniami a godzinami dokonuje się przy pierwszym wniosku w danym roku kalendarzowym i nie można go później zmienić. W przypadku osób zatrudnionych na część etatu, limit godzinowy jest proporcjonalnie niższy.
Jednocześnie PIP przestrzega pracowników przed nadużywaniem tego prawa. Regularne korzystanie z „nagłych przypadków” w dniach poprzedzających weekendy czy święta może zostać potraktowane jako nadużycie i prowadzić do utraty zaufania pracodawcy.
Pracownicy mają też inne opcje. Czasem bardziej adekwatne
Zwolnienie z powodu siły wyższej to nie jedyna opcja dostępna dla pracowników w trudnych sytuacjach rodzinnych. Rodzicom dzieci do 14. roku życia przysługuje również prawo do 2 dni lub 16 godzin opieki nad dzieckiem, które są płatne w 100 proc.
W sytuacjach wymagających dłuższej nieobecności, na przykład w celu opieki nad ciężko chorym rodzicem, pracownik może skorzystać z urlopu opiekuńczego w wymiarze do 5 dni w roku. Należy jednak pamiętać, że urlop ten jest bezpłatny i wymaga złożenia wniosku z co najmniej jednodniowym wyprzedzeniem.
Znajomość tych trzech różnych instrumentów pozwala pracownikom na odpowiednie reagowanie na nagłe zdarzenia losowe, minimalizując jednocześnie ryzyko konfliktu z pracodawcą. Warto jednocześnie pamiętać, by nie przekraczać uprawnień wynikających z przepisów - w innym wypadku pracownik musi liczyć się z potencjalnymi kłopotami.
